احکام سعى

احکام سعى

سعى از ارکان حج است ، پس هر کسى آن را عمداً با آگاهى يا بدون آگاهى از واجب بودنش يا از اينکه سعى چه عملى است يا اينکه محل سعى کجا است ، آن را ترک کند تا زمانيکه نتواند اعمال عمره را تا قبل از زوال آفتاب روز عرفه انجام دهد ، حجش باطل است ، و حکم چنين شخصى حکم کسى است که طواف را بهمين صورت ترک کرده باشد ، و بيان آن در اوّل مسائل طواف گذشت .

مسأله 341 : اگر سعى را از روى فراموشى ترک کرد ، هر گاه يادش آمد بايد آن را بجا آورد ، اگر چه از اعمال حج فارغ شده باشد ، و اگر نتواند خود آن را انجام دهد و يا اينکه موجب سختى و زحمت زيادى براى او شود بايد نائب بگيرد ، و حج در هر دو صورت ذکر شده صحيح است .

مسأله 342 : کسى که نتواند سعى را خود شخصاً ـ اگر چه با کمک ديگرى ـ در وقت مشخص شده آن ، انجام دهد ، واجب است از ديگرى جهت سعى دادنش کمک بگيرد ، اگرچه بوسيله حمل کردن او بر دوش يا گارى يا مانند آن باشد ، و اگر اين را هم نتواند بايد نائب بگيرد تا از طرف او سعى را انجام دهد ، و اگر نتواند نائب بگيرد تا از طرف او سعى را انجام دهد ، و اگر نتواند نائب هم بگيرد ، مانند شخصى بيهوش ولىّ او يا ديگرى از طرف او سعى را انجام دهد ، و حجش صحيح خواهد بود .

مسأله 343 : بنابر احتياط بعد از طواف و نماز آن بايد فوراً سعى نمود ، اگرچه ظاهر اين است که ميشود آن را تا شب جهت رفع خستگى يا کم شدن حرارت هوا به تاخير انداخت ، بلکه بنابر اقوى تأخير آن تا شب بدون هيچ دليلى جايز است ، آرى تاخير انداختن آن تا فرداى روز طواف در صورت اختيار جايز نيست .

مسأله 344 : حکم زياد شدن عدد شوطهاى سعى همان حکم زياد شدن شوطهاى طواف است ، پس اگر عمدى و با آگاهى از حکم شرعى باشد ، سعى باطل ميشود . آرى اگر حکم را نميدانسته بنابر اظهر سعى با زياد شدن شوطهايش باطل نمى شود ، اگرچه احوط اعاده آن است .

مسأله 345 : اگر از روى اشتباه زيادى حاصل شد ، سعى صحيح است ، ولى مقدار زيادى اگر يک شوط يا بيشتر باشد ، مستحب است آن را تا هفت شوط کامل کند تا يک سعى کامل غير از سعى اوّل باشد ، و بنابر اين پايان سعى دوّم در صفا خواهد بود .

مسأله 346 : اگر از روى عمد شوطهاى سعى را کم کند ، با علم به حکم شرعى يا با جهل به آن حکم او حکم کسى است که سعى را به همين صورت ترک کرده باشد ، و بيان آن گذشت .

و امّا اگر از روى فراموشى باشد ، بنابر اظهر بايد کمبود آن را هر گاه که يادش بيايد جبران کند ، خواه يک شوط يا بيشتر باشد .

و چنانچه پس از گذشتن وقت آن يادش بيايد ، مانند اينکه کمبود سعى عمره تمتع را در عرفات يادش بيايد ، يا کمبود سعى حج را پس از گذشت ماه ذى الحجّة يادش بيايد ، احوط اين است که کمبود آن را جبران و سپس سعى را اعاده نمايد ، و اگر نتواند شخصاً آن را انجام دهد و يا اينکه موجب مشقت و زحمت زيادى شود ، بايد نائب بگيرد ، و احتياط اين است که نائب کمبود سعى اوّل را جبران و سپس سعى را اعاده کند .

مسأله 347 : اگر از روى فراموشى شوطهاى سعى عمره تمتع را کم کند ، و به خيال اينکه سعى را به طور کامل انجام داده از احرام خارج شود ، بنابر احتياط بايد يک گاو کفاره بدهد ، و بايد سعى را بترتيبى که گفته شد جبران نمايد .