احکام شکار کردن و سر بریدن حیوانات (آیت الله میرزا جواد تبریزی (ره))

احکام سر بريدن و شکار کردن حيوانات

مسأله 2592 :

اگر حيوان حلال گوشت را به دستورى که بعدا گفته مى شود سر ببرند, وحشى بـاشد يا اهلى , بعد از جان دادن , گوشت آن حلال وبدن آن پاک است , ولى حيوانى که انسان با آن وطى ( نـزديکى ) کرده , و گوسفندى که شير خوک خورده , وهمچنين حيوانى که نجاست خوار شـده , اگـر بـه دستورى که در شرع معين نموده اند, آن را استبراء نکرده باشند, بعد از سر بريدن گوشت آنها حلال نيست .

مسأله 2593 :

حيوان حلال گوشت وحشى مانند آهو و کبک و بز کوهى ,وحيوان حلال گوشتى که اهـلـى بـوده و بـعدا وحشى شده مثل گاو وشتر اهلى که فرار کرده و وحشى شده است , اگر به دسـتـورى که بعدا گفته مى شود آنها را شکار کنند, پاک و حلال است ولى حيوان حلال گوشت اهلى مانند گوسفند و مرغ خانگى , و حيوان حلال گوشت وحشى که بواسطه تربيت کردن اهلى شده است , با شکار کردن پاک و حلال نمى شود.

مسأله 2594 :

حيوان حلال گوشت وحشى در صورتى با شکار کردن پاک و حلال مى شود که بـتـوانـد فرار کند يا پرواز نمايد, بنابر اين بچه آهو که نمى تواند فرار کند و بچه کبک که نمى تواند پـرواز نمايد, با شکار کردن پاک و حلال نمى شود, و اگر آهو و بچه اش را که نمى تواند فرارکند, با يک تير شکار نمايد آهو حلال و بچه اش حرام است .

مسأله 2595 :

حـيـوان حلال گوشتى که مانند ماهى خون جهنده ندارد, اگر به خودى خود بميرد پاک است ولى گوشت آن را نمى شودخورد.

مسأله 2596 :

حيوان حرام گوشتى که خون جهنده ندارد مانند مار, مرده آن پاک است ولى با سر بريدن حلال نمى شود.

مسأله 2597 :

سگ و خوک بواسطه سر بريدن و شکار کردن پاک نمى شوند و خوردن گوشت آنها هم حرام است .

و حيوان حرام گوشتى راکه مانند گرگ و پلنگ درنده و گوشت خوار است اگر بـه دستورى که گفته مى شود سر ببرند يا با تير و مانند آن شکار کنند, پاک است ولى گوشت آن حلال نمى شود, و اگر با سگ شکارى آن را شکار کنند, پاک شدن بدنش هم اشکال دارد.

مسأله 2598 :

فيل و خرس و بوزينه و موش و حيواناتى که مانند سوسمار در داخل زمين زندگى مى کند, اگر خون جهنده داشته باشند و به خودى خود بميرند, نجسند, ولى اگر آنها را سر ببرند يـا آنـهـا را بـا غـيـر سـگ شکار نمايند, پاک است , ولى حيوان حرام گوشت که خون جهنده دارد پوست دار نباشد, سر بريدن آن موجب پاکى نمى شود.

مسأله 2599 :

اگـر از شـکم حيوان زنده بچه مرده اى بيرون آيد يا آن را بيرون آورند, خوردن گوشت آن حرام است .

دستور سر بريدن حيوانات مسأله 2600 - دستور سر بريدن حيوان آن است که چهار رگ بزرگ گردن آن را به طور کامل بـبـرنـد, و اگـر آنها را بشکافند کافى نيست .

ومعروف اين است که بريدن اين چهار رگ در خارج واقع نمى شود مگر اينکه از زير برآمدگى گلو ببرند.

و آن چهار رگ عبارت است از مجراى نفس و مجراى خوردن و دو رگ کلفتى که در دو طرف مجراى نفس مى باشد.

