سخن پژوهشکده:

تدوین «متون آموزشی» یکی از گامهای لازم و مفید جهت انتقال دانش و معارف الهی و بشری به نسل جدید است. قبل از شروع هر گونه فعالیت تبلیغی و آموزشی، آماده سازی متون آموزشی و کمک آموزشی و تبلیغی ضرورت دارد. متن آموزشی، هم کمک به آموزش بینندگان است و هم یار و یاور آموزش دهندگان. به همین خاطر نهادهای آموزشی در رشته‌های گوناگون فنی، هنری و علمی هر کدام در قلمرو کار خویش، با آماده سازی سر فصل‌ها و متون و برنامه ریزی درسی و زمان‌بندی مواد آموزشی کار انتقال دانش و هنر را آسان می‌سازند و استادان و شاگردان را در فراگیری و آموزش یاری می‌کنند.

پژوهشکده باقر العلوم علیه السلام که با الطاف الهی یک مرکز پژوهشی و اطلاع رسانی در حوزة علوم و معارف اسلامی است، از سالها قبل در اندیشة تهیه و تدوین متون آموزشی در موضوع معارف اسلامی بود. در گامهای نخستین برای هر یک از موضوعات اخلاق، عقاید، احکام و تاریخ اسلام در سه سطح دانش آموزی، دانشجویی و استادی، متون و کتابهای شناسایی کرد و طی بخشنامه‌ای به دفاتر سازمان تبلیغات اسلامی در سالهای 1366 و 1367 ش. ابلاغ شد. شناسایی بهترین متون موجود، کاری در حدّ کمک‌های اولیه و تأمین فوریت‌های آموزشی بود که هیچگاه کمبود متون آموزشی در زمینه‌های معارف دینی را برطرف نکرد.

تهیّه دو کتاب »راهنمای مربیان و مبلغان» که متناسب با دوره‌های کوتاه مدت طرح هجرت برای استادان و مربیان دینی دورة ابتدائی و راهنمایی توسط این پژوهشکده در سال 1374 ش. فراهم آمد و با استقبال خوبی مواجه گردید، مسؤولیت دست اندرکاران فرهنگی از جمله این پژوهشکده را سنگی‌ن‌تر ساخت و سرانجام پیشنهاد‌های مکرر مربّیان، استادان و مبلّغان بزرگوار و مسؤولان برخی نهادهای تربیتی و آموزشی بار دیگر دوستان همکار را به تلاش و تکاپو واداشت و مسئله تدوین متون آموزشی را در زمینة مواد گوناگون و سطوح مختلف گروه‌های اجتماعی در اولویت قرار داد و بدینگونه مجموعة کتب درسی پژوهشکده باقر العلوم علیه السلام تدوین گردید.

آنچه تا کنون از مجموعه کتب آموزشی در پژوهشکده باقر العلوم 7 آماده و چاپ شده به شرح زیر است:

1ـ متن آموزشی احکام سطح یک و دو، تألیف حجة الاسلام و المسلمین جناب آقای محمد حسین فلاح زاده.

2ـ راهنمای مبلغان و مربیان (در دو سطح ابتدایی و راهنمایی) تألیف آقایان محمد ایوب کاظمی و عباس عبیری.

3ـ متن آموزشی اخلاق سطح یک و دو، تألیف حجة الاسلام و المسلمین جناب آقای محمود مهدی پور.

علاوه بر کتب فوق متن آموزشی[1] عقاید اسلامی سطح یک نیز آمادة چاپ است.

اینک متون آموزشی سطح یک و دو احکام با ویرایش جدید و اضافات و سطح سه آن نیز اخیراً آماده شده که در سه دفتر تقدیم علاقه‌مندان می‌گردد. امید است این حرکت فرهنگی تداوم یابد و کتب مناسب آموزشی در زمینه‌های مختلف علوم و معارف اسلامی بویژه قرآن، تاریخ و سیرة معصومین علیهم السلام برای سطوح مختلف نگاشته و فرهنگ و احکام اسلام در اختیار امت اسلامی قرار گیرد. ان شاء الله .

پژوهشکدة باقر العلوم علیه السلام

پیشگفتار

کتابی که پیش رو دارید دفتر دوم از مجموعه سه جلدی «احکام دین» است که در 25 درس و برای افرادی که در سطح علمی مقطع متوسطه (دبیرستان)‌اند و از نظر آشنایی با مسائل شرعی، دفتر اول این مجموعه را امتحان داده باشند تدوین شده است.

در مقدمة دفتر اوّل به تفصیل دربارة ضرورت این کار و ویژگی‌های آن سخن گفته‌ایم، ولی بار دیگر یاد آور می‌شویم که متن این نوشته مطابق با فتاوای بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت آیة الله العظمی امام خمینی رحمة الله است که از کتابهای «العروة الوثقی»، «تحریر الوسیله»، «توضیح المسائل» و «استفتاآت» استفاده شده است.

و مواردی که فتاوای رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیة الله خامنه‌آی (دامت برکاته) با فتاوای امام خمینی تفاوت داشته، یاد آور شده‌‌ایم، که آنها نیز از کتاب‌های «اجوبة الاستفتاآت» و «راهنمای فتاوا» استفاده شده است و نیز مسائلی که با فتاوای سایر مراجع بزرگ تقلید تفاوت داشته با علاوت مشخص شده تا مقلدان آنان نیز بتوانند از این کتاب استفاده کنند ولی آن موارد را باید به رسالة توضیح المسائل مرجع تقلید خودشان مراجعه کنند و چنانچه تفاوتی یافتند، مطابق فتوای مرجع تقلید خود عمل کنند.

مأخذ مسائل نیز در پایان هر صفحه با رموز ذیل آورده شده است:

ج = جلد ص = صفحه م = مسأله س = سوال

هر چند کار خود را بدون نقص و عیب نمی‌دانیم ولی به انتظار دریافت نظرات شما برای تکمیل آن نیز می باشیم.

ربنا تقبل منا انک انت السمیع العلیم.

پاییز 1382 هـ .ش

حوزة علمیة قم ـ محمد حسین فلاح زاده