قرائت
مسأله 987 :
در رکعت اول و دوم نمازهاى واجب يوميه , انسان بايد اول حمد و بعد از آن - بنابر احـتـياط - يک سوره تمام بخواند, و سوره والضحى و الم نشرح و همچنين سوره فيل و لايلاف در نماز يک سوره حساب مى شود.
مسأله 988 :
اگر وقت نماز تنگ باشد, يا انسان ناچار شود که سوره را نخواند, مثلا بترسد که اگر سوره را بخواند, دزد يا درنده يا چيزديگرى به او صدمه بزند, نبايد سوره را بخواند.
مسأله 989 :
اگر عمدا سوره را پيش از حمد بخواند نمازش باطل است , و اگر اشتباها سوره را پـيش از حمد بخواند و در بين آن يادش بيايد,بايد سوره را رها کندو بعد از خواندن حمد, سوره را از اول بخواند.
مسأله 990 :
اگـر حمد و سوره يا يکى از آنها را فراموش کند و بعد از رسيدن به رکوع بفهمد, نمازش صحيح است .
مسأله 991 :
اگـر پـيـش از آنکه براى رکوع خم شود, بفهمد که حمد و سوره را نخوانده , بايد بـخـوانـد, و اگـر بفهمد سوره را نخوانده , بايد فقطسوره را بخواند, ولى اگر بفهمد حمد تنها را نـخـوانـده , بايد اول حمد و بعد از آن دوباره سوره را بخواند.
و نيز اگر خم شود و پيش از آنکه به رکوع برسد, بفهمد حمد و سوره يا سوره تنها يا حمد تنها را نخوانده , بايد بايستد و به همين دستور عمل نمايد.
مسأله 992 :
اگر در نماز يکى از چهار سوره اى را که آيه سجده دارد و در مسأله ( 361 ) گفته شد عمدا بخواند, بنابر احتياط نمازش باطل است .
مسأله 993 :
اگر اشتباها مشغول خواندن سوره اى شود که سجده واجب دارد, چنانچه پيش از رسـيـدن به آيه سجده بفهمد, بايد آن سوره رارها کند و سوره ديگر بخواند, و اگر بعد از خواندن آيه سجده بفهمد, احتياطا به سجده اشاره نموده و سوره را تمام کند و بعد از نماز بايد سجده آن را بجا آورد.
مسأله 994 :
اگر در نماز آيه سجده را گوش دهد نمازش صحيح است , و بنابر احتياط به سجده اشاره نمايد و بعد از نماز سجده آن رابجا آورد.
مسأله 995 :
در نـمـاز مستحبى خواندن سوره لازم نيست اگرچه آن نماز بواسطه نذر کردن واجب شده باشد, ولى در بعضى از نمازهاى مستحبى مثل نماز وحشت که سوره مخصوصى دارد, اگر بخواهد به دستور آن نماز رفتار کرده باشد, بايد همان سوره را بخواند.
مسأله 996 :
در نماز جمعه و در نماز ظهر روز جمعه مستحب است در رکعت اول بعد از حمد, سوره جمعه , و در رکعت دوم بعد از حمد, سوره منافقين بخواند, و اگر مشغول يکى از اينها شود, بنابر احتياط واجب نمى تواند آن را رها کند و سوره ديگر بخواند.
مسأله 997 :
اگر بعد از حمد مشغول خواندن سوره قل هو اللّه احد يا سوره قل يا ايها الکافرون شود, نمى تواند آن را رها کند و سوره ديگر بخواند, ولى در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه اگر از روى فـرامـوشـى بجاى سوره جمعه و منافقين يکى از آن دو سروه را بخواند, مى تواندآن را رها کـنـد وسـوره جمعه ومنافقين را بخواند, واحتياط اين است که بعد از تجاوز از نصف , سوره را رها ننمايد.
