قرض
سوال 25 :
- پول قرض گرفتن از فرقه مسيحى و يهودى و فرقه ضاله بهائيت قرض دادن به آنها چه صورت دارد و آيا براى مسلمين جايز است يا خير؟
جواب:
- در غير فرقه ضالّه مانع ندارد.
سوال 26 :
- کسى از ديگرى مبلغى اسکناس يا چک به قرض الحسنه مى‌گيرد و پس از دو سال که عين همان اسکناس را پس مى‌دهد در حدود سى درصد قدرت خريد خود را از دست مى‌دهد؛ حال اگر داين و مديون در اوّل قرض الحسنه شرط کنند که مديون در باز پرداخت دين مبلغى را ادا کند که قدرت خريدى معادل مبلغ فعلى قرض الحسنه داشته باشد، آيا چنين قراردادى شرعا مجاز و قابل اجرا است؟
جواب:
- شرط مذکور نافذ نيست و همان مبلغى که قرض گرفته را ضامن است و قدرت خريد پول در اين مسأله اثر ندارد.
استفتاءات، ج2، ص: 291
سوال 27 :
- شخصى در سال 1352 در برابر گرو گذاردن خانه خود مبلغى وام گرفته است که پس از سه ماه بدهى خود را مسترد و خانه خود را آزاد نمايد و البته براى اين منظور با رضايت خاطر مبلغى هم به وام دهنده بابت بهره پرداخت کرده و در سال 1354 سند خود را با رضايت طرفين فسخ و خانه خود را آزاد نموده است اينک که چندين سال از تاريخ فسخ معامله مى‌گذرد مطالبه بهره پرداختى را مى‌نمايد و بستانکار مى‌گويد حاضرم بهره دريافتى را مسترد دارم مشروط بر اينکه بدهکار بدهى خود را به ارزش روز دريافت و طبق آمار بانک مرکزى پرداخت نمايد به عبارت ديگر اگر فرضا شاخص هزينه زندگى در سال 1352 و هنگام دريافت وام رقم 100 و در سال 1354 هنگام استرداد وام رقم 150 بوده است تفاوت را که در واقع در اثر تورم ارزش پول طلبکار کاهش يافته است بدهکار پرداخت نمايد استدعا دارم نظر خود را در اين زمينه بيان فرماييد؟
جواب:
- ربا گيرنده بايد مقدارى را که ربا گرفته پس بدهد و کم و زياد شدن ارزش پول اثر ندارد.
سوال 28 :
- شخصى چند قطعه زمين داشته، دو سال قبل به چند نفر فروخته که بعضى از قطعات را به پول نقد فروخته و از بعضى مقدارى پول نقد گرفته و مقدارى هم بنا شده بعد از يک سال پرداخت گردد، حال بعد از گذشتن يک سال قيمت زمين تنزل کرده خريدار مى‌خواهد قيمت فعلى را بپردازد فروشنده مى‌گويد بايد قيمت يک سال قبل را بپردازى لطفا حکم اين مسأله را بيان فرماييد؟
جواب:
- بايد ثمنى که در معامله قرارداد شده داده شود.
استفتاءات، ج2، ص: 292
سوال 29 :
- طلا آلات زن که به وسيله شوهرش فروخته شده و حالا مى‌خواهد دينش را اداء کند آيا بايد مطابق وزن طلائى که در چند سال پيش فروخته شده برايش طلا بخرد يا به اندازه پول طلاهاى فروخته شده، مطابق نرخ امروز طلا بخرد و به او تحويل دهد؟
جواب:
- اگر "طلا" را قرض گرفته و فروخته بايد مثل همان را برگرداند ولى اگر با اذن زن فروخته و "پول" را قرض برداشته همان قيمت فروش را بايد برگرداند.
سوال 30 :
- لطفا در ارتباط با پرداخت حق الناس در صورت عدم حضور فرد طلبکار و بى‌اطلاعى از حيات يا عدم حيات وى فتواى امام چيست؟
جواب:
- اگر طلبکار را مى‌شناسد بايد تحقيق کند تا حق او را به خودش يا به ورثه‌اش تسليم نمايد.
سوال 31 :
- به سوالات ذيل پاسخ فرماييد:
سوال 1 :
- اگر شرکا بخواهند براى سرمايه گذارى در شرکتى از دولت وام بگيرند و دولت شرط دادن وام را سرمايه گذارى مساوى در شرکت فوق الذکر قرار دهد آيا شرکا مى‌توانند اين شرط را بپذيرند؟
جواب:
- مانع ندارد.
سوال 2 :
- اگر دولت قبول کند که قسمت عمده وام شرکت را تأمين کند و جهت تأسيس واحد توليدى همه نوع حمايت به عمل مى‌آورد با اين شرط که شرکا کليه تأسيسات و تجهيزات و ابزارهاى لازم براى توليد را که براى
ستفتاءات ج2 297 4 ..... ص : 297
استفتاءات، ج2، ص: 293
اين شرکت خريدارى مى‌کنند بدون اجازه دولت نفروشند و هر وقت و به هر دليل خواستند از شرکت جدا شوند به جاى بردن قسمتى از دستگاهها و ابزارها و به تعطيل کشاندن واحد توليدى به ازاى ريالى، سهام و حقوق خود را از شرکت دريافت نمايند و آن سهام به دولت يا عضو جديدى با اجازه دولت واگذار شود آيا شرکا مى‌توانند اين شرط را بپذيرند؟
جواب:
- اشکال ندارد.
سوال 3 :
- اگر دولت در مقابل پرداخت وام و تضمينات و حمايت‌هاى خود از واحد توليدى و براى جلوگيرى از رکود آن واحد شرط کند که فوت هر يک از شرکا به منزله جدا شدن عادى شريک از شرکت محسوب شده و سهام و حقوق او پس از تعيين ارزش ريالى عادله آن به يک نفر داوطلب ديگر با اجازه دولت واگذار و ارزش ريالى آن توسط داوطلب جديد به وارث شريک متوفى داده شود آيا پذيرش اين شرط صحيح است؟
جواب:
- اين شرط صحيح نيست و وارث شريک در عين ترکه شريک استحقاق پيدا مى‌کند.