نماز جماعت (امام خمینی (ره))

نماز جماعت

مساله 1399 :

مستحب است نمازهاى واجب خصوصا نمازهاى يوميه را به جماعت بخوانند ودر نماز صبح و مغرب و عشا خصوصا براى همسايه مسجد و کسى که صداى اذان مسجد را مى‌شنود بيشتر سفارش شده است.

مساله 1400 :

در روايتى وارد شده است که اگر يک نفر به امام جماعت اقتدا کند هر رکعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد و اگر دو نفر اقتدا کنند هر رکعتى ثواب ششصد نماز دارد و هر چه بيشتر شوند ثواب نمازشان بيشتر مى‌شود تا به ده نفر برسند و عده آنان که از ده گذشت اگر تمام آسمانها کاغذ و درياها مرکب و درختها قلم و جن و انس و ملائکه نويسنده شوند، نمى‌توانند ثواب يک رکعت آن را بنويسند.

مساله 1401 :

حاضر نشدن به نماز جماعت از روى بى‌اعتنايى جايز نيست و سزاوار نيست که انسان بدون عذر نماز جماعت را ترک کند.

مساله 1402 :

مستحب است انسان صبر کند که نماز را به جماعت بخواند. و نماز جماعت از نماز اول وقت که فرادى يعنى تنها خوانده شود، بهتر است. و نيز نماز جماعتى را که مختصر بخواند، از نماز فرادى که آن را طول بدهند، بهتر مى‌باشد.

مساله 1403 :

وقتى که جماعت بر پا مى‌شود مستحب است کسى که نمازش را فرادى خوانده دوباره با جماعت بخواند و اگر بعد بفهمد که نماز اولش باطل بوده نماز دوم او کافى است.

مساله 1404 :

اگر امام يا ماموم بخواهد نمازى را که به جماعت‌خوانده دوباره با جماعت بخواند، در صورتى که جماعت دوم و اشخاص آن غير از اول باشد، اشکال ندارد.

مساله 1405 :

کسى که در نماز وسواس دارد و فقط در صورتى که نماز را با جماعت بخواند از وسواس راحت مى‌شود، بايد نماز را با جماعت بخواند.

مساله 1406 :

اگر پدر يا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند چون اطاعت پدر و مادر واجب است، بنابر احتياط واجب بايد نماز را به جماعت بخواند و قصد استحباب نمايد.

مساله 1407 :

احتياط واجب آن است که نماز عيد فطر و قربان را در زمان غيبت امام عليه‌السلام با جماعت نخوانند، ولى به قصد رجاء مانع ندارد و نمازهاى مستحبى را هم نمى‌شود به ماعت‌خواند مگر نماز استسقاء که براى آمدن باران مى‌خوانند.

مساله 1408 :

موقعى که امام جماعت نماز يوميه مى‌خواند هر کدام از نمازهاى يوميه را مى‌شود به او اقتدا کرد ولى اگر نماز يوميه‌اش را احتياطا دوباره مى‌خواند فقط در صورتى که ماموم احتياطش با امام يکى باشد مى‌تواند به او اقتدا کند.

مساله 1409 :

اگر امام جماعت قضاى نماز يوميه خود را مى‌خواند مى‌شود به او اقتدا کرد، ولى اگر نمازش را احتياطا قضا مى‌کند يا قضاى احتياطى نماز کس ديگر را مى‌خواند اگر چه براى آن پول نگرفته باشد اقتداى به او اشکال دارد ولى اگر انسان بداند صورت اقتداى به او اشکال ندارد.

مساله 1410 :

اگر انسان نداند نمازى را که امام مى‌خواند نماز واجب يوميه است‌يا نماز مستحب نمى‌تواند به او اقتدا کند.

مساله 1411 :

اگر امام در محراب باشد و کسى پشت‌سر او اقتدا نکرده باشد کسانى که دو طرف محراب ايستاده‌اند و به واسطه ديوار محراب امام را نمى‌بينند،نمى‌توانند اقتدا کنند، بلکه اگر کسى هم پشت‌سر امام اقتدا کرده باشد اقتدا کردن کسانى که دو طرف او ايستاده‌اند و به واسطه ديوار محراب امام را نمى‌بينند اشکال دارد، بلکه باطل است.

مساله 1412 :

اگر به واسطه درازى صف اول، کسانى که دو طرف صف ايستاده‌اند امام را نبينند مى‌توانند اقتدا کنند و نيز اگر به واسطه درازى يکى از صفهاى ديگر، کسانى که دو طرف آن ايستاده‌اند، صف جلوى خود را نبينند، مى‌توانند اقتدا نمايند.