مسأله 998 :
اگر در نماز جمعه يا نماز ظهر روز جمعه عمدا سوره قل هو اللّه احد يا سوره قل يـا ايـهـا الکافرون بخواند, اگرچه به نصف نرسيده باشد, بنابر احتياط واجب نمى تواند رها کند و سوره جمعه و منافقين را بخواند.
مسأله 999 :
اگـر در نـمـاز, غير سوره قل هو اللّه احد و قل يا ايها الکافرون سوره ديگرى بخواند, تا به نصف نرسيده مى تواند رها کند وسوره ديگر بخواند.
مسأله 1000 :
اگـر مـقـدارى از سـوره را فراموش کند, يا از روى ناچارى , مثلا بواسطه تنگى وقت ياجهت ديگر نشود آن را تمام نمايد,مى تواند آن سوره را رها کند و سوره ديگر بخواند اگرچه از دو ثلث هم گذشته باشد,ياسوره اى را که مى خوانده قل هواللّه احد يا قل ياايهاالکافرون باشد.
مسأله 1001 :
بر مرد واجب است حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند بخواند, و بر مرد و زن واجب است حمد وسوره نماز ظهر وعصر را آهسته بخواند.
مسأله 1002 :
مرد بايد در نماز صبح و مغرب و عشا مواظب باشد که تمام کلمات حمد و سوره حتى حرف آخر آنها را بلند بخواند.
مسأله 1003 :
زن مى تواند حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند يا آهسته بخواند, ولى اگر نا محرم صدايش را بشنود, بنابر احتياطآهسته بخواند.
مسأله 1004 :
اگر در جائى که بايد نماز را بلند بخواند, عمدا آهسته بخواند, يا در جائى که بايد آهسته بخواند, عمدا بلند بخواند, نمازش باطل است , ولى اگر از روى فراموشى يا ندانستن مسأله بـاشـد صـحـيـح اسـت , و اگـر در بـيـن خـوانـدن حـمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده , لازم نيست مقدارى را که خوانده دوباره بخواند.
مسأله 1005 :
اگر کسى در خواندن حمد و سوره بيشتر از معمول صدايش را بلند کند, مثل آنکه آنها را با فرياد بخواند, نمازش باطل است .
مسأله 1006 :
انـسـان بايد نماز را ياد بگيرد که غلط نخواند, و کسى که به هيچ قسم نمى تواند صحيح آن را ياد بگيرد, بايد به هر طورى که مى تواند بخواند, و احتياط مستحب آن است که نماز را به جماعت بجا آورد.
مسأله 1007 :
کسى که حمد و سوره وچيزهاى ديگر نماز را بخوبى نمى داند ومى تواند يادبگيرد, چـنـانچه وقت نماز وسعت دارد, بايد يادبگيرد, و اگر وقت تنگ است , در صورتى که ممکن باشد بايد نمازش را به جماعت بخواند.
مسأله 1008 :
مزد گرفتن براى ياد دادن واجبات نماز اشکال دارد, و مزد گرفتن براى ياد دادن مستحبات آن بدون اشکال جايزاست .
مسأله 1009 :
اگر يکى از کلمات حمد يا سوره را نداند يا عمدا آن را نگويد يا به جاى حرفى حرف ديـگـر بـگـويد مثلا بجاى ض ظ بگويد, يا جائى که بايد بدون زير و زبر خوانده شود, زير و زبر دهد, يا تشديد را نگويد نماز او باطل است .
مسأله 1010 :
اگر انسان کلمه اى را که ياد گرفته صحيح بداند و در نماز همان طور بخواند و بعد بفهمد که غلط خوانده , لازم نيست دوباره نماز را بخواند.
مسأله 1011 :
اگر زير و زبر کلمه اى را نداند, يا نداند مثلا کلمه اى به س است يا به ص , بايد ياد بگيرد, و چنانچه دو جور يا بيشتربخواند مثل آنکه در اهدنا الصراط المستقيم مستقيم را يک مـرتـبه با سين و يک مرتبه با صاد بخواند, نمازش باطل است , ولى اگر آن کلمه اى را که دو جور خوانده از اذکار باشد و غلط خواندنش از ذکر بودن خارجش نکند, نمازش صحيح است .
