طلب
سوال 217 :
پولى از کسى طلب داريم و قرار بوده آن را امسال به ما پس بدهد؛ ولى پول را اصلاً پس نمى‌دهد يا پس از گذشتن سال خمسى و بر خلاف وعده معيّن شده پس مى‌دهد. آيا خمس اين پول بر قرض دهنده واجب است؟
جواب :
اگر بدهکار، پول شما را اصلاً پس نمى‌دهد، در حکم تلف شدن است و
(417)
چنانچه پول شما را ،ولو با مطالبه کردن، تا سر سال خمسى پس نمى‌دهد، ولى بعد از سال خمسى پس مى‌دهد، در سر سال، خمس آن واجب نيست؛ اما بعد از سال خمسى، وقتى که پول به دست شما رسيد، به شرط اين که در زمان وصول، نياز فورى براى مصرف نمودن در مؤونه نداشته باشيد، بايد خمس آن را فورا بدهيد.
سوال 218 :
به کسى پولى را قرض داده‌ايم و در سال بعد آن را پس مى‌گيريم. اين پول جزء درآمد امسال ما محسوب مى‌شود يا درآمد سال بعد؟
جواب :
از درآمد سالى که در آن سال قرض داده‌ايد، حساب مى‌شود و چنانچه در سر سال، قابل وصول نباشد، به محض وصول کردن، اگر مورد نياز فورى براى مؤونه نباشد، بايد خمس آن را پرداخت کنيد.
سوال 219 :
خانمى که طلا و زينت آلات خود را فروخته و به ديگرى قرض داده و شرط کرده که بعدا به همان وزن، طلا و زينت آلات براى او خريدارى شود، آيا خمس متوجه او شده است يا خير؟
جواب :
صورت فرض شده در سوال، ربا و حرام است؛ ولى اگر عين طلاها و جواهرات را بدهد و بگويد که سال آينده به همان وزن، طلا و جواهرات به او بدهد، اشکال ندارد و چنانچه بعد از پس گرفتن، به عنوان مؤونه از آن استفاده کند، خمس به آن تعلّق نمى‌گيرد.
سوال 220 :
مغازه دارى که حساب سال او رسيده و مقدارى پول در دست اوست و مقدارى هم طلب دارد، چگونه بايد خمس خود را حساب کند؟
جواب :
پول نقد، جزء درآمد سال است و طلب نيز اگر به طورى است که با مطالبه دريافت مى‌گردد و مانند نقد به حساب مى‌آيد، بايد جزء درآمد سال حساب شود و خمس آن پرداخت گردد.
(418)