احکام ميقاتها
مسأله 164 - احرام بستن پيش از ميقات جايز نيست ,همچنان که عبور از ميقات با احرام کفايت نمى کند بلکه بايستى از خود ميقات احرام بسته شود. واز اين حکم , دومورد استثنا شده است : 1 - آنکه نذر نمايد که پيش از رسيدن به ميقات احرام ببندد, که در اين صورت احرام بستن قبل از ميقات صحيح است واحتياجى به تجديد آن در ميقات يا گذشتن از ميقات نيست , بلکه مى تواند از راهـى بـه مـکـه بـرود کـه به هيچيک از ميقاتها برخورد نکند, ودر اين حکم فرقى بين حج واجب ومـسـتحب وعمره مفرده نيست , بلى فرقى که هست اين است که اگر احرام براى حج باشد, لازم است در ماههاى حج باشد (شوال , ذى القعده , ذى الحجه ) چنان که گذشت .
2 - کـسـى که قصد عمره مفرده در ماه رجب دارد وبيم آن داشته باشد که اگر احرام را از ميقات بـبندد موفق به درک عمره نشود, براى چنين شخصى جايز است قبل از ميقات احرام ببندد وبراى او عـمره رجب شمرده مى شود,هرچند اعمال عمره را در ماه شعبان بجا آورد, ودر اين حکم فرقى بين عمره واجب ومستحب نيست .
مسأله 165 - بر مکلف واجب است يقين به رسيدن به ميقات پيدا نموده واحرام ببندد يا اطمينان بـه آن حـاصـل نـمـايد يا حجت شرعى داشته باشد, وافرادى که آنجازندگى مى کنند گفته آنها حجت شرعيه محسوب مى شود, وچنانچه شک در رسيدن به ميقات داشته باشد,احرام بستن براى او جايز نخواهد بود.
مسأله 166 - کسى که نذر نموده قبل از ميقات احرام ببندد وبر خلاف نذر خود از ميقات احرام بست , احرام وى باطل نيست ولى کفاره مخالفت نذر بر او واجب مى شود اگر از روى عمد اين کار را کرده باشد.
مسأله 167 - همچنان که تقديم احرام بر ميقات جايزنيست , تاخير آن از ميقات نيز جايز نيست , پس کسى که قصد حج يا عمره يا دخول مکه را دارد, نمى تواند در حال اختيار از ميقات عبور نمايد مگر آنکه از ميقات احرام ببندد, هرچند ميقات ديگرى در جلو داشته باشد, وهرگاه بدون احرام از ميقات گذشته وپيشروى کرد, در صورت امکان بايد به ميقات برگردد.
مسأله 168 - هرگاه مکلف از روى علم وعمد از ميقات احرام نبسته واز آن گذشت , اين مسأله چند صورت دارد: اول : آنـکـه مـى تواند به ميقات برگردد, که در اين صورت واجب است به ميقات برگشته واز آن احرام ببندد, خواه برگشتنش از داخل حرم يا از خارج آن باشد, پس اگرچنين کارى کرد, عملش بدون اشکال صحيح خواهدبود.
دوم : آنکه مکلف در حرم باشد ونتواند به ميقات برگرددولى بتواند از حرم بيرون برود.
سوم : آنکه در حرم باشد ونتواند به ميقات يا بيرون حرم برود, هرچند به جهت بيم فوت حج باشد.
چـهارم : آنکه خارج حرم باشد ونتواند به ميقات برگردد,وجمعى از فقها - رضوان اللّه عليهم - در سه صورت اخير حکم به بطلان عمره نموده اند, وآن خالى از وجه نيست .
مسأله 169 - هرگاه انسان بجهت فراموشى يا بيهوشى ومانند اينها يا ندانستن حکم يا ندانستن مـيـقات , احرام راترک نمايد, يعنى بدون احرام از ميقات بگذرد, اين مسأله نيز داراى چهار صورت مى باشد: اول : آنـکه بتواند به ميقات برگردد, که در اين صورت واجب است به ميقات برگشته واز همانجا احرام ببندد.
دوم : آنـکـه در حـرم باشد وبرگشتن به ميقات غير ممکن وبه خارج حرم ممکن باشد, که در اين صورت لازم است از حرم بيرون رفته واز خارج حرم محرم شود, واحوط دراين صورت اين است که هرچه بتواند از حرم دور شودواحرام ببندد.
