احکام روزه مسافر

احکام روزه مسافر

******پرسش‌هاى مقدماتى *******

- مسافرت در ماه رمضان چه حکمى دارد؟

- در چه مواردى مسافر، ميتواند روزه بگيرد؟

- چنان چه مسافر اشتباهاً روزه بگيرد چه حکمى دارد؟

- اگر روزه‌دار، اقدام به مسافرت کند،وظيفه‌اش نسبت به روزه آن روز چيست ؟

- اگر مسافر در ماه مبارک رمضان - قبل از ظهر يا بعد از ظهر - به وطن برسد، وظيفه‌اش نسبت به روزه آن روز چيست ؟

مسأله 1 - مسافرى که بايد نمازهاى چهار رکعتى را دو رکعت بخواند، نبايد روزه بگيرد و مسافرى که نمازش را تمام مى‌خواند - مثل کسى که شغلش مسافرت است يا سفرش، سفر معصيت است - بايد روزه واجب را نيز بگيرد. *(ر.م 1714)

مسأله 2 - مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد، ولى اگر براى فرار از روزه باشد، مکروه است. 211(ر.م‌1715)

مسأله 3 - اگر کسى نذر کند روزه بگيرد و روز آن را معين نکند، نمى‌تواند آن را در سفر به جا آورد، ولى اگر نذر کند روز معينى را - چه مسافر باشد يا نباشد - روزه بگيرد، بايد آن روز را - هر چند مسافر باشد - روزه بگيرد. 212(ر.م 1717)

مسأله 4 - کسى که نمى‌داند روزه مسافر باطل است (جاهل به حکم است)، اگر در سفر روزه بگيرد و در بين روز مسأله را بفهمد، روزه‌اش باطل مى‌شود و اگر تا مغرب (موقع افطار) نفهمد، روزه‌اش صحيح است. 213(ر.م 1719)

مسأله 5 - اگر کسى فراموش کند که مسافر است يا فراموش کند که روزه مسافر باطل مى‌باشد و در سفر روزه بگيرد، روزه او باطل است. 214(ر.م 1720)

مسأله 6 - اگر روزه‌دار بعد از ظهر مسافرت کند، بايدروزه خود را تمام نمايد و اگر پيش از ظهر مسافرت کند، وقتى‌به حد ترخص * رسيد، روزه‌اش باطل مى‌شود - چه از شب، نيت سفر داشته باشد يا نه 215 - و اگر پيش از حد ترخص، روزه را باطل کند، احتياطاً کفاره **بر او واجب مى‌شود.216(ر.م 1721)

مسأله 7 - اگر مسافر، پيش از ظهر به وطنش يا به جايى برسد که مى‌خواهد ده روز يا بيشتر در آن جا بماند - چنان چه کارى که روزه را باطل مى‌کند انجام نداده است - بايد آن روز را روزه بگيرد و اگر انجام داده، نمى‌تواند آن روز راروزه بگيرد. 217 (ر.م 1722)

مسأله 8 - اگر مسافر بعد از ظهر به وطن يا جايى برسد که مى‌خواهد ده روز يا بيشتر در آن جا بماند، نمى‌تواند آن روز را روزه بگيرد. 218(ر.م 1723)

مسأله 9 - براى مسافر و کسى که از روزه گرفتن معذور است، مکروه است در روز ماه رمضان جماع نمايد و در خوردن و آشاميدن کاملاً خود را سير کند. 219 (ر.م 1724)

* - مسافرى که بنابر احتياط واجب، بايد نماز را هم شکسته و هم تمام بخواند، بايددر مورد روزه نيز احتياط نمايد يعنى، روزه رابگيرد و بعداً نيز همان روزه را قضا نمايد، مگر به نظر آيت الله تبريزى که قضاى آن روزه را لازم نمى‌دانند. از اين رو طبق فتواى ايشان دانشجويان کثيرالسفر - که در سفرهاى تحصيلى ،بنابر احتياط واجب، نماز را هم شکسته و هم تمام مى‌خوانند - در ماه مبارک رمضان، در اين سفرها، بايد روزه را بگيرند و همان روزه کافى است و قضا لازم نيست.

210- همه مراجع معظم تقليد در حکم اين مسأله اتفاق نظر دارند.

211- همه مراجع معظم تقليد در حکم اين مسأله اتفاق نظر دارند.

212- همه مراجع معظم تقليد در حکم اين مسأله اتفاق نظر دارند.

213- همه مراجع معظم تقليد در حکم اين مسأله اتفاق نظر دارند.

* - براى توضيح حد ترخص به فصل هشتم مراجعه فرمائيد.

** - يعنى بايد يک برده آزاد نمايد، يادو ماه روزه بگيرد، يا شصت فقير را سير کند.

214- همه مراجع معظم تقليد در حکم اين مسأله اتفاق نظر دارند.

215- اراکى (ر.م 1754)، گلپايگانى (ر.م 1730)، بهجت (ر.م 1357)، خامنه‌اى (استفتا)، فاضل (ر.م 1787) و مکارم (ر.م 1447): حکم مسأله همان است که امام راحل (ره) فرموده‌اند.

خوئى (ر.م 1730): چنان چه از شب قصد مسافرت داشته، وقتى به حد ترخص برسد، روزه‌اش باطل مى‌شود؛ اما اگر ازشب قصد مسافرت نداشت و صبح تصميم گرفت به مسافرت برود، در اين صورت نمى‌تواند روزه را بشکند؛ بلکه بنابر احتياط واجب روزه آن روز را تمام کند و بعداً قضايش را نيز به جا آورد .

تبريزى (ر.م 1730): چنان چه از شب قصد مسافرت داشته، وقتى به حد ترخص برسد، روزه‌اش باطل مى‌شود؛ اما اگر از شب قصد مسافرت نداشته و صبح تصميم گرفت مسافرت نمايد، در اين صورت نمى‌تواند روزه را بشکند؛ بلکه بنابر احتياط واجب بايد روزه آن روز را تمام کند (اين روزه صحيح است و بعداً لازم نيست قضاى آن را به جا آورد).

زنجانى (ر.م 1730): چنان چه از شب در فکر سفر بوده، وقتى به حد ترخص برسد مى‌تواند روزه را بخورد و مى‌تواند روزه را به اميد قبولى، به اتمام برساند؛ ولى بنابر احتياط واجب بايد قضاى آن را نيز به جا آورد؛ اما اگر از شب در فکر سفر نبوده -حتى به نحو ترديد - و در روز مسافرت کند، بايد روزه را به اتمام برساند (اين روزه صحيح است و لازم نيست بعداً قضاى آن را به جا آورد).

216- اراکى (ر.م 1754)و فاضل (ر.م 1787): بنابر احتياط، کفاره بر او واجب مى‌شود.

خوئى (ر.م 1730)، تبريزى (ر.م 1730)و مکارم (ر.م 1447): کفاره بر او واجب است .

گلپايگانى، بهجت، خامنه‌اى:؟ (از فتاواى اين سه بزرگوار نيز استفاده مى‌شود که کفاره واجب است. ن).

زنجانى (ر.م 1730): پيش از رسيدن به حد ترخص جايز نيست روزه را بخورد، ولى اگر روزه را خورد کفار ندارد .

217- همه مراجع معظم تقليد در حکم اين مسأله اتفاق نظر دارند.

218- همه مراجع معظم تقليد در حکم اين مسأله اتفاق نظر دارند.

219- همه مراجع معظم تقليد در حکم اين مسأله اتفاق نظر دارند.