ضمان

ضمان

سوال 1196 :

کسى است که تخصص ندارد و وسائل برقى را تعمير مى کند، از جمله وسايل وقفى مسجد را تعمير مى کند که اکثراً به صورت رايگان درست مى کند. در بعضى از موارد آن وسيله خرابتر مى شود، آيا ضامن است؟

جواب :

چنانچه خراب شدن وسيله مستند به تعميرکار باشد، او ضامن است و فرقى بين متخصص و غير متخصص نيست.

سوال 1197 :

ساعتهاى مغازه ساعت سازى که مقدارى از آن مال مردم بود به سرقت رفته، آيا ساعت ساز مسؤوليتى در قبال آنها دارد؟

جواب :

چنانچه در حفظ ساعتها و حراست دکان مسامحه اى صورت نگرفته باشد، ضامن نيست.

سوال 1198 :

شخصى کنار جاده عمومى را که کشت و کار خودش بوده، نانهاى مسمومى گذاشته که اگر حيوانى خواست ميان کشت و کارش برود از آن نانها بخورد و بميرد، و حيوانهايى به اين وسيله مرده اند، آيا اين فرد ضامن حيوانهاى تلف شده است؟

جواب :

در فرض سوال که جاده عمومى و محل عبور حيوانها بوده و نانهاى مسموم را در معرض خوردن حيوانها قرار داده است، اگر به صاحب حيوانها اطلاع نداده باشد، ضامن حيوانهاى تلف شده است.

(صفحه311)

سوال 1199 :

اگر زوج سالها مال زوجه را صرف کند و زوجه کراهت داشته باشد، ولى در اثر کم رويى يا براى حفظ حيثيت و آبروى خود يا ترس يا جهات ديگر در محذور بماند و نتواند عدم رضايت خود را نسبت به صرف مالش اظهار کند، آيا صرف مال مزبور براى زوج جايز بوده يا نه؟ و آيا زوجه پس از چند سال مى تواند نسبت به مال خود که در سالهاى گذشته حيف و ميل شده ادعا کند؟

جواب :

در صورتى که زوجه اذن تصرف به زوج نداده، تصرفات او جايز نبوده است. اگرچه در بعضى موارد ممکن است معذور باشد. و زوجه مى تواند آنچه را بدون اذن و رضايت او تلف کرده و از بين برده مطالبه کند.

سوال 1200 :

شخصى با اتومبيل خود، در روز و در خيابان گاوى را مى کشد و به اتومبيل هم خسارت وارد مى شود. در صورتى که گاوهاى زيادى هم وجود داشت. آيا راننده قيمت گاو را ضامن است يا نه؟ و همچنين خسارت وارده ماشين به عهده صاحب گاو مى آيد يا نه؟

جواب :

در فرض سوال، راننده ضامن قيمت گاو است و هرگاه بعد از برخورد زنده بماند به اندازه اى که بشود او را ذبح شرعى کرد و صاحب گاو در ذبح کوتاهى کند، راننده فقط تفاوت قيمت را ضامن است.

سوال 1201 :

شخصى يک تخته قالى به رسم امانت نزد اينجانب آورد که بفروش برسانم. آن را به قيمت عادله به مدت سه ماهه فروختم و صورت آن را براى صاحب فرش فرستادم. طى اين سه ماه خريدار قالى ورشکست شد، فعلا تکليف چيست؟

جواب :

در صورتى که واسطه تقصير نکرده باشد ضامن نيست، ولى اگر عين قالى نزد خريدار ورشکسته موجود باشد صاحب آن با رجوع به حاکم شرع و حکم به حجر و افلاس شخص نامبرده مى تواند عين قالى را برگرداند، و احق از ساير غرما مى باشد.

سوال 1202 :

شخصى فرشى داده است به يک فرش فروشى که براى او بفروشد. نگفته است که فرش را نقد بفروشد يا نسيه، وى فرش را نسيه به مدت دو ماه به نام خودش فروخته و سفته آن را هم به نام خودش گرفته است. فعلا معلوم شده که خريدار فرش ورشکسته است،

(صفحه312)

آيا آن فرش فروش که فرش را با اين کيفيت فروخته، ضامن است يا نه؟

جواب :

در فرض مسأله، در صورتى که بدون اذن و اجازه صاحب فرش فروخته، آنکه فروخته ضامن است. و اگر با اذن و اجازه فروخته ضامن نيست. و در فرض مذکور که از نقد و نسيه اسم نبرده محمول است بر متعارف بازار، مگر قرينه بر خلاف باشد.

