نماز جمعه
سوال 606 :
نظر جنابعالى درباره شرکت در نماز جمعه با توجه به اينکه در عصر غيبت حضرت حجت «عجل الله تعالى فرجه الشريف» به سر مى‌بريم، چيست؟ اگر افرادى اعتقاد به عدالت امام جمعه نداشته باشند، آيا تکليف شرکت در نماز جمعه از آنان ساقط مى‌شود؟ ج: هر چند نماز جمعه در عصر حاضر واجب تخييرى است و حضور در آن واجب نيست، ولى با توجه به فوائد و آثار شرکت در آن، سزاوار نيست که مؤمنين خود را از برکات حضور در اين نماز به مجرد تشکيک در عدالت امام جمعه و يا عذرهاى واهى ديگر، محروم سازند.
سوال 607 :
معناى وجوب تخييرى در مسأله نماز جمعه چيست؟ ج: معناى آن اين است که مکلّف در اداى فريضه واجب ظهر روز جمعه بين خواندن نماز جمعه يا نماز ظهر مخير است.
سوال 608 :
نظر جنابعالى در مورد شرکت نکردن در نماز جمعه بر اثر بى مبالاتى، چيست؟ ج: ترک حضور و شرکت نکردن در نماز عبادى سياسى جمعه به خاطر اهميت ندادن به آن، شرعا مذموم است.
سوال 609 :
بعضى از مردم به دليل عذرهاى واهى و گاهى بر اثر اختلاف ديدگاهها، در نماز جمعه شرکت نمى‌کنند، نظر جنابعالى در اين باره چيست؟ ج: نماز جمعه هر چند واجب تخييرى است، ولى خوددارى از شرکت در آن بصورت دائمى وجه شرعى ندارد.
سوال 610 :
آيا اقامه نماز جماعت ظهر همزمان با اقامه نماز جمعه در مکان ديگرى نزديک محل اقامه نماز جمعه جايز است؟ ج: اين کار فى نفسه اشکال ندارد و موجب برائت ذمّه مکلّف از فريضه ظهر جمعه مى‌شود، زيرا در عصر حاضر، نماز جمعه واجب تخييرى است، ولى با توجه به اينکه اقامه نماز جماعت ظهر در روز جمعه در مکانى نزديک محل اقامه نماز جمعه باعث تفرقه صفوف مؤمنين مى‌شود و چه بسا در نظر مردم بى‌احترامى و اهانت به امام جمعه و کاشف از بى اعتنائى به نماز جمعه است، بنابراين سزاوار است که مؤمنين اقدام به انجام آن نکنند، و حتى در صورتى که مستلزم مفاسد و حرام باشد، واجب است از اقامه آن اجتناب کنند.
سوال 611 :
آيا خواندن نماز ظهر در فاصله زمانى بين نماز جمعه و نماز عصر، جايز است؟ اگر نماز عصر را شخصى غير از امام جمعه بخواند، آيا اقتدا به او در نماز عصر جايز است؟ ج: نماز جمعه مجزى از نماز ظهر است، ولى خواندن آن بعد از نماز جمعه از باب احتياط اشکال ندارد و اقتدا در نماز عصر روز جمعه به غير امام جمعه اشکال ندارد، ولى هرگاه بخواهد با مراعات احتياط در خواندن نماز ظهر پس از خواندن نماز جمعه نماز عصر را به جماعت بخواند، احتياط کامل اين است که به کسى اقتدا نمايد که نماز ظهر را احتياطا بعد از نماز جمعه خوانده است.
سوال 612 :
اگر امام جمعه نماز ظهر را بعد از نماز جمعه نخواند، آيا مأموم مى‌تواند آن را احتياطا به جا آورد؟ ج: براى او جايز است.
سوال 613 :
آيا بر امام جمعه کسب اجازه از حاکم شرع واجب است؟ مراد از حاکم شرع چه کسى است؟ و آيا اين حکم در شهرهاى دور دست هم جارى است؟ ج: اصل جواز امامت براى اقامه نماز جمعه متوقف بر اين اجازه نيست، ولى ترتب احکام نصب وى براى امامت جمعه متوقف بر اين است که منصوب از طرف ولى امر مسلمين باشد و اين حکم شامل هر سرزمين و شهرى که ولى امر مسلمين در آن حاکم و مطاع است، مى‌شود.
