مسائل متفرقه قرض و دين
سوال 1191 :
آيا قرض کردن در مواقع احتياج واجب است؟
جواب :
در بعضى احتياجات واجب است. و موارد فرق مى کند.
سوال 1192 :
الف ـ آيا معاملات حقيقى غير معوّض که مديون غير محجور نسبت به اموالش به قصد فرار از دين انجام مى دهد، نافذ است؟
ب ـ معاملات حقيقى معوّض که اين مديون به قصد پنهان کردن اموال و فرار از دين انجام مى گيرد، چگونه است؟
جواب :
تحت چه شرايطى معاملات مديون غير محجور را نافذ نمى دانيد؟
جواب :
بطور کلى مديون مادامى که از طرف حاکم شرع محجور و ممنوع از تصرفات در اموالش نشده، کليه تصرفات و نقل و انتقالاتش نافذ است. هرچند که ديونش بيش از اموالش باشد. بلى اگر صلح يا هبه و مانند آن به منظور فرار از اداى دين باشد، حکم به صحّت مشکل است. خصوصاً اگر اميد نباشد که بعداً بتواند از راه کسب و غيره پولى بدست آورد و ديونش را بدهد.
سوال 1193 :
اگر شخصى به علت بدهکارى و عدم قدرت بر پرداخت، پول نزولى بگيرد، آيا اشکالى دارد؟
جواب :
نزول و ربا گرفتن و دادن حرام است و با عدم قدرت بر اداى دين، بر طلبکار است که صبر کند و شرعاً حق مطالبه ندارد.
سوال 1194 :
اگر شخصى مثلا پنج هزار تومان بابت سهم مبارک امام (عليه السلام) مقروض باشد، و
(صفحه309)
همين مقدار هم به ديگرى، ولى قدرت بر اداى يکى از اينها را داشته باشد، کدام مقدّم است؟
جواب :
هر دو دين است، اگر يکى داراى رجحان باشد، ترجيح دهد والاّ مخيّر است و چنانچه بتواند ـ در فرض مسأله ـ به حاکم شرع مراجعه و اجازه بگيرد که صرف در دين غير از سهم مبارک کند.
سوال 1195 :
ملاک اعسار، در نظر حضرتعالى چيست؟ و منظور از اقربا، را چه کسانى مى دانيد؟
جواب :
ملاک اعسار، عدم تمکن مالى و نداشتن قدرت بر کسب مناسب شأن و لايق خود بدون حرج مى باشد و مراد از اقربا و ارحام منسوبين عرفى شخص هستند. يعنى کسانى هستند که به نظر عرف از فاميل و خويشان انسان محسوب مى شوند و آنان را به وى نسبت مى دهند و در اين جهت فرقى بين محرم و غير محرم و وارث و غير وارث نمى باشد. البته اين مسأله غير از مسأله عاقله در باب ديات است.
(صفحه310)