Skip Navigation Linksخانه موضوعات عبادات امر به معروف و نهی از منکر شرایط امر به معروف و نهی از منکر آیا در صورت جهل مرتکب شونده گناه به حکم یا موضوع، ارشاد وی واجب است؟

آیا در صورت جهل مرتکب شونده گناه به حکم یا موضوع، ارشاد وی واجب است؟

آیا در صورت جهل مرتکب شونده گناه به حکم یا موضوع، ارشاد وی واجب است؟

پاسخ

  • امام و مکارم: اگر فاعل جاهل به حکم باشد (مثلاً نمی داند نماز واجب است یا نمی داند شراب حرام است) مخصوصاً اگر مقصّر باشد (در یادگیری مسأله کوتاهی کرده است)، واجب است امر به معروف و نهی از منکر کند و احتیاط مستحب است ابتدا او را ارشاد و راهنمایی کند و اگر پافشاری کرد امر و نهی کند مخصوصاً اگر جاهل قاصر باشد (در یادگیری کوتاهی نکرده باشد). اگر فاعل جاهل به موضوع باشد مثلاً نماز را از روی غفلت و فراموشی ترک کند یا مایعی را که نمی داند مست کننده است بنوشد (و می داند که شراب حرام است)، نه امر و نهی واجب است و نه برطرف کردن جهل و ارشاد. البته اگر آن کار از چیزهایی باشد که نزد شارع اهمیّت زیادی دارد و شارع به هیچ وجه به فعل یا ترک آن رضایت ندارد، واجب است امر و نهی کند مثل قتل نفس محترمه.[1]
  • تبریزی و سیستانی: اگر در جهل به حکم و موضوع عذر موجه داشته باشد، چیزی واجب نیست ولی اگر موضوع از چیزهایی باشد که شارع اهمیّت زیادی به آن می دهد، ارشاد و راهنمایی وی واجب است. [2]
  • فاضل و وحید: در هر موردی که ترک کننده واجب و انجام دهنده منکر عذر دارد از باب آگاه نمودن و ارشاد جاهل، ارشاد لازم است. [3]
  • صافی: در صورتی که فرد جاهل به حکم باشد و عذر داشته باشد، چیزی واجب نیست و اگر از مواردی باشد که مورد توجه و اهمیّت شارع است از باب ارشاد جاهل، ارشاد لازم است. [3]

    • منابع:

    1. امام: منهاج الصالحین، ج 1، کتاب الامر بالمعروف و النهی عن المنکر، شرائط وجوبهما، الشرط الاول، م 3 و 4؛ مکارم: استفتائات سایت، امر به معروف و نهی از منکر، س 3.
    2. تبریزی و سیستانی: منهاج الصالحین، ج 1، کتاب الامر بالمعروف و النهی عن المنکر، شرائط وجوبهما، الشرط الرابع.
    3. فاضل: جامع المسائل، ج 1، س 929، شرط چهارم؛ وحید: منهاج الصالحین، ج 1، کتاب الامر بالمعروف و النهی عن المنکر، شرائط وجوبهما، الشرط الرابع.
    4. صافی: رساله، م 2862، شرط چهارم.

    این موضوعات را نیز بررسی کنید:

    Powered by TayaCMS