سوال 614 :
آيا جايز است امام جمعه منصوب در صورت نبودن مانع يا معارض نماز جمعه را در غير از مکانى که براى آنجا نصب شده، اقامه نمايد؟ ج: اين عمل فى نفسه جايز است، ولى ا حکام انتصاب براى امامت جمعه بر آن مترتب نمى‌شود.
سوال 615 :
آيا انتخاب امام جمعه موقت بايد به وسيله ولى فقيه باشد يا اينکه خود ائمه جمعه مى‌توانند افرادى را به عنوان امام جمعه موقت انتخاب نمايند؟ ج: جايز است امام جمعه منصوب شخصى را به عنوان جانشين موقت براى خودش انتخاب کند، ولى بر امامت فرد نائب، احکام انتصاب از طرف ولى فقيه مترتب نمى‌شود.
سوال 616 :
اگر مکلّف امام جمعه منصوب را عادل نداند و يادر عدالت او شک داشته باشد، آيا براى حفظ وحدت مسلمانان مى‌تواند به او اقتدا کند؟ آيا کسى که در نماز جمعه شرکت نمى‌کند، جايز است ديگران را تشويق به عدم حضور در آن نمايد؟ ج: اقتدا به کسى که او را عادل نمى‌داند و يا در عدالت وى شک دارد، صحيح نيست و نماز جماعت او هم صحيح نمى‌باشد، ولى حضور و شرکت در نماز جماعت براى حفظ وحدت اشکال ندارد، و در هر صورت حق ندارد ديگران را ترغيب و تشويق به عدم حضور در نماز جمعه کند.
سوال 617 :
شرکت نکردن در نماز جمعه که براى مکلّف دروغگوئىِ امام جمعه آن ثابت شده است، چه حکمى دارد؟ ج: مجرد کشف خلاف چيزى که امام جمعه گفته، دليل بر دروغگوئى او نيست، زيرا ممکن است گفته او از روى اشتباه يا خطا و يا توريه باشد، و سزاوار نيست انسان به مجرد توهّم خروج امام جمعه از عدالت، خود را از برکات نماز جمعه محروم نمايد.
سوال 618 :
آيا تشخيص و احراز عدالت امام جمعه منصوب از طرف امام راحل يا ولى فقيه عادل، بر مأموم واجب است، يا اينکه انتصاب او به امامت جمعه براى اثبات عدالت وى کافى است؟ ج: اگر نصب او به امامت جمعه موجب وثوق و اطمينان مأموم به عدالت وى شود، در صحت اقتدا به او کافى است.
سوال 619 :
آيا تعيين امام جماعت براى مساجد از طرف علماى مورد اطمينان، يا تعيين ائمه جمعه از طرف ولىّ امر مسلمين، نوعى شهادت بر عدالت آنان محسوب مى‌شود يا اينکه بايد در باره عدالت آنان تحقيق شود؟ ج: اگر نصب امام جمعه يا جماعت موجب اطمينان به عدالت وى شود، اقتدا به او جايز است.
سوال 620 :
در صورت شک در عدالت امام جمعه و يا خداى نکرده يقين به عدم آن، آيا اعاده نمازهائى که پشت سر او خوانده‌ايم، واجب است؟ ج: اگر شک در عدالت يا يقين به عدم عدالت بعد از فراغ از نماز باشد، نمازهاى خوانده شده صحيح است و اعاده آنها واجب نيست.
سوال 621 :
شرکت در نماز جمعه که از طرف دانشجويان کشورهاى اسلامى در کشورهاى اروپائى و غير آنها برگزار مى‌شود و بيشتر شرکت کنندگان در آن و همچنين امام جمعه از برادران اهل سنت هستند، چه حکمى دارد؟ و در اين صورت آيا خواندن نماز ظهر بعد از اقامه نماز جمعه واجب است؟ ج: شرکت در آن براى حفظ وحدت و اتحاد مسلمانان اشکال ندارد و خواندن نماز ظهر واجب نيست.
سوال 622 :
در يکى از شهرهاى پاکستان مدت چهل سال است که نماز جمعه برگزار مى‌شود. در حال حاضر شخصى بدون رعايت فاصله شرعى بين دو نماز جمعه، اقدام به برگزارى نماز جمعه ديگرى نموده که منجر به بروز اختلاف بين نمازگزاران شده است، اين عمل شرعا چه حکمى دارد؟ ج: انجام هر گونه کارى که منجر به بروز اختلاف بين مؤمنين و پراکندگى صفوف آنان شود، جايز نيست، چه رسد به مثل نماز جمعه که از شعائر اسلامى و از مظاهر وحدت صفوف مسلمانان است.