مسأله 1012 :
اگر در کلمه اى واو باشد و حرف قبل از واو در آن کلمه پيش داشته باشد و حرف بـعـد از واو در آن کـلـمه همزه باشد مثل کلمه سوء بنابر احتياط آن واو را مد بدهد يعنى آن را بـکشد, و همچنين اگر در کلمه اى الف باشد و حرف قبل از الف در آن کلمه زبر داشته باشد و حـرف بـعد از الف در آن کلمه همزه باشد مثل جء الف آن را بکشد, و نيز اگر در کلمه اى ى باشد و حرف پيش از ى در آن کلمه زير داشته باشد و حرف بعد از ى در آن کلمه همزه باشد مثل جى ء ى را با مد بخواند, و اگر بعد از اين حروف واو و الف و يا بجاى همزه حرفى باشد کـه سـاکـن اسـت يـعنى زير و زبر و پيش ندارد, باز هم اين سه حرف را با مد بخواند, مثلا در ولا الضالين که بعد از الف , حرف لام ساکن است , بايد الف آن را با مد بخواند, و چنانچه به دستورى که گفته شد رفتار نکند, بنابر اظهر نماز صحيح است .
مسأله 1013 :
احتياط مستحب آن است که در نماز, وقف به حرکت و وصل به سکون ننمايد, و مـعـنـى وقف به حرکت آن است که زير يا زبر ياپيش آخر کلمه اى را بگويد و بين آن کلمه و کلمه بـعـدش فاصله دهد, مثلا بگويد: الرحمن الرحيم , و ميم الرحيم را زير بدهد و بعد قدرى فاصله دهـد و بـگويد مالک يوم الدين .
و معنى وصل به سکون آن است که زير يا زبر يا پيش کلمه اى را نگويد و آن کلمه را به کلمه بعدبچسباند مثل آنکه بگويد الرحمن الرحيم و ميم الرحيم را زير ندهد و فورا مالک يوم الدين را بگويد.
مسأله 1014 :
در رکعت سوم و چهارم نماز مى تواند فقط يک حمد بخواند, يا يک مرتبه تسبيحات اربعه بگويد, يعنى يک مرتبه بگويد سبحان اللّه والحمد للّه ولا اله الا اللّه واللّه اکبر و بهتر آن است کـه سـه مـرتبه بگويد, و مى تواند در يک رکعت حمد و در رکعت ديگرتسبيحات بگويد.
و در نماز فرادى بهتر است در هر دو رکعت تسبيحات بخواند.
و براى ماموم در نمازهاى جهريه احوط لزومى اختيارتسبيحات است .
مسأله 1015 :
در تنگى وقت بايد تسبيحات اربعه را يک مرتبه بگويد.
مسأله 1016 :
بر مرد و زن واجب است که در رکعت سوم و چهارم نماز, حمد يا تسبيحات را آهسته بخوانند.
مسأله 1017 :
اگر در رکعت سوم و چهارم حمد بخواند, بنابر احتياط واجب بايد بسم اللّه آن را هم آهسته بگويد.
مسأله 1018 :
کسى که نمى تواند تسبيحات را ياد بگيرد يا درست بخواند, بايد در رکعت سوم و چهارم حمد بخواند.
مسأله 1019 :
اگـر در دو رکعت اول نماز به خيال اينکه دو رکعت آخر است تسبيحات بگويد, چـنـانچه پيش از رکوع بفهمد, بايد حمد وسوره را بخواند, و اگر در رکوع يا بعد از رکوع بفهمد, نمازش صحيح است .
مسأله 1020 :
اگر در دو رکعت آخر نماز به خيال اينکه در دو رکعت اول است حمد بخواند, يا در دو رکـعت اول نماز با اينکه گمان مى کرده دردو رکعت آخر است حمد بخواند, چه پيش از رکوع بفهمد چه بعد از آن نمازش صحيح است .
