نماز آيات
مسأله 1516 :
نماز آيات به واسطه چهار چيز واجب مي شود;
اوّل: گرفتن خورشيد،
دوّم: گرفتن ماه، اگرچه کمي از آنها گرفته شود و کسي هم از آن نترسد.
سوّم: زلزله اگرچه کسي هم نترسد.
چهارم: رعد و برق و بادهاي سياه و سرخ و مانند اينها در صورتي که بيشتر مردم بترسند.
بنابر احتياط واجب در حوادث وحشتناک زميني مانند شکافته شدن و فرو رفتن زمين در صورتي که بيشتر مردم بترسند بايد نماز آيات بخوانند.
مسأله 1517 :
اگر چيزهائي که نماز آيات براي آنها واجب است بيشتر از يک بار اتّفاق بيفتد انسان بايد براي هريک از آنها يک نماز آيات بخواند، مثلاً اگر دو بار زلزله بشود بايد دو نماز آيات بخواند. و همينطور اگر دو تا از آنها اتفاق بيفتد يعني هم خورشيد بگيرد و هم زلزله شود.
مسأله 1518 :
کسي که چند نماز آيات بر او واجب است اگر همه آنها براي يک چيز بر او واجب شده باشد، مثلاً سه مرتبه خورشيد گرفته و نماز آنها را نخوانده است موقعي که قضاي آنها را مي خواند، لازم نيست معيّن کند که براي کدام دفعه آنها باشد، و همچنين است اگر چند نماز براي رعد و برق و بادهاي سياه و سرخ و مانند اينها بر او واجب شده باشد ولي اگر براي آفتاب گرفتن و ماه گرفتن و زلزله، يا براي دوتاي اينها نمازهائي بر او واجب شده باشد بنابر احتياط واجب بايد موقع نيّت معيّن کند; نماز آياتي را که مي خواند براي کداميک از آنها است.
مسأله 1519 :
چيزهائي که نماز آيات براي آنها واجب است در هر شهري اتّفاق بيفتد فقط مردم همان شهر بايد نماز آيات بخوانند و بر مردم جاهاي ديگر واجب نيست، ولي اگر مکان آنها به قدري نزديک باشد که با آن شهر يکي حساب شود، نماز آيات بر آنها هم واجب است.
[247]
مسأله 1520 :
از وقتي که خورشيد يا ماه شروع به گرفتن مي کند انسان بايد نماز آيات را بخواند و بنابر اقوي وقت آن تا زماني است که همه آن باز نشده باشد. و بنابر احتياط واجب بايد به قدري تأخير نيندازد که شروع به بازشدن کند.
مسأله 1521 :
اگر خواندن نماز آيات را به قدري تأخير بيندازد که آفتاب يا ماه شروع به باز شدن کند، بنابر احتياط واجب بايد نيّت اداء و قضا نکند ولي اگر بعد از باز شدن تمام آن، نماز بخواند بايد نيّت قضا نمايد.
مسأله 1522 :
اگر مدّت گرفتن خورشيد يا ماه بيشتر از خواندن يک رکعت باشد ولي انسان نماز را نخواند تا به اندازه خواندن يک رکعت به آخر وقت آن مانده باشد بايد نيّت ادا کند بلکه اگر مدّت گرفتن آنها به اندازه خواندن يک رکعت يا کمتر هم باشد بايد نماز آيات را بخواند و ادا است.
مسأله 1523 :
موقعي که زلزله و رعد و برق و مانند اينها اتّفاق مي افتد، انسان بايد فوراً نماز آيات را بخواند و اگر نخواند معصيت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.
مسأله 1524 :
اگر بعد از باز شدن آفتاب يا ماه بفهمد که تمام آن گرفته بوده، بايد قضاي نماز آيات را بخواند، ولي اگر بفهمد مقداري از آن گرفته بوده قضا بر او واجب نيست.
مسأله 1525 :
اگر عدّه اي بگويند که خورشيد يا ماه گرفته است چنانچه انسان از گفته آنان يقين پيدا نکند و نماز آيات نخواند و بعد معلوم شود راست گفته اند، در صورتي که تمام خورشيد يا ماه گرفته باشد بايد نماز آيات را بخواند، و اگر دو نفر که عادل بودن آنان معلوم نيست بگويند خورشيد يا ماه گرفته بعد معلوم شود که عادل بوده اند بايد نماز آيات را بخواند بلکه اگر در هر دو صورت معلوم شود که مقداري از آن گرفته احتياط واجب آن است که نماز آيات را بخواند.
مسأله 1526 :
اگر انسان به گفته منجّمين و کساني که از روي قاعده علمي وقت گرفتن خورشيد و ماه را مي دانند، اطمينان پيدا کند که خورشيد يا ماه گرفته، بايد نماز آيات را بخواند و نيز اگر بگويند فلان وقت خورشيد يا ماه مي گيرد و فلان مقدار طول مي کشد و انسان به گفته آنان اطمينان پيدا کند بايد به حرف آنان عمل نمايد، مثلاً اگر بگويند آفتاب فلان ساعت شروع به بازشدن مي کند نبايد نماز آيات را تا آن وقت تأخير بيندازد.
[248]
مسأله 1527 :
اگر بفهمد نماز آياتي که خوانده باطل بوده، بايد دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نمايد.
مسأله 1528 :
اگر در وقت نماز يوميّه نماز آيات هم بر انسان واجب شود، چنانچه براي هردو نماز وقت دارد هرکدام را اوّل بخواند اشکال ندارد، و اگر وقت يکي از آن دو تنگ باشد، بايد اوّل آن را بخواند و اگر وقت هردو تنگ باشد بايد اوّل نماز يوميّه را بخواند.
مسأله 1529 :
اگر در بين نماز يوميّه بفهمد که وقت نماز آيات تنگ است، چنانچه وقت نماز يوميه هم تنگ باشد، بايد آن را تمام کند بعد نماز آيات را بخواند. و اگر وقت نماز يوميه تنگ نباشد بايد آن را بشکند و اوّل نماز آيات، بعد نماز يوميّه را بجا آورد.
مسأله 1530 :
اگر در بين نماز آيات بفهمد که وقت نماز يوميّه تنگ است بايد نماز آيات را رها کند و مشغول نماز يوميه شود و بعد از آن که نماز را تمام کرد پيش از انجام کـاري کـه نمــاز را بهـم بـزنـد، بقيه نمـاز آيـات را از همـان جـا که رهــا کــرده بخـوانــد.
مسأله 1531 :
اگر در حال حيض يا نفاسِ زن، آفتاب يا ماه بگيرد و تا آخر مدّتي که خورشيد يا ماه باز مي شوند در حال حيض يا نفاس باشد نماز آيات بر او واجب نيست، ولي بنابر احتياط واجب بعد از پاک شدن قضا نمايد. و همچنين اگر زلزله يا ساير آيات پديد آمد بنابر احتياط واجب پس از پاک شدن نماز آيات را بجا آورد.