کفالت (آیت الله ناصر مکارم شیرازی)

کــفــالـت

مسأله 1985 :

هرگاه کسى بر ديگرى حقّى داشته باشد (مثلاً طلبى يا قصاصى يا ديه اى يا حقّ ديگرى) يا ادّعاى حقّى کند که دعوى او قابل قبول باشد چنانچه انسان ضامن شود که صاحب حق يا مدّعى، شخص متّهم را رها کند و هر وقت او را خواست به دست او بسپارد اين قرار داد را «کفالت» و به کسى که ضامن اين کار مى شود «کفيل» گويند.

مسأله 1986 :

کفالت را مى توان با صيغه لفظى ادا کرد، مثلاً کفيل به طلبکار بگويد من ضامنم هر وقت بدهکار را بخواهى به دست تو دهم و طلبکار هم قبول نمايد، يا کارى انجام دهند که معنى اين صيغه لفظى را برساند خواه از طريق امضاء سندى باشد يا غير آن، کفالت صحيح است.

شرايط کفالت و کفيل

مسأله 1987 :

در کفالت رضايت کسى که حق بر عهده اوست لازم نيست، بنابراين رضايت بدهکار شرط نمى باشد.

مسأله 1988 :

کفيل بايد بالغ و عاقل باشد و او را در کفالت مجبور نکرده باشند و بتواند کسى را که کفيل او شده بموقع حاضر نمايد.

مسأله 1989 :

چند چيز کفالت را به هم مى زند: 1ـ طلب طلبکار داده شود.

2ـ طلبکار از طلب خود بگذرد. 3ـ بدهکار بميرد. 4ـ بدهکار يا شخصى را که متّهم

[384]

است به دست طلبکار يا مدّعى بدهند. 5ـ طلبکار حقّ خود را از کفيل ساقط کند. 6ـ کفيل بميرد. 7ـ صاحب حق طلب خود را به وسيله حواله يا طور ديگر به شخص ديگرى واگذار کند.

مسأله 1990 :

هرگاه کسى به زور بدهکارى را از دست طلبکار رها کند، چنانچه طلبکار توانايى دسترسى به او را نداشته باشد واجب است او را به دست طلبکار برساند يا دين او را ادا نمايد و اگر شخص يا اشخاصى قاتلى را از دست صاحبان خون بگيرند و فرارى دهند حاکم شرع مى تواند آن شخص يا اشخاص را زندانى کند تا قاتل را به وسيله کسان خود تحويل دهند و اگر تحويل قاتل ممکن نشود بايد ديه شخص مقتول را بپردازند.

مسأله 1991 :

هرگاه کفالت به اجازه شخص مديون باشد و کفيل ناچار شود طلب طلبکار را بدهد، حق دارد آن را از بدهکار بگيرد، ولى اگر به اجازه او نبوده حق ندارد.

[385]