مساله 1413 :

اگر صفهاى جماعت تا درب مسجد برسد کسى که مقابل درب پشت صف ايستاده نمازش صحيح است، و نيز نماز کسانى که پشت‌سر او اقتدا مى‌کنند، صحيح مى‌باشد ولى نماز کسانى که دو طرف او ايستاده‌اند و صف جلو را نمى‌بينند، اشکال دارد، بلکه باطل است.

مساله 1414 :

کسى که پشت‌ستون ايستاده، اگر از طرف راست‌يا چپ به واسطه ماموم ديگر به امام متصل نباشد نمى‌تواند اقتدا کند. بلکه اگر از دو طرف هم متصل باشد، ولى از صف جلو حتى يک نفر را هم نبيند، جماعت او صحيح نيست.

مساله 1415 :

جاى ايستادن امام بايد از جاى ماموم بلندتر نباشد ولى اگر مکان امام مقدار خيلى کمى بلندتر باشد، اشکال ندارد. و نيز اگر زمين سراشيب باشد و امام در طرفى که بلندتر است بايستد در صورتى که سراشيبى آن زياد نباشد و طورى باشد که به آن زمين مسطح بگويند مانعى ندارد.

مساله 1416 :

اگر جاى ماموم بلندتر از جاى امام باشد در صورتى که بلندى به مقدار متعارف زمان قديم باشد مثل آن که امام در صحن مسجد و ماموم در پشت بام بايستد اشکال ندارد، ولى اگر مثل ساختمانهاى چند طبقه اين زمان باشد، جماعت اشکال دارد.

مساله 1417 :

اگر بين کسانى که در يک صف ايستاده‌اند بچه مميز يعنى بچه‌اى که خوب و بد را مى‌فهمد فاصله شود، چنانچه ندانند نماز او باطل است، مى‌توانند اقتدا کنند.

مساله 1418 :

بعد از تکبير امام اگر صف جلو آماده نماز، و تکبير گفتن آنان نزديک باشد کسى که در صف بعد ايستاده، مى‌تواند تکبير بگويد ولى احتياط مستحب آن است که صبر کند تا تکبير صف جلو تمام شود.

مساله 1419 :

اگر بداند نماز يک صف از صفهاى جلو باطل است، در صفهاى بعد نمى‌تواند اقتدا کند، ولى اگر نداند نماز آنان صحيح است‌يا نه، مى‌تواند اقتدا نمايد.

مساله 1420 :

هرگاه بداند نماز امام باطل است مثلا بداند امام وضو ندارد، اگر چه خود امام ملتفت نباشد، نمى‌تواند به او اقتدا کند.

مساله 1421 :

اگر ماموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده، يا کافر بوده، يا به جهتى نمازش باطل بوده، مثلا بى وضو نماز خوانده، نمازش صحيح است.

مساله 1422 :

اگر در بين نماز شک کند که اقتدا کرده يا نه، چنانچه در حالى باشد که وظيفه ماموم است، مثلا به حمد و سوره امام گوش مى‌دهد بايد نماز را به جماعت تمام کند، و اگر مشغول کارى باشد که هم وظيفه امام و هم وظيفه ماموم است مثلا در رکوع يا سجده باشد، بايد نماز را به نيت فرادى تمام نمايد.

مساله 1423 :

انسان در بين نماز جماعت مى‌تواند نيت فرادى کند.

مساله 1424 :

اگر ماموم به واسطه عذرى بعد از حمد و سوره امام نيت فرادى کند، لازم نيست‌حمد و سوره را بخواند، ولى اگر پيش از تمام شدن حمد و سوره نيت فرادى نمايد، بايد مقدارى را که امام نخوانده بخواند.

مساله 1425 :

اگر در بين نماز جماعت نيت فرادى نمايد، بنابر احتياط واجب نبايد دوباره نيت جماعت کند. ولى اگر مردد شود که نيت فرادى کند يا نه، و بعد تصميم بگيرد نماز را با جماعت تمام کند، نمازش صحيح است.

مساله 1426 :

اگر شک کند که نيت فرادى کرده يا نه، بايد بنا بگذارد که نيت فرادى نکرده است.