مسأله 2601 :

اگـر بـعضى از چهار رگ را ببرند و صبر کنند تا حيوان بميرد بعد بقيه را ببرند, فـائده نـدارد,بـلـکه اگر به اين مقدار هم صبر نکنندولى به طور معمول چهار رگ را پشت سر هم نـبـرنـد, اگـرچـه پـيش از جان دادن حيوان , بقيه رگها را ببرند اشکال دارد.

اگرچه حليت آن بعيدنيست .

مسأله 2602 :

اگر گرگ گلوى گوسفند را به طورى بکند که از چهار رگى که در گردن اسـت و بـايـد بريده شود, چيزى نماند, آن گوسفندحرام مى شود, ولى اگر مقدارى از گردن را بـکـنـد و چـهـار رگ بـاقـى باشد يا جاى ديگر بدن را بکند, در صورتى که گوسفند زنده باشد و به دستورى که گفته مى شود سر آن را ببرند, حلال و پاک مى باشد.

شرايط سر بريدن حيوانات مسأله 2603 - سر بريدن حيوان چند شرط دارد: اول کـسـى که سر حيوان را مى برد چه مردباشد چه زن بايد مسلمان باشد, و بچه مسلمان هم اگـر مـمـيز باشد يعنى خوب و بد را بفهمد مى تواندسر حيوان را ببرد.

و اما کسى که از کفار يا از فرقه هائى است که در حکم کفارند مانند غلات و خوارج و نواصب نمى توانند سر حيوان راببرند.

دوم سر حيوان را با چيزى ببرند که از آهن باشد, ولى چنانچه آهن پيدا نشود و طورى باشد که اگر سر حيوان را نبرند مى ميرد, ياضرورتى مقتضى سر بريدنش شود با چيز تيزى که چهار رگ آن را جدا کند مانند شيشه و سنگ تيز, مى شود سر آنها را بريد.

سـوم در مـوقـع سـر بـريدن , صورت و دست و پا و شکم حيوان رو به قبله باشد, و بعيد نيست گـوسـفـنـد و مانند آن رو به قبله ايستاده باشدسرش را ببرند در استقبال قبله کافى مى باشد, و کـسـى کـه مـى دانـد بـايـد رو بـه قـبـلـه سر ببرد, اگر عمدا حيوان را رو به قبله نکند, حيوان حـرام مـى شـود, ولى اگر فراموش کند, يا مسأله را نداند, يا قبله را اشتباه کند, يا نداند قبله کدام طـرف است , يا نتواند حيوان را رو به قبله کند, اشکال ندارد.

و احتياط مستحب آن است که برنده سر ( کشنده - ذابح ) نيز رو به قبله باشد.

چهارم وقتى مى خواهد سر حيوان را ببرد يا کارد به گلويش بگذارد به نيت سر بريدن , نام خدا را ببرد و همين قدر که بگويد بسم اللّه کافى است , و اگر بدون قصد سر بريدن نام خدا را ببرد, آن حيوان پاک نمى شود و گوشت آن هم حرام است , ولى اگر از روى فراموشى نام خدا رانبرد اشکال ندارد.

پنجم حيوان بعد از سر بريدن حرکتى بکند, اگرچه مثلا چشم يا دم خود را حرکت دهد يا پاى خود را به زمين زند, و اين حکم در صورتى است که زنده بودن حيوان در حال ذبح مشکوک باشد, و نـيز واجب آن است که به اندازه معمول آن حيوان خون از بدنش بيرون آيد, و اگربدانند که در حال سر بريدن زنده بوده , حاجتى به حرکت مزبور ندارد.

ششم آنکه بنابر احتياط سر حيوان را پيش از بيرون آمدن روح از بدنش جدا نکنند, بلى اگر از روى غـفـلـت يـا بـه جـهـت تيزى چاقو سر جداشود, اشکالى ندارد, و همچنين بنابر احتياط رگ سفيدى را که از مهره هاى گردن تا دم حيوان امتداد دارد و او را نخاع مى گويند عمدا قطع نکند, و ايـن در صـورتـى است که حيوان را از جلو گردن سر ببرند, ولى اگر کارد را پشت گردن فرو نموده و به طرف جلو بياورد که گردن ازپشت بريده شود بعيد نيست که مانعى نداشته باشد.