تَكبيرةُ
الاِحرام
«نماز» با گفتن «اللهُ اكبَرْ» آغاز مى‌شود، اعلام
بزرگى پروردگار و دورى جستن از تمام قدرتهاى دروغين است. گفتن «الله اكبر» در آغاز
نماز به معناى جدايى از غير خدا و پيوستن به اوست.
و با اين تكبير به حريم نماز وارد مى‌شويم و برخى كارها
بر ما حرام مى‌شود.
هنگامى‌كه نماز را شروع مى‌كنيم بايد متوجه باشيم كه
چه‌نمازى را مى‌خوانيم؛ مثلاً نمازظهر است يا عصر و آن را تنها براى اطاعت فرمان خداوند
بزرگ بجا آوريم. اين همان«نيّت» است‌كه از اجزاى‌اصلى نماز به شمار مى‌آيد.
از آغاز تا پايان نماز بايد از اين كارها كه نماز را
باطل مى‌كند بپرهيزيم :
1 خوردن و
آشاميدن.
2 روى از قبله
بر گرداندن.
3 سخن گفتن.
4 خنديدن.
5 گريستن.
6 بهم زدن
صورت نماز، مثل راه رفتن.
7 كم يا زيادكردن
اجزاى اصلى نماز؛ مانند ركوع.
هنگام گفتن «الله‌اكبر» مستحب است، دستها را تا مقابل
گوشها بالا ببريم.
قَرائت
پس از گفتن «اللهُاكبر» سوره حَمد را مى‌خوانيم :
بِسْمِ آ للهِ آ لرَّحْمنِ آ لرَّحيüمِ
اَلْحَمْدُلِلّهِ رَبّ ِ آلْعالَميüنَ * اَلرَّحْمنِ
آ لرَّحيüمِ *
مالِکِ يَوْمِ الدّيüنِ * إِيّاکَ نَعْبُدُ وَ إِيّاکَ نَسْتَعيüنُ * إِهْدِنَا آلصِّراطَ
آلْمُسْتَقيüمَ * صِراطَ آلَّذيüنَ أَنْعَمْتَعَلَيْهِمْ
*
غَيْرِآلْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلاَآلضّالّيüنَ *
پس‌از سوره حمد، يك‌سوره ديگر ازقرآن را مى‌خوانيم،
به عنوان نمونه، مى‌توان سوره توحيد را خواند :
بِسْمِ آللهِ آلرَّحْمنِ آلرَّحيüمِ
قُلْ هُوَ اللهُ اَحَدٌ * اَللهُ
الصَّمدُ *
لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يوُلَدْ * وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ
كُفُواً اَحَدٌ *
پسرها و مردان بايد در نماز صبح و مغرب و عشا، حمد
و سوره را (در ركعت اوّل و دوّم) بلند بخوانند و دختران و خانمها در صورتى كه نامحرم
صدايشان را بشنود بايد آهسته بخوانند و همه نمازگزاران بايد حمد و سوره نماز ظهر و
عصر، را آهسته بخوانند.
انسان بايد نماز را ياد بگيرد كه غلط نخواند و كسى
كه اصلا نمى‌تواند صحيح آن را ياد بگيرد، بايد هر طور كه مى‌تواند بخواند و بهتر آن
است كه نماز را به جماعت بجا آورد.
ركوع
پس از تمام شدن حمد و سوره سر به ركوع خم مى‌كنيم،
تا جايى كه دستها به زانوها برسد و مى‌گوييم :
«سُبْحانَ رَبّىَ الْعَظيüمِ وَ بِحَمْدِهِ»
و يا سه مرتبه مى‌گوييم :«سُبْحانَ اللهِ»
سَجده
سپس سر از ركوع برداشته (مى‌ايستيم) و آنگاه به سجده
مى‌رويم و هفت عضو بدن؛ يعنى پيشانى، كف دو دست، سر زانوها و نوك انگشتان بزرگ پا را
بر زمين گذاشته و مى‌گوييم :
«سُبْحانَ رَبّىَالاَْعْلى وَ بِحَمْدِهِ»
يا «سُبْحانَ اللهِ» را سه مرتبه تكرار مى‌كنيم.
در سجده نماز، بايد پيشانى را روى خاك يا سنگ ياچيزهاى
ديگرى از زمين بگذاريم.
سجده بر چيزهايى كه از زمين مى‌رويد و براى خوراك و
پوشاك انسان مصرف نمى‌شود نيز صحيح است.
مُهر نماز كه بيشتر در بين ما معمول است، در حقيقت
قطعه خاك پاكيزه‌اى است كه نمازگزار همراه خود دارد تا براى سجده، پيشانى را روى آن
بگذارد.
در حال ذكر سجده بايد بدن آرام باشد.
سجده دوّم
پس از سجده اوّل، مى‌نشينيم و بار ديگر به سجده رفته
و سجده دوّم را مانند سجده اوّل بجا مى‌آوريم.
با تمام شدن سجده دوّم، يك ركعت نماز به پايان مى‌رسد؛
يعنى تا بدينجا، ركعت اوّل نماز را خوانده‌ايم، بنابراين بطور خلاصه، ركعت اوّل نماز
عبارت است از :
1 تكبيرةُالاِحرام
(گفتن «الله اكبر» در آغاز نماز).
2 قرائت (خواندن
حمد و سوره).
3 ركوع و ذكر
آن.
4 دو سجده
و ذكر آنها.
پرسش ؟
1 كارهايى
كه نماز را باطل مى‌كند كدام است.
2 كداميك از
سوره‌هاى قرآن حتمآ بايد در نماز خوانده شود.
3 قرائت كداميك
از نمازها، بايد بلند خوانده شود.
4 سجده بر
سنگ مرمر، چوب، چمن برگ درخت چه حكمى دارد؟
5 كارهاى واجب
ركعت اوّل نماز به ترتيب كدام است؟