غصب
ضمان اموال تضييع شده در کودکى
سوال 1265 :
اگر کسى در کودکى شيشه ساختمانى را بشکند ولى متوجه نباشد، آيا بعد از بلوغ بر کودک چيزى واجب مىشود؟
جواب :
ضامن است..
برگرداندن اموال ديگران
سوال 1266 :
من قبلاً پول‌هاى حرامى برداشته و اکنون قصد بازگشت دارم بايد چه کار کنم؟
جواب :
بايد به صاحبانش برگردانيد و اگر نمى‌شناسيد مجهول‌المالک است و بايد بنابر احتياط واجب با اذن حاکم شرع به نيّت صاحبش به فقير صدقه بدهيد.
ردّ مظالم
سوال 1267 :
مظالم چيست و کيفيت پرداخت آن چگونه است؟
جواب :
مظالم اصطلاحاً به اموال و بدهى‌هايى گفته مىشود که انسان از روى ظلم و بى‌عدالتى از بندگان خدا گرفته و نپرداخته است، و حکم شرعى آن اين است که اگر صاحب آنها را مى‌شناسد بايد عين اموال را به آنها برگرداند، و اگر صاحب آنها را نمى‌شناسد و معلوم نيستند، اين اموال و بدهى‌ها را بايد از طرف آنها به فقرا صدقه بدهد و براى اين کار احوط آن است که از حاکم شرع اذن بگيرد.
برداشتن مال سارق به عنوان تقاص
سوال 1268 :
سوال من اين است که اگر کسى به قصد سرقت وارد مغازه يا خانه‌اى شد و مقدارى اسباب و اثاثيه به سرقت برد و از خود چيزى مثل کيف يا پول يا اشيايى جا گذاشت آيا صاحب مغازه يا خانه مى‌تواند آن پول را براى خود بردارد؟
جواب :
صاحب مغازه نمى‌تواند در آن تصرف کند بلکه بايد نگه‌دارد تا وقتى از يافتن اجناس خود و پيدا کردن دزد مأيوس شود، آنگاه با اذن حاکم شرع مى‌تواند تقاصّ کند.
حفر چاه غير مجاز
سوال 1269 :
با توجه به قوانين نظام مقدس جمهورى اسلامى در خصوص منع حفر چاه غيرمجاز کشاورزى و استفاده غيرقانونى از نعمت آب‌هاى زيرزمينى، حکم حفر چاه غيرقانونى به لحاظ شرع مقدس چيست؟ درآمد حاصله از استفاده از اينگونه چاه‌ها چه حکمى دارد؟ در صورت حرمت درآمد حاصله از اين طريق، کيفيت ردّ مظالم يا تطهير مال چگونه است؟
جواب :
حفر چاه جهت استفاده از آب‌هاى زيرزمينى بدون اخذ مجوز از اداره مربوطه قانوناً ممنوع و حرام است. ولى اگر خلاف کرد، آب استخراجى مباح مى‌باشد و درآمد حاصله از آن حلال است؛ ردّ مظالم و يا تطهير مال در اين رابطه مورد ندارد ليکن اگر چاه احداثى، آب چاههاى هم‌جوار را، جذب بکند که در نتيجه آب چاهِ ديگران خشک يا کم شود، در اين صورت استفاده از آب چنين چاهى حکم غصب را دارد که بايد رضايت همسايه را تحصيل کند ولو به پرداخت خسارت.
سود حاصل از پول غصبى
سوال 1270 :
فرض کنيد مردى مبلغ ده هزار دلار دزدى کرده و آن را در تجارتى سرمايه‌گذارى کرده و سودى از آن مثلاً يکصد هزار دلار در ده سال بدست آورده است. حالا آن مرد تصميم دارد که پول را به صاحبش برگرداند، چه مبلغى را بايد برگرداند؟
جواب :
اگر صاحب اصلى پول همه معاملاتى را که با آن پول انجام گرفته، امضا کند، اصل پول و تمام سود حاصله بايد به صاحب اصلى پول برگردانده شود و خودش هيچگونه حقى بابت انجام معاملات ندارد.