مسائل متفرقه نماز
عدول از نماز عصر به ظهر
سوال 313 :
آيا مىتوان در رکعت دوم و پيش از رکوع از نماز عصر به نماز ظهر عدول کرد؟
جواب :
بطور کلّى اگر مشغول نماز بعدى شد و يادش آمد که نماز قبلى را نخوانده و وقت وسعت دارد، مى‌تواند نيّت را به نماز قبلى برگرداند ولى عکس آن جايز نيست.
تبديل نيّت از نماز واجب به واجب ديگر
سوال 314 :
اگر فرد بعد از تکبير نماز ظهر يادش بيايد که نماز صبحش قضا شده مى‌تواند نيت را به نماز صبح برگرداند؟
جواب :
اگر وقت براى انجام نماز ظهر تنگ نباشد، تبديل نيّت در فرض سوال ممکن بلکه مستحب است.
حکم اهداى ثواب نماز واجب
سوال 315 :
آيا مىتوان هنگام اعمال واجب (مثلاً نماز واجب) نيّت کرد که ثواب آن را به کسى اهدا کنيم، يا اين کار فقط در مورد اعمال مستحب وارد است؟
جواب :
اهداى ثواب اعمال واجب به ديگران به اميد وصول به آنان، مانعى ندارد.
کيفيت جواب سلام در نماز
سوال 316 :
اگر در نماز سلام کردند. آيا بايد جواب آنها را به عربى فصيح داد؟ يا مثلاً مىتوان گفت "سلام عليکم"؟ در جواب سلام در نماز اگر طرف گفته سلام آيا مى توان مثل او گفت: "سلام"؟
جواب :
اگر کسى در نماز سلام کند ولو به صورت غلط به گونه‌اى که عرفاً صدق سلام کند واجب است جواب او را با "سلام عليکم" به طورى که اهل لسان آن را صحيح بدانند بدهد.
نماز سلس البول
سوال 317 :
حکم نماز کسى که نمى‌تواند جلو ادرارش را بگيرد چيست؟
جواب :
اگر به بيمارى سلس‌البول دچار شده است به طورى که هميشه قطرات بول بى‌‌اختيار از او خارج مى‌شود در صورتى که به اندازه خواندن نمازِ با طهارت و با بدن پاک وقت پيدا نمى‌کند، چنين شخصى براى هر نماز يک وضو بگيرد و با دستمال از رسيدن بول به لباس و بدن جلوگيرى کند و نماز را بخواند و نمازش صحيح است.
نماز هنگام افطار
سوال 318 :
هنگام اذان مغرب، افطار کردن بهتر است، يا خواندن نماز مغرب و عشا؟
جواب :
خواندن نماز مغرب و عشا بهتر است؛ ولى اگر کسى منتظر او است يا بسيار گرسنه است که نمى‌تواند نماز را با حضور قلب بخواند، افطار کردن بهتر است.
اعلام اشتباه نماز ديگران
سوال 319 :
اگر کسى نماز خود را اشتباه بخواند آيا لازم است به او اطلاع بدهيم؟
جواب :
در اين مورد چيزى بر شما واجب نيست مگر اين که اشتباه ناشى از جهل او به حکم باشد که در اين صورت احوط ارشاد و راهنمايى وى است.
تبديل نماز واجب به مستحب به علت عدم تمرکز
سوال 320 :
در صورت وجود عدم تمرکز در يک رکعت نماز واجب، آيا مى‌شود نيّت را به نماز مستحب برگرداند و نماز را تمام کرده دوباره نماز واجب را اعاده نماييم؟
جواب :
در فرض مذکور جايز نيست.
لزوم قرار دادن دندان مصنوعى براى بهبود قرائت نماز
سوال 321 :
کسانى که دندانهاى طبيعى آنان افتاده است و به همين علت نمى‌توانند قرائت نماز را بطور کامل ادا کنند آيا در صورت قدرت و تمکن بابد از دندانهاى مصنوعى استفاده کنند؟
جواب :
در صورتى که قرائت آنها بدون دندان اشکال دارد در صورت تمکّن بايد استفاده کنند.
سبک شمردن نماز
سوال 322 :
اگر کسى عمداً نماز خود را به تأخير اندازد و هميشه در آخر وقت بخواند. آيا اين عمل حرام است؟ عقاب اخروى دارد؟
جواب :
سبک شمردن نماز شرعاً حرام و موجب استحقاق عقاب است و در غير اين صورت معصيتى نکرده، بلکه فضيلتى را از دست داده است.
تکرار مبطل در نماز
سوال 323 :
تکرار اذکار چگونه باعث بطلان نماز مى‌شود؟
جواب :
تکرار اذکار نماز اگر به حدّ وسواس برسد، نماز را باطل مى‌کند.
شکستن نماز واجب
سوال 324 :
من معمولاً تکبير و قرائت را اعاده مي‌کنم و يا به قصد خواندن اقامه نماز را مي‌شکنم. آيا بايد نمازهايم را قضا کنم؟
جواب :
نماز واجب را پس از آنکه شروع کرديد، حق نداريد بشکنيد و در هر صورت اگر مرتکب خلاف شده و شکستيد و يا به يکى از مجوّزاتى که اجازه شکستن نماز را مى‌دهد تمسّک کرده و نماز واجب را شکستيد، بايد مجدّداً نماز را صحيحاً شروع کنيد و اگر بدون شکستنِ نماز، مجدّداً تکبيرة‌الاحرام را گفته‌ايد، نمازتان باطل شده است.
