نفقه
سوال :
من با همسرم حدود يک سال است اختلاف داريم ايشان مطالبه مهرشان را ميکند و مبلغ آن سنگين است از طرفى با ايشان صحبت کرده بودم تا اين مبلغ را در آينده بعد از استطاعت مالى به ايشان بپردازم از طرفى ديگر ايشان در بين جمعى از بزرگان چندين مرتبه گفته اند که حاضر به ادامه زندگى با اينجانب نيستند و طلاق مى خواهند ولى چون قوانين به نحوى است مى توانند اين مبلغ را بگيرند از اقدام قانوانى امتناع کرده و مرا اسير کرده اند از طرفى وضعى را ايشان بوجود اورده اند از نظر شرعى براى من مشکلاتى بوجود آورده است وضع نفقه ايشان چگونه است؟
جواب :
نفقه واجب است مگر اين که به کلى از تمکين ابا کند بدون عذر .
سوال :
قبلا در باب اينکه اگر طفل دخترى در کودکى دچار ازار قرار گيرد سوال کرده بودم مى خواستم بدانم :
1 _ اگر اين فرد با فرض اينکه ديگر باکره نيست بدون اذن پدر با فردى که قبلاازدواج کرده است ازدواج کند (واين در حالى صورت گيرد که پدر دختر در شدت مريضى روحى قرار داشته و اکنون که پدر بهبود يافته نه بطور کامل از اين وصلت راضى نمى باشد ) آيا اين ازدواج صحيح است يا خير ؟ و چنانچه زن فردى را که به همسرى انتخاب کرده دوست داشته باشد حکم بر ادامه است يا جدا شدن ؟
2 _ آيا بعلت از دست دادن بکارت در کودکى از شان اين فرد کاسته مى گردد ( نه بخاطر مهريه بلکه بخاطر رعيت شوؤن اجتماعى از طرف همسر ) و آيا همسر حق توهين به او بابت گناهى که در حق او رخ داده است را ارد يا نه ؟
3 _ آيا همسر مى تواند به اين علت در دادن نفقه کوتاهى کند ؟
جواب :
نمى تواند .
سوال :
ميزان نفقه و تامين هزينه زندگى که بر مرد نسبت به همسرش واجب است چقدر است و چگونه تعيين مى گردد ؟
جواب :
به مقدار متعارف و مناسب با شوؤن مرد و زن .
سوال :
مى خواستم در مورد حدود و ثغور وظائف شوهر در مورد نفقه زن و مراقبت از او سوالى داشته باشم ؟
جواب :
بر شوهر واجب است نفقه زن را از خوراک وپوشاک ومَسکن ودارو وساير لوازم زندگى متعارف به نحوى که مناسب شأن اجتماعى او به اعتبار همسرش بپردازد نه به اعتبار پدرش .
سوال :
اگر ضمن عقد منقطع، شرط نفقه شده باشد آيا اين شرط صحيح است و بر فرض صحت تاييديّه نفقه از ناحيه زوج وتحقق تخلف شرط آيا زوجه مى تواند تقاضاى انحلال نکاح را بنمايد؟
جواب :
شرط صحيح است وبر زوج واجب است بپردازد واگر نپرداخت زوجه مى تواند با مراجعه به حاکم شرع بلکه به محاکم عرفى او را ملزَم به پرداخت کند ولى نمى تواند عقد را فسخ کند.
سوال :
آيا پرداخت نفقه زوجه اى که در عقد بستگى تمکين تامّ نمى کند بر زوج لازم است ؟
جواب :
چنانچه مقصود زمانى است که دختر هنوز به خانه شوهر نرفته چنانچه شرط شده که زن مى تواند تمکين تامّ نکند ولو از باب شرط ارتکازى ناشى از تعارف بر او تمکين تام لازم نيست وشوهر، هم که شرط عدم انفاق در اين مدت کرده ولو از همان باب شرط ارتکازى انفاق بر او هم واجب نيست .
سوال :
مى دانيم در شرع مقدس اسلام حق طلاق با شوهر است و مرجع يا حاکم شرع در موارد خاص مى تواند زن را مطلقه نمايد . اين موارد کدامند ؟
جواب :
يکى در مورد عدم نفقه است و ديگرى در مورد کسى که شوهرش مفقود است و هر کدام شرايطى دارد که مى توانيد به رساله عمليه مراجعه کنيد .
سوال :
آيا هزينه درمان و هزينه دارو و بيمارستان جزء نفقه زن محسوب مي شود يا خير ؟
جواب :
هزينه هاي متعارف دکتر و دارو و درمان جزء نفقه واجب است که شوهر بايد بپردازد .