مسأله 1021 :
اگر در رکعت سوم يا چهارم مى خواست حمد بخواند تسبيحات به زبانش آمد, يا مـى خواست تسبيحات بخواند حمد به زبانش آمد, بايد آن را رها کند و دوباره حمد يا تسبيحات را بـخـوانـد, ولـى اگر عادتش خواندن چيزى بوده که به زبانش آمده , مى تواند همان راتمام کند و نمازش صحيح است .
مسأله 1022 :
کسى که عادت دارد در رکعت سوم و چهارم تسبيحات بخواند اگر از عادت خود غـفلت نمايد و به قصد اداء وظيفه مشغول خواندن حمد شود, کفايت مى کند و لازم نيست دوباره حمد يا تسبيحات را بخواند.
مسأله 1023 :
در رکعت سوم و چهارم مستحب است بعد از تسبيحات استغفار کند, مثلا بگويد اسـتـغـفر اللّه ربي واءتوب اليه يا بگويد اللهم اغفر لي , و اگر نمازگزار پيش از خم شدن براى رکـوع اگرچه مشغول گفتن استغفار يا بعد از فراغ از آن باشد, شک کند که حمد ياتسبيحات را خوانده يا نه , بايد حمد يا تسبيحات را بخواند.
مسأله 1024 :
اگر در رکوع رکعت سوم ياچهارم شک کند که حمد ياتسبيحات را خوانده يانه , بايد به شک خود اعتنا نکند, و اگر پيش ازرسيدن به حد رکوع شک کند لازم است برگردد و حمد يا تسبيحات را بخواند.
مسأله 1025 :
هرگاه شک کند که آيه يا کلمه اى را درست گفته يا نه , مثلا شک کند که قل هو اللّه احد را درست گفته يا نه , مى تواند به شک خود اعتنا نکند, ولى اگر احتياطا آن آيه يا کلمه را دوباره به طور صحيح بگويد اشکال ندارد.
و اگر چند مرتبه هم شک کند, مى تواند چند باربگويد, اما اگر به وسواس برسد و باز هم بگويد, بنابر احتياط مستحب نمازش را دوباره بخواند.
مسأله 1026 :
مستحب است در رکعت اول , پيش از خواندن حمد بگويد اعوذ باللّه من الشيطان الـرجيم , و در رکعت اول و دوم نماز ظهرو عصر بسم اللّه را بلند بگويد و حمد و سوره را شمرده بخواند و در آخر هر آيه وقف کند, يعنى آن را به آيه بعد نچسباند, و در حال خواندن حمدو سوره به معناى آيه توجه داشته باشد, و اگر نماز را به جماعت مى خواند بعد از تمام شدن حمد امام , و اگر فـرادى مـى خـوانـد بـعد از آنکه حمدخودش تمام شد, بگويد الحمد للّه رب العالمين , و بعد از خواندن سوره قل هو اللّه احد, يک يا دو يا سه مرتبه کذلک اللّه ربي يا سه مرتبه کذلک اللّه ربنا بگويد, وبعد از خواندن سوره کمى صبر کند, بعد تکبير پيش از رکوع را بگويد, يا قنوت را بخواند.
مسأله 1027 :
احتياط مستحب است در تمام نمازها در رکعت اول , سوره انا انزلناه , ودر رکعت دوم , سوره قل هو اللّه احد را بخواند.
مسأله 1028 :
مکروه است انسان در تمام نمازهاى يک شبانه روز سوره قل هو اللّه احد را نخواند.
مسأله 1029 :
خواندن سوره قل هو اللّه احد به يک نفس مکروه است .
مسأله 1030 :
سوره اى را که در رکعت اول خوانده مکروه است در رکعت دوم بخواند, ولى اگر سوره قل هو اللّه احد را در هر دو رکعت بخواند مکروه نيست .