فلسفه وضو(1)
فلسفه وضو چيست و چرا انسان بعد از استحمام و تميز شدن بدن بايد براى‌نماز وضو بگير
استحمام ربطى به وضو ندارد زيرا وضو يک عمل عبادى خاص با دستورات ويژه و نيت مخصوصى است در حالى که شستن بدن صرفاً يک عمل نظافتى است و ارتباطى با جنبه‌هاى معنوى و عبادى و اسرار معنوى نهفته در وضو ندارد.
گرچه حکمت و فلسفه واقعى احکام الهى براى ما روشن نيست ولى آنچه از کلام معصومين (ع) و يا به کمک عقل مى‌توان استفاده کرد، اين است که فلسفه وضو گرفتن فقط براى تميز شدن ظاهر بدن نيست تا شما بگوييد وقتى انسان از حمام بيرون مى‌آيد چه نياز به وضو دارد؟ وضو و غسل يک طهارت معنوى در روح انسان ايجاد مى‌کند. نماز واقعى پرواز روح و سفر معنوى انسان به کوى دوست است. ازاين‌رو گفته‌اند الصلاة معراج المؤمن روح انسان با نماز به معراج مى‌رود» و همان طورى که براى هر سفرى مقدماتى لازم است، براى اين سفر هم طهارت روح شرط است و يکى از وسايل آن وضو و غسل مى‌باشد.
رسول خدا (ص) فرموده‌اند: «هر کس نمازهاى پنجگانه را اول وقت بخواند مثل کسى است که در هر روز پنج نوبت بدن خود را در آب رودخانه شست و شو نمايد همان گونه که در بدن هيچ آلودگى باقى نمى‌ماند، کسى هم که نمازها را با مقدماتش انجام دهد، روحش از گناه و آلودگى پاک مى‌شود
استحمام ربطى به وضو ندارد زيرا وضو يک عمل عبادى خاص با دستورات ويژه و نيت مخصوصى است در حالى که شستن بدن صرفاً يک عمل نظافتى است و ارتباطى با جنبه‌هاى معنوى و عبادى و اسرار معنوى نهفته در وضو ندارد.
گرچه حکمت و فلسفه واقعى احکام الهى براى ما روشن نيست ولى آنچه از کلام معصومين (ع) و يا به کمک عقل مى‌توان استفاده کرد، اين است که فلسفه وضو گرفتن فقط براى تميز شدن ظاهر بدن نيست تا شما بگوييد وقتى انسان از حمام بيرون مى‌آيد چه نياز به وضو دارد؟ وضو و غسل يک طهارت معنوى در روح انسان ايجاد مى‌کند. نماز واقعى پرواز روح و سفر معنوى انسان به کوى دوست است. ازاين‌رو گفته‌اند الصلاة معراج المؤمن روح انسان با نماز به معراج مى‌رود» و همان طورى که براى هر سفرى مقدماتى لازم است، براى اين سفر هم طهارت روح شرط است و يکى از وسايل آن وضو و غسل مى‌باشد.
رسول خدا (ص) فرموده‌اند: «هر کس نمازهاى پنجگانه را اول وقت بخواند مثل کسى است که در هر روز پنج نوبت بدن خود را در آب رودخانه شست و شو نمايد همان گونه که در بدن هيچ آلودگى باقى نمى‌ماند، کسى هم که نمازها را با مقدماتش انجام دهد، روحش از گناه و آلودگى پاک مى‌شود
فلسفه وضو(2)
فلسفه وضو چيست؟ و چرا به اين شکل است؟
قبل از آن که فلسفه وضو را بيان کنيم توضيح مختصرى راجع به اصل فلسفه احکام ذکر مى‌نماييم تا مسأله روشن‌تر گردد.
مقصود از فلسفه حکم اين است که چرا خداوند بر موضوع مفروضى فلان حکم را داده است. چنين کاوشى تحقيق فقهى نيست مگر در مواردى که «کشف فلسفه حکم» در «استنباط حکم» دخيل باشد. در اين رابطه بايد چند نکته را در نظر داشت:
اولا: فلسفه همه احکام و جزئيات آنها به طور تفصيلى روشن نيست و آگاهى از آن دانشى فراتر از تنگناهاى معارف عادى بشرى مى‌طلبد. ليکن بطور اجمالى روشن است که همه احکام الهى تابع مصالح و مفاسد واقعى در متعلق آنهاست. بنابراين در صورتى که فلسفه حکمى را بالخصوص ندانيم بنابر قاعده کلى فوق از آن بايد پيروى کرد. زيرا يقين به وجود مصلحتى در آن هست هر چند بر ما ناشناخته باشد.
ثانيا: در جست و جوى فلسفه احکام نبايد هميشه به دنبال علوم تجربى رفت و دليلى مادى و فيزيولوژيک برايش جست و جو نمود. اين فرايند که همواره در پى يافتن مصلحت يا مفسده‌اى طبى يا. باشيم برخاسته از نگرشى مادى گرايانه است. در حالى که بسيارى از احکام مصالحى معنوى دارند که در حوزه هيچ يک از علوم بشرى قابل تحقيق نيست و آنها با متد تجربى خود قادر به حکمى نفيا يا اثباتا پيرامون آن نيستند و يا اگر نظرى بدهند بسيار سطحى است و چه بسا مساءله حکمتى برتر و بالاتر داشته باشد. چنان که در مورد روزه علوم به خواص بهداشتى آن پرداخته‌اند ولى قرآن مجيد فلسفه‌اى بالاتر را بيان فرموده و آن «تقوايابى» است. در مورد تراشيدن صورت نيز از نظر طبى گفته‌اند: وجود محاسن براى محافظت از لثه‌ها و دندان‌ها و پوست صورت فلسفه اصلى حکم اثرى معنوى و روحى و حفظ حالت طبيعى خلقت مرد باشد. درباره فلسفه وضو نيز به طور خلاصه مى‌توان مطالب زير را بيان کرد:
1- طهارت و پاکيزگى ظاهرى،
2- طهارت باطنى چون شخص وضو گيرنده، وقتى به نيت عبادت و اطاعت خداوند وضو مى‌گيرد قهراً در مسير طهارت باطنى و عبوديت خداوند گام برمى‌دارد.
3- وضو عملى است که از سر تا قدم انسان را در برمى‌گيرد و شستن و مسح اعضا، نوعى تذکر و يادآورى به او در مورد مسؤوليت اعضا و جوارح است.
4- تقويت روحيه بندگى و تعبد که با توجه به اين فلسفه و توضيحى که در اصل فلسفه احکام داده شد جواب قسمت اخير سوال شما که چرا شکل وضو اين گونه است داده مى‌شود.