سوال :
اگر فردى ازدواج کرد و در مدت يکسال دخول صورت نگرفت و او را طلاق داد آيا زن حق مطالبه نفقه را دارد ؟
جواب :
اگر زن خود را براى شوهر آماده مى ساخت و از خانه بدون اجازه او خارج نمى شد استحقاق نفقه را دارد بلکه بنا بر احتياط واجب اگر بدون اجازه از خانه خارج مى شد ولى خود را براى شوهر آماده مى ساخت ، حق نفقه را دارد . بله اگر متعارف اين باششد که تا شب عروسى و زفاف نفقه اى براى زن نيست که خود قرينه بر اسقاط اين حق است ، اگر او را قبل از شب عروسى طلاق بدهى حقى ندارد .
سوال :
اگر مردى زن افضاء شده را طلاق دهد نفقه او بر عهده کيست و تا چه وقت ؟
جواب :
اگر قبل از بلوغ افضاء شده است نفقه او بر مرد واجب است حتى پس از طلاق يا نشوز . و اگر ازدواج کند احتياط واجب دادن نفقه است ، و اگر بعد از بلوغ افضاء شده است احتياط واجب دادن نفقه نيز است .
سوال :
اگر شوهر علم پيدا کند که اگر مهر حاضر را بزوجه بدهد باز او امتناع از تمکين مى کند گرچه زوجه مى گويد اگر مهر حاضر را بدهد تمکين مى کنم چون او علم دارد که شوهر امکانات ندارد آيا نفقه او لازم است ؟
جواب :
علم به تحقق نشوز پس از گرفتن مهر حاضر موجب سقوط نفقه بالفعل نمى شود .
سوال :
در چه صورتى نفقه پدر و مادر بر فرزند واجب است و اطاعت از آنها تا چه حدى لازم است ؟
جواب :
اگر فقير باشند و اطاعت از آنها در مورديکه اطاعت ننمودن موجب اذيت آنها شود بجهت سرپيچى از فرمان آنها در امور مشروعه .
سوال :
در صورتيکه زن درآمد مکفى داشته باشد ، آيا شوهر مى تواند از پرداختن نفقه به همسر خود امتناع ورزد ؟
جواب :
خير .
سوال :
اگر مردى فوت کند و خانم پولى نداشته باشد ، نگهدارى و سرپرستى اولاد که به عهده مادر است، از جهت نفقه چه بکند ؟
جواب :
نگهدارى وظيفه مادر است نه سرپرستى ، و به مقدار نفقه لازم مناسب با شأن خود اگر نيازمند باشد مى تواند از مال صغير استفاده کند ، و نگهدارى او تا حد بلوغ است .
سوال :
اگر زوجه در منزل پدر باشد آيا حق مطالبه نفقه را دارد ؟
جواب :
تا عروسى نشده است چون متعارف اسقاط حق نفقه است حق مطالبه آن را ندارد .
سوال :
اگر در اثر درگيرى زوجه بخانه پدر برده شود آيا نفقه او و فرزندان واجب است ؟
جواب :
نفقه زن واجب نيست مگر اينکه عدم تمکين او شرعا جايز باشد ولى مخارج بچه را بايد بپردازد .
سوال :
در صورت جواز عدم تمکين زوجه آيا در غير تمکين حق دارد از شوهر اطاعت نکند و هر جا خواست برود و درخواست نفقه کند ؟
جواب :
نفقه را مى تواند مطالبه کند ولى از منزل نبايد بدون اجازه او خارج شود و کارهاى ديگر به اجازه شوهر منوط نيست .
سوال :
اگر شرطى درباره مسکن صورت نگيرد آيا زن مى تواند بخانه شوهر نرود چون مناسب او نيست و درخواست نفقه کند ؟
جواب :
اگر منزل مناسب شأن او با ملاحظه وضع شوهرش باشد بايد بپذيرد و تمکين کند و گرنه مستحق نفقه نيست .
سوال :
نفقه زن بر مرد کى واجب مى شود؟ بعد از عقد يا بعد از عروسى؟
جواب :
بعد از عروسى واجب است.
سوال :
مقصود از هزينه و نفقه اى که هر شوهر براى همسرش بايد بپردازد چيست؟ آيا آن، بايد با وضع اجتماعى شوهر متناسب باشد؟ و يا با موقعيت خانوداگى همسر مطابق باشد؟ و يا، نه آن است و نه اين؟
جواب :
ملاک، شئون زن است به نسبت موقعيت شوهر.
سوال :
از ثلث سهم امام آيا در صورت عدم تمکن فرزندان اجازه مي فرماييد به آنها داده شود البته پدر توان خرجي آنها را ندارد.
جواب :
فرزند واجب نفقه است و مصرف خمس نيست.