طريقه نماز احتياط
مسأله 1087 :
نماز احتياط که براى شک در رکعتهاى نماز به جا آورده مى شود به اين ترتيب است که بعد از سلام نماز بايد فورا نيّت نماز احتياط کند و اللّه اکبر
[207]
بگويد و حمد را بخواند (و سوره را ترک کند) بعد به رکوع رود و مانند نمازهاى معمولى سجده نمايد، اگرنماز احتياط او يک رکعت است بعد از دو سجده تشهّد بخواند و سلام دهد و اگر دو رکعت است بعد از دو سجده يک رکعت ديگر را مثل رکعت اوّل به جا آورد و بعد از تشهّد سلام دهد.
مسأله 1088 :
نماز احتياط اذان و اقامه و سوره و قنوت ندارد و حمد را بايد آهسته بخواند، حتّى احتياط واجب آن است که «بسم اللّه» را نيز آهسته بگويد ودر ميان اصل نماز و نماز احتياط کارى که نماز را باطل مى کند انجام ندهد.
مسأله 1089 :
هرگاه قبل از خواندن نماز احتياط متوجّه شود نمازى را که خوانده است درست بوده، نماز احتياط لازم نيست و اگر در وسط نماز احتياط بفهمد مى تواند آن را رها کند.
مسأله 1090 :
هرگاه پيش از خواندن نماز احتياط متوجّه شود که رکعتهاى نمازش کم بوده، مثلاً به جاى چهار رکعت سه رکعت خوانده، چنانچه کارى که نماز را باطل کند انجام نداده بايد آن مقدار را که کم خوانده است انجام دهد و براى سلام بى جا احتياطاً دو سجده سهو به جا مى آورد و اگر کارى که نماز را باطل مى کند انجام داده بايد نماز را اعاده کند.
مسأله 1091 :
هرگاه بعد از نماز احتياط بفهمد کسرى نمازش درست به اندازه نماز احتياط بوده (مثلاً در شک ميان سه و چهار يک رکعت نماز احتياط بخواند و بعد بفهمد نماز راسه رکعت خوانده) نمازش صحيح است و اگر بفهمد کسرى نماز کمتر از نماز احتياط بوده بنابر احتياط واجب بايد کسرى نماز را بلافاصله به جا آورد و اصل نماز را هم اعاده کند و اگر بفهمد کسرى نماز بيشتر از نماز احتياط بوده، چنانچه بعد از نماز احتياط کارى که نماز را باطل کند انجام نداده، احتياط واجب اين است کسرى نماز را به جا آورد و اصل نماز را هم اعاده کند.
مسأله 1092 :
اگر کسى شک کند نماز احتياطى که بر او واجب بوده به جا آورده است يا نه،چنانچه بعد از وقت نماز باشد به شکّ خود اعتنا نکند و اگر هنوز وقت
[208]
نماز باقى است در صورتى که مشغول کار ديگرى نشده بايد نماز احتياط را بخواند و اگر کارى که نماز را باطل مى کند به جا آورده است احتياط واجب آن است که نماز احتياط را بخواند و نماز را هم اعاده کند.
مسأله 1093 :
دستور نماز احتياط از نظر کم و زياد کردن رکن و اجزاى غير رکن و شک در به جا آوردن اجزا مانند ساير نمازهاى واجب است.
مسأله 1094 :
اگر در عدد رکعتهاى نماز احتياط نيز شک کند بايد بنا را بر بيشتر بگذارد، امّا اگر طرف بيشتر نماز را باطل مى کند، بنا را بر کمتر مى گذارد و نمازش صحيح است.
مسأله 1095 :
براى کم و زياد کردن اجزاء نماز احتياط از روى سهو، سجده سهو واجب نيست.
مسأله 1096 :
اگر در نماز احتياط تشهّد يا سجده را فراموش کند احتياط واجب آن است که بعد از سلام، قضاى آن را به جا آورد.
مسأله 1097 :
هرگاه قضاى سجده يا قضاى تشهّد يا سجده سهو بر او واجب شده و در عين حال نماز احتياط نيز بر او واجب است بايد اوّل نماز احتياط را به جا آورد، بعد قضاى سجده يا تشهّد را و بعد سجده سهو را.
مسأله 1098 :
احکامى که درباره شکّ و سهو و ظنّ در نمازهاى واجب روزانه گفته شد، در ساير نمازهاى واجب نيز عيناً وجود دارد، مثلاً اگر در نماز آيات شک کند که يک رکعت خوانده يا دورکعت چون شک او در نماز دو رکعتى است نماز باطل مى شود، همچنين ساير احکام شکّ و سهو و ظنّ.