سوال 623 :
خطيب مسجد جامع جعفرى در راولپندى اعلام نموده که نماز جمعه به علت کارهاى ساختمانى در آن برگزار نخواهد شد، و اکنون که عمليات تعمير مسجد به پايان رسيده، با مشکلى مواجه شده‌ايم و آن اينکه در فاصله چهار کيلومترى ما نماز جمعه در مسجد ديگرى اقامه مى‌شود. با توجه به مسافت مزبور آيا اقامه نماز جمعه در مسجد جامع جعفرى صحيح است يا خير؟ ج: اگر فاصله بين دو نماز جمعه يک فرسخ شرعى نباشد، نماز جمعه‌اى که بعد از نماز جمعه اول برگزار مى‌شود، باطل است و در صورتى که مقارن هم اقامه شوند هر دو باطل مى‌باشند.
سوال 624 :
آيا خواندن نماز جمعه که به صورت جماعت اقامه مى‌شود، به طور فرادى صحيح است؟ بدين معنى که شخصى نماز جمعه را به صورت فرادى در کنار کسانى که آن را به نحو جماعت برگزار مى‌کنند، بخواند. ج: از شرائط صحت نماز جمعه، اين است که به صورت جماعت اقامه شود. نماز جمعه به نحو فرادى صحيح نيست.
سوال 625 :
کسى که نمازش شکسته است آيا مى‌تواند آن را به صورت جماعت پشت سر امام جمعه بخواند؟ ج: نماز جمعه از مأموم مسافر صحيح و مجزى از نماز ظهر است.
سوال 626 :
آيا ذکر نام مبارک حضرت زهرا سلام الله عليها به عنوان يکى از ائمه مسلمانان در خطبه دوم نماز جمعه واجب است؟ يا اينکه واجب است ذکر نام آن حضرت به قصد استحباب باشد؟ ج: عنوان ائمه مسلمين شامل حضرت زهراى مرضيه عليها السلام نمى‌شود و ذکر نام مبارک آن حضرت در خطبه نماز جمعه واجب نيست، ولى تبرک جستن به ذکر نام شريف آن حضرت اشکال ندارد، بلکه امرى پسنديده و موجب اجر و ثواب است.
سوال 627 :
در حالى که امام جمعه نماز جمعه رااقامه مى‌کند، آيا مأموم مى‌تواند براى خواندن نماز واجب ديگرى به او اقتدا نمايد؟ ج: صحت آن، محل اشکال است.
سوال 628 :
آيا خواندن خطبه‌هاى نماز جمعه قبل از وقت ظهر شرعى صحيح است؟ ج: خواندن آن قبل از زوال جائز است، ولى احتياط آن است که قسمتى از آن در وقت ظهر باشد.
سوال 629 :
اگر مأموم چيزى از خطبه‌هاى نماز جمعه را درک نکند، بلکه فقط هنگام نماز حاضر شود و به امام جمعه اقتدا نمايد. آيا نماز او صحيح و مجزى است؟ ج: نماز او صحيح و مجزى است، حتى اگر امام را در رکوع رکعت آخر نماز جمعه درک کند.
سوال 630 :
نماز جمعه در شهر ما يک ساعت و نيم بعد از اذان ظهر اقامه مى‌شود، آيا اين نماز مجزى از نماز ظهر است يا اينکه اعاده آن لازم است؟ ج: وقت نماز جمعه از اول زوال خورشيد شروع مى‌شود و أحوط آن است که از اوائل عرفى زوال در حدود يکى دو ساعت به تأخير نيفتد.
سوال 631 :
کسى که توانائى رفتن به نماز جمعه را ندارد، آيا مى‌تواند نمار ظهر و عصر را در اوائل وقت بخواند يا اينکه بايد صبر کند تا نماز جمعه تمام شود و بعد از آن نماز ظهر و عصر را بخواند؟ ج: صبر کردن بر او واجب نيست و مى‌تواند نماز ظهر و عصر را در اول وقت بخواند.
سوال 632 :
اگر امام جمعه منصوب، سالم و حاضر در محل برگزارى نماز جمعه باشد، آيا جايز است، که امام جمعه موقت را مکلّف به اقامه نماز جمعه نمايد؟ آيا صحيح است به امام جمعه موقت اقتدا کند؟ ج: اقامه نماز جمعه به امامت نايب امام جمعه منصوب و اقتداى امام منصوب به نائب خود اشکال ندارد