خرید و فروش میوه ها (آیت الله سید محمد علوی گرگانی)

خريد و فروش ميوه‌ها

مسأله 2114 :

فروش ميوه‌اي که گل آن ريخته و دانه بسته در غير خرما، پيش از چيدن صحيح است و نيز فروختن غوره بر درخت اشکال ندارد و در خرما بايد معامله پس از سرخ وزرد شدن خرما باشد.

مسأله 2115 :

اگر بخواهند ميوه‌اي که بر درخت است، پيش از آن که دانه ببندد وگلش بريزد بفروشند، بايد چيزي از حاصل زمين مانند سبزيها را با آن بفروشند، يا ميوه بيشتر از يک سال را با آن بفروشند يا با مشتري شرط چيدن در همان زمان را بنمايد.

مسأله 2116 :

اگر خرمايي را که زرد يا سرخ يا رسيده شده، بر درخت بفروشند اشکال ندارد، ولي نبايد عوض آن را خرما بگيرند، امّا اگر کسي‌يکدرخت خرما در خانه يا باغ کس ديگر داشته باشد، در صورتي که‌مقدار آن را تخمين کنند وصاحب درخت آن را به صاحبخانه يا بـاغ‌بفـروشد وعـوض آن را از غيـر آن، خـرما بگيرد چنانچه خرمايي را که‌مي‌گيرد کمتر يا زيادتر از مقداري که تخمين زده‌اند نباشد، اشکال نـدارد.

مسأله 2117 :

فروختن خيار وبادنجان وسبزيها ومانند اينها که سالي چند مرتبه چيده مي‌شود، در صورتي که ظاهر ونمايان شده باشد ومعيّن کنند که مشتري در سال چند دفعه آن را بچيند، اشکال ندارد.

مسأله 2118 :

اگر خوشه گندم وجو را بعد از آن که دانه بسته به چيز ديگري غير گندم وجو بفروشند، اشکال ندارد.

مسأله 2119 :

اگر جنسي را نقد بفروشد، خريدار وفروشنده بعد از معامله مي‌توانند جنس وپول را از يکديگر مطالبه نموده وتحويل بگيرند وتحويل دادن خانه وزمين ومانند اينها از اموال غير منقول به اين است که آن را در اختيار خريدار بگذارند که بتواند در آن تصرّف کند وتحويل دادن فرش ولباس ومانند اينها به اين است که آن را طوري در اختيار خريدار بگذارند که اگر بخواهد آن را به جاي ديگر ببرد فروشنده جلوگيري نکند.

مسأله 2120 :

درمعامله نسيه بايد مدّت کاملاً معلوم باشد، پس اگر جنسي را بفروشد که سر خرمن پول آن را بگيرد چون مدّت کاملاً معيّن نشده، معامله باطل است.

مسأله 2121 :

اگر جنسي را نسيه بفروشد، پيش ازتمام شدن مدّتي که قرار گذاشته‌اند نمي‌تواند عوض آن را ازخريدار مطالبه نمايد ولي اگر خريدار بميرد و از خودش مال داشته باشد، فروشنده مي‌تواند پيش از تمام شدن مدّت، طلبي را که دارد از ورثه او مطالبه نمايد.

مسأله 2122 :

اگر جنسي را نسيه بفروشد، بعد از تمام شدن مدّتي که قرار گذاشته‌اند، مي‌تواند عوض آن را از خريدار مطالبه نمايد ولي اگر خريدار نتواند بپردازد، بايد او را مهلت دهد.

مسأله 2123 :

اگر بکسي که قيمت جنس را نمي‌داند، مقداري نسيه بدهد وقيمت آن را نگويد، معامله باطل است ولي اگر بکسي که قيمت نقدي جنس را مي‌داند نسيه بدهد وگرانتر حساب کند، مثلاً بگويد جنسي را به تو نسيه مي‌دهم توماني يک ريال از قيمتي که نقد مي‌فروشم گرانتر حساب مي‌کنم و او قبول کند، اشکال ندارد.

مسأله 2124 :

کسي که جنسي را نسيه فروخته وبراي گرفتن پول آن مدّتي قرار داده، اگر مثلاً بعد از گذشتن نصف مدّت مقداري از طلب خود را کم وابراء کند وبقيه را نقد بگيرد، اشکال ندارد.