32ـ نگهدارى حيوانات
سوال 1831 :
آيا براى نگهدارى از حيوانات منعى وجود دارد؟ اگر فايده اى بر نگهدارى حيوان مرتّب نباشد، يا صرفاً براى زيبايى، يا صداى خوش آن باشد، (مثل قنارى، يا مرغ عشق، يا مانند آن) نگهدارى از آن چه حکمى دارد؟
جواب :
نگهدارى حيوانات مانعى ندارد. ولى سزاوار است افراد با ايمان هدفى از آن داشته باشند; هر چند استفاده از زيبايى و صداى خوش آنها باشد; در ضمن بايد اين امر به اسراف کارى منتهى نشود.
سوال 1832 :
امام صادق(عليه السلام) در حديثى معروف مى فرمايد: «شايسته است انسان وقت خود را به چهار قسمت تقسيم کند، سپس توصيه مى کند که يکى از آن چهار قسمت صرف تفريح شود.» اين موضوع نشان مى دهد که تفريح براى يک انسان، خصوصاً براى جوانان لازم است، و باعث مى شود که ديگر وظايف خود را بهتر انجام دهد. نگهدارى از حيوانات که در عين تفريح داراى جنبه هاى علمى و تحقيقى درباره دنياى آفرينش، تقويت روحيه محبّت، و نيز نظاره و دقّت بر عجايب خلقت و قدرت خداوند متعال مى باشد، به نظر جنابعالى چگونه است؟
جواب :
نگهدارى حيوانات براى اهدافى که در بالا ذکر شد، نه تنها مانعى ندارد، بلکه فوايد معنوى و مادّى نيز دربردارد. ولى طورى باشد که منتهى به اسراف يا آزار حيوانات نشود.
سوال 1833 :
کشتن و آزار حيوانات غير موذى چگونه است؟ محبّت به آنان چه حکمى دارد؟
جواب :
کشتن و آزار حيوانات غير موذى اشکال دارد، و حمايت از آنان خوب است.
سوال 1834 :
شکار، خريد و فروش حيواناتى که در حال انقراض مى باشند، و از منابع طبيعى به شمار مى روند، و متعلّق به همه مردم هستند، چگونه است؟
جواب :
هرگونه عملى که سبب انقراض حيوانات شود، و از اين ناحيه ضرر و زيانى به جامعه برسد، جايز نيست.
سوال 1835 :
شکار حيواناتى که جنبه تغذيه ندارند، و حرام گوشت هستند، چه حکمى دارد؟
جواب :
هر کارى بايد هدف مشروعى داشته باشد; از جمله شکار حيوانات.
سوال 1836 :
نگهدارى از حيوانات ماهانه مبلغى هزينه در پى دارد، مانند دانه اى که براى قنارى يا طوطى مى خرند، يا کاهو يا سبزى که براى خرگوش، خريده مى شود. چنين هزينه هايى چه حکمى دارد؟
جواب :
اين هزينه ها مادامى که به اسراف منتهى نشود، ايرادى ندارد.
سوال 1837 :
اگر محيط زندگى سگ خارج از اتاق باشد، مثلا در حياط، يا باغ، يا پشت بام، خانه اى برايش بسازند، و مسائل مربوط به طهارت و نجاست را مراعات کنند، نگهدارى از آن چه حکمى دارد؟
جواب :
اگر پاکى و نجاست رعايت شود، و بودن آن حيوان در خانه فايده اى داشته باشد، مانعى ندارد. ولى روشى را که غربى ها در مورد سگ دارند، اسلام هرگز نمى پسندد.
سوال 1838 :
دست زدن به سگ و نوازش آن چگونه است؟ با توجّه به اين که در ساير نجاسات، مانند خون و مدفوع، دست زدن ايرادى ندارد; امّا بايد آن را تطهير کرد، آيا مى توان گفت در مورد حيوان مذکور نيز همين طور است؟
جواب :
از جواب بالا معلوم شد.
سوال 1839 :
معروف است که «تازى» (سگ شکارى) در احکام نجاست و طهارت با سگهاى ديگر تفاوت دارد. شايد دليلش اين باشد که ـ طبق آنچه در تاريخ آمده ـ اعراب (پس از اسلام) از رفت و آمد تازى به خيمه ها ممانعتى نمى کردند، و تازى حقّ داشت در خيمه با آنها بخوابد، و آن را هديه اى از سوى خدا مى دانستند. آيا تفاوتى ميان تازى و ساير سگها در نجاست مى باشد؟
جواب :
تفاوتى از اين جهت ميان سگها نيست، و معمولا مسلمانان از سگ ها براى سه منظور استفاده مى کردند: پاسبانى خانه، پاسبانى باغ، و پاسبانى از گلّه. و در کتب فقهى ما درباره اين سه نوع سگ بحث شده، و به عنوان «کلب الحارس» و «کلب الماشيه» و «کلب الحائط» از آنها ياد شده است.
سوال 1840 :
بازى با سگ، و نگهدارى از آن در خانه ها، و همراه داشتن آن در ماشينها و خيابانها، که نوعى تقليد از بيگانگان است، چه صورتى دارد؟
جواب :
ترويج اين گونه فرهنگ غلط بيگانگان جايز نيست.
سوال 1841 :
خشک کردن حيوانات، و نگهدارى آن در منازل، و خريد و فروش آن، چه حکمى دارد؟
جواب :
اگر هدف عقلايى داشته باشد، و موجب اذيّت و آزار فوق العاده اى نگردد، اشکالى ندارد.
سوال 1842 :
برادرم کبوتر با ارزشى را در پارک گرفته، و به خانه آورده است.
اکنون آن کبوتر با کبوتر بنده جفت شده، و بچّه دار شده اند. لطفاً بفرماييد:
الف) کبوتر مذکور حلال است، يا حرام؟
جواب :
در صورتى که کبوتر صاحبى نداشته، يا مشکوک است، گرفتن آن اشکال ندارد.
جواب :
اگر قرائن نشان مى دهد که صاحبى دارد، بايد صاحبش را پيدا کنيد، و چنانچه مأيوس شديد، معادل قيمت آن را به شخص نيازمندى بپردازيد.
جواب :
بچّه هاى بجا مانده از اين کبوتر چگونه اند؟
جواب :
در صورتى که کبوتر شما ماده است، جوجه متعلّق به خود شماست.