مساله 1427 :

اگر موقعى که امام در رکوع است، اقتدا کند و به رکوع امام برسد، اگر چه ذکر امام تمام شده باشد، نمازش به طور جماعت صحيح است و يک رکعت‌حساب مى‌شود، اما اگر به مقدار رکوع خم شود و به رکوع امام نرسد، نمازش به طور فرادى صحيح مى‌باشد و بايد آن را تمام نمايد.

مساله 1428 :

اگر موقعى که امام در رکوع است اقتدا کند و به مقدار رکوع خم شود و شک کند که به رکوع امام رسيده يا نه، نمازش صحيح است و فرادى مى‌شود.

مساله 1429 :

اگر موقعى که امام در رکوع است اقتدا کند و پيش از آن که به اندازه رکوع خم شود، امام سر از رکوع بردارد، مى‌تواند نيت فرادى کند، يا صبر کند تا امام براى رکعت بعد برخيزد و آن را رکعت اول نماز خود حساب کند و لى اگر برخاستن امام به قدرى طول بکشد که نگويند اين شخص نماز جماعت مى‌خواند، بايد نيت فرادى نمايد.

مساله 1430 :

اگر اول نماز يا بين حمد و سوره اقتدا کند و پيش از آن که به رکوع رود امام سر از رکوع بردارد، نماز او به طور جماعت صحيح است، و بايد رکوع کند و خود را به امام برساند.

مساله 1431 :

اگر موقعى برسد که امام مشغول خواندن تشهد آخر نماز است چنانچه بخواهد به ثواب جماعت برسد، بايد بعد از نيت و گفتن تکبيرة الاحرام بنشيند و تشهد را با امام بخواند ولى سلام را نگويد و صبر کند تا امام سلام نماز را بدهد، بعد بايستد و بدون آن که دوباره نيت کند و تکبير بگويد، حمد و سوره را بخواند و آن را رکعت اول نماز خود حساب کند.

مساله 1432 :

ماموم نبايد جلوتر از امام بايستد، و اگر مساوى او هم بايستد، اشکال دارد و به احتياط واجب بايد کمى عقب تر از امام بايستد، اگر چه قد او بلندتر از امام باشد، که در رکوع و سجود سرش جلوتر از امام باشد.

مساله 1433 :

در نماز جماعت بايد بين ماموم و امام پرده و مانند آن که پشت آن ديده نمى‌شود فاصله نباشد، و همچنين است بين انسان و ماموم ديگرى که انسان به واسطه او به امام متصل شده است ولى اگر امام، مرد و ماموم زن باشد چنانچه بين آن زن و امام يا بين آن زن و ماموم ديگرى که مرد است و زن به بواسطه او به امام متصل شده است پرده و مانند آن باشد اشکال ندارد.

مساله 1434 :

اگر بعد از شروع به نماز بين ماموم و امام يا بين ماموم و کسى که ماموم به واسطه او متصل به امام است پرده يا چيز ديگرى که پشت آن را نمى‌توان ديد فاصله شود، نمازش فرادى مى‌شود، و صحيح است.

مساله 1435 :

اگر بين جاى سجده ماموم و جاى ايستادن امام به قدر گشادى بين دو قدم فاصله باشد اشکال ندارد، و نيز اگر بين انسان به واسطه مامومى که جلوى او ايستاده و انسان به وسيله او به امام متصل است به همين مقدار فاصله باشد نمازش اشکال ندارد، و احتياط مستحب آن است که جاى سجده ماموم با جاى کسى که جلوى او ايستاده هيچ فاصله نداشته باشد.

مساله 1436 :

اگر ماموم به واسطه کسى که طرف راست‌يا چپ او اقتدا کرده به امام متصل باشد و از جلو به امام متصل نباشد، چنانچه به اندازه گشادى بين دو قدم هم فاصله داشته باشند نمازش صحيح است.

مساله 1437 :

اگر در نماز بين ماموم و امام يا بين ماموم و کسى که ماموم به واسطه او به امام متصل است بيشتر از يک قدم بزرگ فاصله پيدا شود نمازش فرادى مى‌شود و صحيح است.

مساله 1438 :

اگر نماز همه کسانى که در صف جلو هستند تمام شود يا همه نيت فرادى نمايند، اگر فاصله به اندازه يک قدم بزرگ نباشد نماز صف بعد به طور جماعت صحيح، و اگر بيشتر از اين مقدار باشد فرادى مى‌شود و صحيح است.