اعاده نمازى که با توجه خوانده نشده است
سوال 325 :
اگر در نماز واجبي توجه نداشته باشيم آيا مى‌توانيم دوباره آن نماز را بخوانيم؟
جواب :
چون تکليف به نماز با همان نماز اولى ساقط شده، نمى‌توانيد مگر آنکه نماز را فرادا خوانده و بخواهيد به جماعت اعاده کنيد.
مکبّر بودن در نماز جماعت
سوال 326 :
آيا مکبّر بودن ثواب نماز جماعت را دارد؟
جواب :
مکبّر بودن به قصد قربت کارى ارزشمند و داراى ثواب است ولى ثواب نماز جماعت اختصاص به شرکت در نماز جماعت دارد.
تعقيب نماز
سوال 327 :
بهترين تعقيب مشترکه براي نمازها چيست (اگر شرايطي باشد که فقط امکان خواندن يک تعقيب وجود دارد)؟
جواب :
سعى کنيد تسبيح حضرت زهرا (سلام الله عليها) را بجا آوريد.
نماز و روزه افراد شرابخوار
سوال 328 :
آيا شخص شرابخوار هم بايد نماز و روزه‌اش را بجا آورد؟
جواب :
با شرب خمر وجوب اداى نماز و روزه ساقط نمى‌شود بلکه شرب خمر مانع از قبول نماز و روزه است.
اعاده نمازى که با حضور قلب خوانده نشده
سوال 329 :
با توجه به اهميت نماز که پذيرش ساير عبادات به قبول آن بستگى دارد، آيا دوباره بجاي آوردن نمازي که انسان با توجه نخوانده (ولو قسمتي از آن را) و باعث شرمساري انسان در پيشگاه با عظمت پروردگار مى‌گردد، اشکال دارد؟
جواب :
در فرض مرقوم اعاده نماز صورت شرعى ندارد.
نماز خواندن در مقابل نامحرم
سوال 330 :
آيا خواندن نماز در مقابل نامحرم براى بانوان اشکال دارد؟
جواب :
فى نفسه اشکال ندارد.
عدول از يک نماز به نماز ديگر
سوال 331 :
آيا تغيير نيّت در ميان نماز جايز است؟
جواب :
در چند جا عدول (يعنى برگرداندن نيّت) از نمازى به نماز ديگر جايز است:
مورد اول: در نمازهايى که دنبال هم قرار دارند (مانند ظهر و عصر و مانند مغرب و عشا) که اگر مکلّف داخل در نماز دوم شده و يا فراموش کرده که نماز اول را نخوانده است در صورتى که در بين نماز متوجه شود و از محلِ عدول به نماز سابق، تجاوز نکرده باشد، واجب است نيّت را به نماز اول برگرداند و اما اگر بعد از تمام شدن نماز متوجه شود و يا از محلِ عدول تجاوز کرده باشد (مثل اينکه در رکوع رکعت چهارمِ نماز عشا باشد) ديگر نمى‌تواند عدول کند و در فرض اول که بعد از نماز متوجه شده، نمازى که خوانده بعنوان نماز دوم (يعنى عصر يا عشا) صحيح است و بايد نماز اول را بخواند؛ و اما در فرض دوم که در رکعت چهارم در حال رکوع يا بعد از آن متوجه شده، نماز را تمام نموده و نماز قبلى را بعد از آن بياورد و نزديک‌تر به احتياط آن است که از نو نماز مغرب و عشايى به دنبال آن نماز عشا بخواند.
مورد دوم: از موارد جواز عدول اين است که مشغول نماز يوميه شده و در بين نماز بيادش بيايد که نماز قضايى بر گردنش هست که در اينجا مستحب است در صورت بقاى محل عدول و وسعت وقت، عدول کند و نماز قضا را بخواند و سپس به نماز يوميه خود بپردازد مگر آن که در اثر اين عدول وقت فضيلت نماز يوميه‌اش فوت شود که در اينجا مستحب بودن عدول محل تأمل است بلکه مستحب نبودنش خالى از قوت نيست.
مورد سوم: عدول کردن از نماز واجب به نماز مستحب است که در دو جا جايز است يکى در نماز ظهر جمعه است براى کسى که قرائت سوره جمعه را فراموش کرده و بجاى آن سوره‌اى ديگر خوانده و به نصف آن سوره رسيده و يا از نصف هم تجاوز کرده باشد که در اين صورت مى‌تواند نيّت خود را به نافله برگرداند؛ و موضع دوم جايى است که نمازگزار مشغول نماز واجب باشد و در بين نماز، جماعتى برپا شود و او از اين نگران باشد که اگر نمازش را تمام کند به جماعت نرسد که در چنين وضعى مى‌تواند نيّت خود را از نماز واجب به نافله برگرداند و دو رکعتى سلام بدهد و به جماعت برسد (و اما اگر از دو رکعت تجاوز کرده و به رکوع رکعت سوم رسيده باشد، عدول از آن جايز نيست).
خوراندن دارو به نمازگزار
سوال 332 :
چنانچه بر طبق ضرورت در حال نماز به بيمار دارو خورانده شود، آيا اعاده نماز لازم است؟
جواب :
اگر بگونه‌اى است که از حالت نمازگزار خارج شده باشد، اعاده لازم است وگرنه لازم نيست و نماز صحيح است.
نماز ناشنواي آموزش نديده
سوال 333 :
اگر شخصي ناشنوا به دنيا آمده باشد و هيچگونه آموزشي براي صحبت کردن نديده باشد تکليف نماز آن شخص چيست؟
جواب :
واجب است که ياد بگيرد و نماز را انجام دهد و آنچه ذکر شده باعث سقوط تکليف نمي‌شود و اگر يادگيري نماز موجب عسر و حرج شديد باشد به هر مقداري که مي‌تواند بايد بخواند.