احکام حواله دادن
مسأله 2298 :
اگر انسان طلبکار خود را حواله بدهد که طلب خود را از ديگرى بگيرد و طلبکار قـبول نمايد, بعد از آنکه حواله با شرايطى که بعدا گفته مى شود درست شد, کسى که به او حواله شده بدهکار مى شود, و ديگر طلبکار نمى تواند طلبى را که دارد از بدهکار اولى مطالبه نمايد.
مسأله 2299 :
بدهکار و طلبکار بايد مکلف و عاقل باشند و کسى آنها را مجبور نکرده باشد, و نيز بـايـد سفيه نباشند, يعنى مال خود را درکارهاى بيهوده مصرف نکنند, و معتبر است نيز بدهکار و طـلـبـکـار مفلس نباشند, ولى اگر حواله بر شخص برى ء باشد حواله دهنده اگرچه مفلس باشد اشکال ندارد.
مسأله 2300 :
حواله دادن بر کسى که بدهکار نيست , در صورتى صحيح است که او قبول کند, و نيز اگر انسان بخواهد به کسى که جنسى بدهکار است جنس ديگرى حواله دهد مثلا به کسى که جو بدهکار است گندم حواله دهد, تا او قبول نکند حواله صحيح نيست .
مسأله 2301 :
موقعى که انسان حواله مى دهد بايد بدهکار باشد, پس اگر بخواهد از کسى قرض کند تا وقتى از او قرض نکرده بنابر احتياطواجب نمى تواند او را به کسى حواله دهد که آنچه را بعدا قرض مى دهد از آن کس بگيرد.
مسأله 2302 :
حواله دهنده و طلبکار بايد مقدار حواله و جنس آن را بدانند, پس اگر مثلا ده من گندم و ده تومان پول به يک نفر بدهکارباشد و به او بگويد يکى از دو طلب خود را از فلانى بگير و آن را معين نکند, حواله درست نيست .
مسأله 2303 :
اگر بدهى واقعا معين باشد ولى بدهکار و طلبکار در موقع حواله دادن مقدار آن يا جنس آن را ندانند, حواله صحيح است ,مثلا اگر طلب کسى را در دفتر نوشته باشد وپيش از ديدن دفتر حواله بدهد و بعد دفتر را ببيند و به طلبکار مقدار طلبش را بگويد, حواله صحيح مى باشد.
مسأله 2304 :
طلبکار مى تواند حواله را قبول نکند اگرچه کسى که به او حواله شده فقير نباشد و در پرداختن حواله هم کوتاهى ننمايد.
مسأله 2305 :
اگر کسى که به حواله دهنده بدهکار نيست , حواله را قبول کند, پيش از پرداختن حـواله نمى تواند مقدار حواله را از حواله دهنده بگيرد, و اگر طلبکار طلب خود را به مقدار کمتر صـلـح کند, کسى که برى ء بوده وحواله را قبول کرده فقط همان مقدار را مى تواند ازحواله دهنده مطالبه نمايد.
مسأله 2306 :
بعد از آنکه حواله درست شد, حواله دهنده و کسى که به او حواله شده نمى تواند حـوالـه را بـهم بزنند, و هرگاه کسى که به اوحواله شده در موقع حواله فقير نباشد اگرچه بعدا فـقـير شود طلبکار نيز نمى تواند حواله را بهم بزند, و همچنين است اگر موقع حواله فقير باشدو طـلـبکار بداند فقير است , ولى اگر نداند فقير است و بعد بفهمد اگرچه در آن وقت مالدار شده باشد طلبکار مى تواند حواله را بهم بزند و طلب خود را از حواله دهنده بگيرد.
مسأله 2307 :
اگر بدهکار و طلبکار و کسى که به او حواله شده , يا يکى از آنان براى خود حق بهم زدن حواله را قرار دهند, مطابق قرارى که گذاشته اند مى توانند حواله را بهم بزنند.
مسأله 2308 :
اگر حواله دهنده خودش طلب طلبکار را بدهد, چنانچه به خواهش کسى که به او حواله شد و مديون حواله دهنده بوده داده است مى تواند چيزى را که داده از او بگيرد, و اگر بدون خواهش و يا خواهش او اداء به نحو تبرعى باشد يا اينکه مديون حواله دهنده نبوده نمى تواند چيزى را که داده از او مطالبه نمايد.