الف - تعريف مصدود و محصور و شرايط تحقّق آن
مصدود در اصطلاح يعنى کسى که براى حجّ يا عمره محرم شده، ولى به علّت جلوگيرى دشمن و عوامل مشابه آن مانند مأموران حکومت نتواند حج يا عمره را به پايان برساند و مقصود از محصور کسى است که به علّت بيمارى يا علّتى مشابه آن مثلاً شکستن اعضاى بدن يا مجروح شدن نتواند حج يا عمره را تمام کند. چون هرگاه کسى براى حج يا عمره احرام بست بايد عمره يا حج را تمام کند و گرنه در احرام باقى خواهد ماند، محصور و مصدود بايد به گونه خاصّى که در ضمن مسايل آينده بيان مى‌شود از احرام خارج شوند.
مسأله 1050) مصدود بودن و محصور بودن در حجّ وقتى تحقّق پيدا مى‌کند که محرم نتواند هيچ يک از وقوف اختيارى و اضطرارى عرفات و مشعر را درک کند. همچنين اگر کسى نتواند به اعمالى که ترک غير عمدى آن هم موجب بطلان حج مى‌شود برسد، مصدود و محصور و مصدود
محصور بودن صدق مى‌کند.
مسأله 1051) تحقّق مصدود و محصور بودن در مورد کسى که وقوف به عرفات و مشعر را درک کرده ولى به علّت جلوگيرى دشمن و مانند آن يا بيمارى و مانند آن از انجام اعمال منى و مکّه معذور است، محلّ تأمّل و اشکال است، پس چنين کسى بنابر احتياط واجب بايد حسب مورد به وظيفه مصدود يا محصور عمل کند و براى انجام اعمال، نايب هم بگيرد. ولى کسى که اعمال منى و مکّه را انجام داده ولى بيمارى يا دشمن مانع بازگشت او به منى براى بيتوته شبهاى يازدهم و دوازدهم و اعمال ايّام تشريق شده است، مصدود يا محصور نيست و حجّش صحيح است و بايد کسى را نايب بگيرد تا اعمال را چنانچه ممکن باشد در همين سال و اگر ممکن نباشد در سال بعد از طرف او انجام دهد.
مسأله 1052) مصدود و محصور بودن در صورتى تحقّق مى‌يابد که انسان اميد به رفع مانع نداشته باشد، بنابراين کسى که احتمال مى‌دهد در صورت صبر کردن دشمن او را رها کند يا بيماريش برطرف شود، بايد صبر کند و اگر نااميد شد آن گاه به احکام مصدود و محصور عمل کند.
مسأله 1053) چون اتمام حجّ مستحبّى پس از شروع آن واجب است، پس محصور و مصدود در حجّ استحبابى هم تحقّق پيدا مى‌کند و اختصاص به حجّ واجب ندارد.
مسأله 1054) اگر کسى پس از انجام عمره تمتّع و پيش از احرام بستن براى حجّ به علّت بيمارى يا جلوگيرى دشمن و مانند آن نتواند براى حجّ محرم شود، مُحلّ است، ولى عمره تمتّعى که انجام داده کفايت از حجّت‌الاسلام نمى‌کند و چنانچه سال اوّل استطاعت او باشد حجّ بر او واجب نشده و اگر حجّ از سالهاى قبل بر او مستقرّ شده باشد، بايد در آينده حجّ تمتّع انجام دهد.