سوال 1203 :

شخصى از چند نفر پول مى گيرد که براى آنان کارى انجام دهد. ولى خسارت مى بيند و ورشکست مى شود و فعلا قدرت اداى پول را هم ندارد و شايد بالقوه داشته باشد، آيا صاحبان پول مى توانند از پدر و بقيه بستگان وى طلب خود را بگيرند؟

جواب :

نمى توانند.

سوال 1204 :

شاخه هاى درخت همسايه از ديوار تجاوز کرده و موجب خسارت و زيان به مزرعه اينجانب شده است، خواهشمندم نظر اسلام را در اين مورد بيان فرماييد؟

جواب :

لازم است خسارت را جبران کند و بعلاوه مقدار شاخه هايى که باعث خسارت و زيان به شما مى شود را قطع کند و يا طورى کند که موجب ضرر و خسارت نشود.

سوال 1205 :

شخصى امانتى را به شخص ديگر داده که بررسى کند و بدهد. اين امانت را دزد به سرقت برده و آن شخص هم تفريط نکرده، آيا شخص دوّم ضامن است يا آنکه ضرر بعهده شخص اوّل است؟

جواب :

در صورتى که تعدى و تفريط نباشد، امين ضامن نيست.

سوال 1206 :

اگر ضامن در ضمنِ ضمانت شرط کند که ذمّه مضمون عنه هم مشغول باشد و يا مضمون عنه هم مسؤوليت پرداخت داشته باشد، آيا صحيح است؟

جواب :

شرط مزبور صحيح نيست. ولى اگر ضامن با اذن مضمون عنه ضمانت کرده بعد از ادا مى تواند به او رجوع کند.

سوال 1207 :

اگر ضامن شرط کند که من ضامن مى شوم بدين گونه که اگر مضمون عنه نپرداخت من بپردازم. حال يا به طور واجب مشروط يا معلق، آيا اينگونه ضمانت صحيح است يا نه؟

(صفحه313)

جواب :

ضمان از لحاظ شرعى صحيح نيست ولى قرارداد عقلانى است و لازم الوفاء است.

سوال 1208 :

يک گاراژ باربرى، محموله اى را در کاميون گذاشته و پس از چادرکشى و طناب کشى و ساير وسايل حفاظت، طبق صورت حساب گاراژ، اين کاميون به راننده اى داده شده که آنها را به مقصد شهرستان برساند. راننده پس از پيمودن صد کيلومتر از راه متوجه مى شود که محموله ماشين آتش گرفته، فوراً پياده شده و با کمک ديگران آن را خاموش مى کند که مقدارى از محموله و اطاق عقب ماشين مى سوزد. ژاندارمرى راه از قضيه اطلاع پيدا کرده و آن را به صورت جلسه قانونى کرده و قيد مى کند که ماشين به علت نامعلومى آتش گرفته است. حال با توجه به اينکه گاراژدار ماشين را کاملا چک و کنترل کرده و محموله از قبيل مواد آتش زا نبوده و اين پيش آمد پس از صد کيلومترى شهر بوده، آيا ضمانتى براى گاراژدار در مقابل بازرگانان صاحب بار هست يا خير؟

جواب :

اگر کوتاهى در حفظ بار نشده و بدون تعدّى و تفريط مسؤول گاراژ يا راننده تلف شده است، کسى ضامن نيست.

سوال 1209 :

آيا خسارت وارده به اتومبيل شرکت ملى شده، که در اثر قصور استفاده کننده ايجاد شده است، به عهده آن شرکت مى باشد يا شخص استفاده کننده؟

جواب :

عيب و نقص يا تلف اگر مستند به فعل استفاده کننده باشد، وى ضامن است.

سوال 1210 :

شخصى با مراجعه به دادگاه سند مالکيت خود را به عنوان وثيقه، در ضمانت يک زندانى گذاشته است و پس از چندى زندانى از مرخصى اعطايى با همان ضمانت براى اجراى حکم برنگشته است، آيا ضبط و فروش وثيقه در ضمان وجه شرعى دارد يا خير؟

جواب :

بلى مى شود و شرعاً مانعى ندارد، چون دادگاهها طبق قوانين تصويب شده عمل مى کنند و ضامن هم خود اقدام کرده و با توجه به مقررات وثيقه گذاشته است.

(صفحه314)