مساله 1439 :

اگر در رکعت دوم اقتدا کند قنوت و تشهد را با امام مى‌خواند و احتياط آن است که موقع خواندن تشهد انگشتان دست و سينه پا را به زمين بگذارد و زانوها را بلند کند و بايد بعد از تشهد با امام برخيزد و حمد و سوره را بخواند و اگربراى سوره وقت ندارد، حمد را تمام کند و در رکوع يا سجده خود را به امام برساند، يا نيت فرادى کند و نمازش صحيح است، ولى اگر در سجده به امام برسد، بهتر است که احتياطا نماز را دوباره بخواند.

مساله 1440 :

اگر موقعى که امام در رکعت دوم نماز چهار رکعتى است اقتدا کند، بايددر رکعت دوم نمازش که رکعت‌سوم امام است، بعد از دو سجده بنشيند و تشهد را به‌مقدار واجب بخواند و برخيزد، و چنانچه براى گفتن سه مرتبه تسبيحات وقت ندارد،يک مرتبه بگويد و در رکوع يا سجده خود را به امام برساند.

مساله 1441 :

اگر امام در رکعت‌سوم يا چهارم باشد و ماموم بداند که اگر اقتدا کند و حمد را بخواند به رکوع امام نمى رسد، بنابر احتياط واجب بايد صبر کند تا امام به رکوع رود، بعد اقتدا نمايد.

مساله 1442 :

اگر در رکعت‌سوم يا چهارم امام اقتدا کند، بايد حمد و سوره را بخواند و اگر براى سوره وقت ندارد بايد حمد را تمام کند و در رکوع يا سجده خود را به امام برساند، ولى اگر در سجده به امام برسد بهتر است که احتياطا نماز را دوباره بخواند.

مساله 1443 :

کسى که مى‌داند اگر سوره را بخواند در رکوع به امام نمى رسد، بايد سوره را نخواند، ولى اگر خواند نمازش صحيح است.

مساله 1444 :

کسى که اطمينان دارد که اگر سوره را شروع کند يا تمام نمايد به رکوع امام مى رسد، احتياط واجب آن است که سوره را شروع کند يا اگر شروع کرده تمام نمايد.

مساله 1445 :

کسى که يقين دارد، اگر سوره را بخواند به رکوع امام مى رسد، چنانچه سوره را بخواند و به رکوع نرسد نمازش صحيح است.

مساله 1446 :

اگر امام ايستاده باشد و ماموم نداند که در کدام رکعت است مى‌تواند اقتدا کند ولى بايد حمد و سوره را به قصد قربت بخواند و اگر چه بعد بفهمد که امام در رکعت اول يا دوم بوده نمازش صحيح است.

مساله 1447 :

اگر به خيال اين که امام در رکعت اول يا دوم است‌حمد و سوره نخواند و بعد از رکوع بفهمد که در رکعت‌سوم يا چهارم بوده نمازش صحيح است. ولى اگر پيش از رکوع بفهمد بايد حمد و سوره را بخواند و اگر وقت ندارد فقط حمد را بخواند و در رکوع يا سجده خود را به امام برساند.

مساله 1448 :

اگر به خيال اين که امام در رکعت‌سوم يا چهارم است‌حمد و سوره را بخواند و پيش از رکوع يا بعد از آن بفهمد که در رکعت اول يا دوم بوده نمازش صحيح است.

مساله 1449 :

اگر موقعى که مشغول نماز مستحبى است جماعت بر پا شود چنانچه اطمينان ندارد که اگر نماز را تمام کند به جماعت برسد، مستحب است نماز را رها کند و مشغول نماز جماعت‌شود بلکه اگر اطمينان نداشته باشد که به رکعت اول برسد مستحب است به همين دستور رفتار نمايد.

مساله 1450 :

اگر موقعى که مشغول نماز سه رکعتى يا چهار رکعتى است جماعت بر پا شود چنانچه به رکوع رکعت‌سوم نرفته و اطمينان ندارد که اگر نماز را تمام کند به جماعت برسد، مستحب است به نيت نماز مستحبى نماز را دو رکعتى تمام کند و خود را به جماعت برساند.

مساله 1451 :

اگر نماز امام تمام شود و ماموم مشغول تشهد يا سلام اول باشد لازم نيست نيت فرادى کند.

مساله 1452 :

کسى که يک رکعت از امام عقب مانده وقتى امام تشهد رکعت آخر را مى‌خواند مى‌تواند برخيزد و نماز را تمام کند و يا انگشتان دست، و سينه پا را به زمين بگذارد و زانوها را بلند نگه دارد و صبر کند تا امام سلام نماز را بگويد و بعد برخيزد.