رکوع
مسأله 1031 :
در هر رکعت بعد از قرائت بايد به اندازه اى خم شود که بتواند دست را به زانو بگذارد، و اين عمل را رکوع مىگويند.
مسأله 1032 :
اگر به اندازه رکوع خم شود، ولى دستها را به زانو نگذارد اشکال ندارد.
مسأله 1033 :
هر گاه رکوع را بطور غير معمول بجا آورد، مثلا به چپ يا راست خم شود، اگر چه دستهاى او به زانو برسد، صحيح نيست.
مسأله 1034 :
خم شدن بايد به قصد رکوع باشد، پس اگر بقصد کار ديگر مثلا براى کشتن جانورى خم شود، نمىتواند آن را رکوع حساب کند، بلکه بايد بايستد ودوباره براى رکوع خم شود، و بواسطه اين عمل، رکن زياد نشده و نماز باطل نمىشود.
مسأله 1035 :
کسى که دست يا زانوى او با دست و زانوى ديگران فرق دارد، مثلا دستش خيلى بلند است که اگر کمى خم شود به زانو مىرسد يا زانوى او پائين تر از مردم ديگر است که بايد خيلى خم شود تا دستش به زانو برسد، بايد به اندازه معمول خم شود.
مسأله 1036 :
کسى که نشسته رکوع مىکند، بايد بقدرى خم شود که صورتش مقابل زانوها برسد، و بهتر است بقدرى خم شود که صورت نزديک جاى سجده برسد.
مسأله 1037 :
بهتر آنست که در حال اختيار در رکوع، سه مرتبه ((سبحان الله)) يا يک مرتبه ((سبحان ربى العظيم و بحمده)) بگويد و ظاهر اين است که گفتن هر ذکرى که باين مقدار باشد کفايت مىکند. ولى در تنگى وقت و در حال ناچارى گفتن يک ((سبحان الله)) کافى است.
مسأله 1038 :
ذکر رکوع بايد دنبال هم و به عربى صحيح گفته شود. و مستحب است آن را سه يا پنج يا هفت مرتبه بلکه بيشتر بگويند.
مسأله 1039 :
در حال رکوع بايد بمقدار ذکر واجب، بدن آرام باشد، و در ذکر مستحب هم آرام بودن بدن در صورتى که قصد خصوصيت نمايد احوط است.
مسأله 1040 :
اگر موقعى که ذکر واجب رکوع را مىگويد، بىاختيار بقدرى حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود، بهتر اين است که بعد از آرام گرفتن بدن، دوباره ذکر را بگويد، ولى اگر کمى حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج نشود، يا انگشتان را حرکت دهد، ضررى ندارد.
مسأله 1041 :
اگر پيش از آن که بمقدار رکوع خم شود و بدن آرام گيرد، عمدا ذکر رکوع را بگويد، نمازش باطل است.
مسأله 1042 :
اگر پيش از تمام شدن ذکر واجب، عمدا سر از رکوع بردارد نمازش باطل است، و اگر سهوا سر بردارد، چنانچه پيش از آن که از حال رکوع خارج شود، يادش بيايد که ذکر رکوع را تمام نکرده، بايد در حال آرامى بدن ذکر را بگويد، و اگر بعد از آن که از حال رکوع خارج شد يادش بيايد نمازش صحيح است.
مسأله 1043 :
اگر نتواند بمقدار ذکر در رکوع بماند، احتياط واجب آن است که بقيه آنرا در حال برخواستن بگويد.
مسأله 1444 :
اگر بواسطه مرض و مانند آن در رکوع آرام نگيرد، نمازش صحيح است، ولى بايد پيش از آن که از حال رکوع خارج شود، ذکر واجب را بنحوى که گذشت بگويد.
مسأله 1045 :
هر گاه نتواند به اندازه رکوع خم شود، بايد به چيزى تکيه دهد و رکوع کند، و اگر موقعى هم که تکيه داده نتواند بطور معمول رکوع کند، بنابر احتياط بايد به هر اندازه مىتواند خم شود و اشاره به رکوع نيز بنمايد، و اگر هيچ نتواند خم شود، بايد براى رکوع با سر اشاره نمايد.
مسأله 1046 :
کسى که براى رکوع بايد با سر اشاره کند اگر نتواند با سر اشاره کند، بايد به نيت رکوع چشمها را بر هم بگذارد و ذکر آنرا بگويد و به نيت برخواستن از رکوع، چشمها را باز کند، و اگر از اين هم عاجز است بنابر احتياط در قلب خود نيت رکوع کند و ذکر آن را بگويد.
مسأله 1047 :
کسى که نمىتواند ايستاده رکوع کند، ولى براى رکوع مىتواند در حالى که نشسته است خم شود، بايد ايستاده نماز بخواند و براى رکوع با سر اشاره نمايد، و احتياط مستحب آنست که نماز ديگرى هم بخواند و موقع رکوع آن بنشيند و براى رکوع خم شود.
مسأله 1048 :
اگر بعد از رسيدن به حد رکوع و آرام گرفتن بدن سر بردارد و دو مرتبه به اندازه رکوع خم شود، نمازش باطل است.
مسأله 1049 :
بعد از تمام شدن ذکر رکوع، بايد راست بايست و بعد از آن که بدن آرام گرفت به سجده رود، و اگر عمدا پيش از ايستادن، يا پيش از آرام گرفتن بدن به سجده رود نمازش باطل است.
مسأله 1050 :
اگر رکوع را فراموش کند، و پيش از آن که به سجده برسد يادش بيايد بايد بايستد بعد به رکوع رود، و چنانچه به حالت خميدگى به رکوع برگردد نمازش باطل است.
مسأله 1051 :
اگر بعد از آن که پيشانى به زمين رسيد، يادش بيايد که رکوع نکرده، لازم است برگردد و رکوع را بعد از ايستادن بجا آورد، و در صورتى که در سجده دوم يادش بيايد نمازش باطل است.
مسأله 1052 :
مستحب است پيش از رفتن به رکوع در حالى که راست ايستاده تکبير بگويد، و در رکوع زانوها را به عقب دهد، و پشت را صاف نگهدارد و گردن را بکشد و مساوى پشت نگهدارد، و بين دو قدم را نگاه کند، و پيش از ذکر يا بعد از آن صلوات بفرستد، و بعد از آن که از رکوع برخاست و راست ايستاد، در حال آرامى بدن بگويد، ((سمع الله لمن حمده)).
مسأله 1053 :
مستحب است در رکوع زنها دست را از زانو بالاتر بگذارند و زانوها را به عقب ندهند.