مسائل متفرقه غصب
سوال 1388 :
کشف و استخراج معدن از باغ و مزرعه شخصى، بدون اجازه مالک آن چه حکمى دارد؟
جواب :
معدن مال مالک زمين است. و استخراج آن بدون اذن مالک صحيح نيست. و در صورت استخراج تماماً مال مالک زمين مى باشد، (و در شرايط فعلى جمهورى اسلامى ايران، تابع مقررات است) البته اگر به حد نصاب برسد، خمس دارد.
سوال 1389 :
شخصى از افرادى از جمله پدر خود چيزى را به سرقت مى برد. بعداً متوجه بدى عمل شده و چون چيزى نداشته، از مال مربوط به پدر مابقى ديون را مى پردازد. سپس از پدر حلاليت مى گيرد و او را به نحوى راضى مى کند، آيا اين پرداخت باعث برائت ذمه مى شود؟
جواب :
در فرض سوال، اگر پدر خريد و فروشى را که با مال او انجام شده
(صفحه365)
امضا کند، بطورى که تصرفات آن شخص و اداى ديونش از طرف پدر امضا شود، ان شاءالله برئ الذمه شده و توبه هم که کرده است. غفرالله لنا و لکم و له.
سوال 1390 :
کسى چندين سال قبل به ملک شخصى تجاوز کرده و تصرف عدوانى کرده است، صاحب ملک موضوع را به دادگاه ارجاع داده و پس از سالها محاکمه، بالأخره شخص متصرّف حاضر شده که اجاره سالهاى قبل را بپردازد و ملک در تصرف او باشد ولى صاحب زمين راضى به اين کار نيست و در اثر بيکارى خود و فرزندانش مى خواهد خودش در آن کشت و زرع کند. چون در اسلام رضايت طرفين شرط است و صاحب زمين در اين مدت راضى نبوده و نيست، لذا متمنى است بفرماييد که:
اولا: آيا ملک به صاحب آن برمى گردد؟ يا اينکه بايد در دست متجاوز باشد و او اجرت آن را بپردازد؟
ثانياً: در اين چند سال کارهايى که در آن زمين از قبيل خواندن نماز و غيره انجام داده حلال بوده يا حرام؟
جواب :
الف ـ بلى بايد ملک را به صاحب آن برگرداند و از اين به بعد هم حق تصرف در آن را ندارد مگر با رضايت صاحب آن.
ب ـ اگر با علم به غصبيت در آنجا نماز خوانده باطل است.
سوال 1391 :
مالى که به عنوان جهيزيّه زن به شوهر سپرده شده و پس از مطالبه آن را نمى دهد، آيا احکام وديعه و امانتدارى در اين مورد جارى است يا احکام غصب؟
جواب :
اگر به عنوان امانت سپرده شده و پس از مطالبه پس نمى دهد، در حکم غصب است.
(صفحه366)