سوم : آنکه در حرم باشد وبرگشتن به خارج حرم برايش ممکن نباشد, که در اين صورت لازم است از جاى خوداحرام ببندد, هرچند وارد مکه شده باشد.
چـهـارم : آنکه در خارج حرم باشد ونتواند به ميقات برگردد, که در اين صورت لازم است از خارج حرم محرم شود, واحوط اين است که هرچه بتواند از حرم دور شودواحرام ببندد. ودر تمام اين چند صورت حکم به صحت عمل مکلف مى شود, اگر وظايفى را که گفته شد انجام بدهد.
مسأله 170 - هـرگـاه زن حائض از روى جهل به حکم وندانستن مسأله از ميقات احرام نبسته وداخـل حـرم شـد,بر او لازم است مانند ديگران در صورتى که نتواند به ميقات برگردد, به خارج حـرم رفـته واز آنجا احرام ببندد,بلکه احتياط اين است که تا آنجا که ممکن است از حرم دور شود واحـرام بـبـنـدد بـه شرطى که اين عمل مستلزم فوت حج نباشد, ودر صورتى که انجام اين عمل برايش ممکن نباشد از جايى که مى تواند محرم شود.
مسأله 171 - هرگاه عمره فاسد شد, واجب است درصورت امکان از سر گرفته شود, وچنانچه اعـاده آن هرچند بجهت کمى وقت ممکن نباشد, حج وى فاسدخواهد بود ولازم است در سال بعد اعاده شود.
مسأله 172 - جـمعى از فقها فرموده اند که اگر مکلف ازروى نادانى يا فراموشى عمره را بدون احـرام بـجـا آورد,عـمـره وى صـحيح است , واين فرمايش خالى از اشکال نيست , واحتياط در اين صـورت ايـن است که بطورى که گفته شد در صورت امکان اعاده نمايد, واين احتياط البته نبايد ترک شود.
مسأله 173 - در سابق گذشت کسى که وطنش از مکه دور باشد, واجب است از يکى از ميقاتهاى پـنجگانه که ذکر شد براى عمره احرام ببندد, پس اگر راهش از آن ميقاتها باشد که اشکالى ندارد, وچـنـانچه راهش از آنجانباشد مانند وضع حجاج در اين زمان که همگى ابتداءوارد جده مى شوند وجده از مواقيت نيست پس احرام ازجده مجزى نيست مگر محاذى وبرابر يکى از آنها باشدکه اين ثـابـت نشده است بلکه اطمينان به عدم محاذات وى مى باشد, پس با اين حال بر حاجى لازم است که درصورت امکان به يکى از مواقيت برود يا از وطن وبلدخود يا در راه قبل از رسيدن به جده به مـقـدارى کـه قـابـل ملاحظه باشد, هرچند در هواپيما باشد, نذر احرام نموده واز محل نذر, احرام بـبـنـدد, ومـمـکـن اسـت براى کسى که وارد جده شده بدون احرام , برود به ((رابغ )) که در راه مـديـنـه اسـت واز آنـجـا به نذر احرام ببندد, به اعتبار اينکه قبل ازجحفه که يکى از مواقيت است مـى بـاشـد, ودر صـورتى که رفتن به يکى از مواقيت ممکن نباشد وقبل از ميقات هم به نذر محرم نشده , لازم است از جده با نذر احرام بسته وبعدا در خارج حرم قبل از دخول آن تجديد احرام کند.
مسأله 174 - در سابق گفته شد که شخصى که مى خواهدحج تمتع بجا آورد, واجب است که براى حج خود از مکه محرم شود, پس اگر با علم وعمد از جاى ديگرى غير ازمکه احرام ببندد احرامش صـحـيح نخواهد بود, هرچند بااحرام وارد مکه شود, بلکه در صورت امکان واجب است احرام را در مکه تجديد نمايد, ودر غير اين صورت حجش باطل خواهد بود.
مسأله 175 - هرگاه کسى که مى خواهد حج تمتع نمايدفراموش نمود که از مکه محرم شود, در صـورت امکان واجب است به مکه برگردد, واگر ممکن نشد از جاى خود هرچند در عرفات باشد احرام ببندد, وهمچنين است حکم کسى که مسأله را نمى دانسته .
مسأله 176 - کسى که احرام حج را بکلى فراموش نموده وتا پايان اعمال حج يادش نيايد, حجش صحيح است ,وهمچنين است حکم جاهل به مسأله .