اذان و اقامه
مسأله 772 :
براى مرد و زن مستحب است پيش از نمازهاى يوميه اذان و اقامه بگويند و گفتن اقامه مستحب مؤکد است. ولى پيش از نماز عيد فطر و قربان، مستحب است سه مرتبه بگويند الصَلاة و در نمازهاى واجب ديگر سه مرتبه الصَّلاة را به قصد رجاء بگويند.
مسأله 773 :
مستحب است در روز اولى که بچه به دنيا مى آيد، يا پيش از آنکه بند نافش بيفتد، در گوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه بگويند.
مسأله 774 :
اذان هيجده جمله است: اللّهُ أَکْبَر چهار مرتبه.
أَشْهَدُ أَنْ لا اِلَهَ اِلاَّ اللّهُ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ، حَىَّ عَلَى الصَّلاَةِ، حَىَّ عَلَى الفَلاَح، حَىَّ عَلَى خَيْرِ العَمَلِ، اللّهُ أَکْبَر، لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّهُ هر يک دو مرتبه.
و اقامه هفده جمله است يعنى دو مرتبه اللّهُ أَکْبَر از اول اذان و يک مرتبه لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّهُ از آخر آن کم مى شود و بعد از گفتن حَىَّ عَلَى خَيْرِ العَمَلِ بايد دو مرتبه قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ اضافه نمود.
مسأله 775 :
أَشْهَدُ أَنَّ عَلِيّاً وَلِىُّ اللّه جزو اذان و اقامه نيست ولى خوب است بعد از أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ، به قصد قربت مطلقه و زينت اذان و اقامه گفته شود.
ترجمه اذان و اقامه
مسأله 776 :
اللّه اکبر يعنى خداى بزرگ تر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا اِلَهَ اِلاَّ اللّهُ، يعنى شهادت مى دهم که خدايى جز اللّه نيست. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ، يعنى شهادت مى دهم که حضرت محمد بن عبدالله(صلى الله عليه وآله)پيغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِيّاً أميرالمؤمنينَ وَلِىُّ اللّه، يعنى شهادت مى دهم که حضرت على(عليه السلام)اميرالمؤمنين، و ولى خدا بر همه خلق است. حَىَّ عَلَى الصَّلاَةِ، يعنى بشتاب براى نماز. حَىَّ عَلَى الفَلاَح، يعنى بشتاب براى رستگارى. حَىَّ عَلَى خَيْرِ العَمَلِ، يعنى بشتاب براى بهترين کارها که نماز است.
صفحه 240
قًد قامَتِ الصَّلاةُ، يعنى نماز برپا شده است. لا اِلَهَ اِلاَّ اللّهُ، يعنى خدايى جز اللّه نيست.
مسأله 777 :
بين جمله هاى اذان و اقامه بايد خيلى فاصله نشود و اگر بين آنها بيشتر از معمول فاصله بيندازد، بايد دوباره آن را از سر بگيرد.
مسأله 778 :
در پنج نماز اذان ساقط مى شود:
اول، نماز عصر روز جمعه.
دوم، نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذى حجه است.
سوم، نماز عشاى شب عيد قربان، براى کسى که در مشعر الحرام باشد.
چهارم، نماز عصر و عشاى زن مستحاضه.
پنجم، نماز عصر و عشاى کسى که نمى تواند از بيرون آمدن بول و غائط خوددارى کند. بلکه در هر موردى که دو نماز را باهم مى خوانند، اذان براى نماز دوم ساقط است، مادامى که فاصله ميان آن دو زياد نباشد، و فاصله شدن تعقيب و نافله ضرر ندارد.
مسأله 779 :
اگر براى نماز جماعتى اذان و اقامه گفته باشند، کسى که با آن جماعت نماز مى خواند، نبايد براى نماز خود اذان و اقامه بگويد.
مسأله 780 :
اگر براى خواندن نماز جماعت به مسجد رود و ببيند جماعت تمام شده، تا وقتى که صف ها به هم نخورده و جمعيت متفرق نشده، اذان و اقامه ساقط است با شرائطى که در مسأله بعد مى آيد.
مسأله 781 :
در جايى که عده اى مشغول نماز جماعتند، يا نماز آنان تازه تمام شده و صف ها به هم نخورده است، اگر انسان بخواهد فرادى يا با جماعت ديگرى که برپا مى شود نماز بخواند، با سه شرط اذان و اقامه از او ساقط مى شود:
اول، آنکه براى آن نماز، اذان و اقامه گفته باشند.
دوم، آنکه نماز جماعت باطل نباشد.
سوم، آنکه نماز او و نماز جماعت در يک مکان باشد. پس اگر نماز جماعت ، داخل مسجد باشد و او بخواهد در بام مسجد نماز بخواند، مستحب است اذان و اقامه بگويد.
مسأله 782 :
اگر در شرط دوم از شرط هايى که در مسأله پيش گفته شد شک کند، يعنى شک کند که نماز جماعت صحيح بوده يا نه، اذان و اقامه از او ساقط است ولى اگر در يکى از دو شرط ديگر شک کند رجاءً اذان و اقامه بگويد.
صفحه 241
مسأله 783 :
کسى که اذان و اقامه ديگرى را مى شنود مستحب است هر قسمتى را که مى شنود بگويد ولى از (حى على الصلاة) تا (حى على خير العمل) را به اميد ثواب بگويد.
مسأله 784 :
اگر مرد اذان زن را با قصد لذت بشنود، اذان از مرد ساقط نمى شود، بلکه اگر قصد لذت هم نداشته باشد، ساقط شدن اذان اشکال دارد.
مسأله 785 :
اذان و اقامه نماز جماعت را بايد مرد بگويد، ولى در جماعت زنان اگر زن اذان و اقامه بگويد کافى است.
مسأله 786 :
اقامه بايد بعد از اذان گفته شود و اگر قبل از اذان بگويند صحيح نيست.
مسأله 787 :
اگر کلمات اذان و اقامه را بدون ترتيب بگويد، مثلا حى على الفلاح را پيش از حى على الصلاة بگويد، بايد از جايى که ترتيب به هم خورده، دوباره بگويد.
مسأله 788 :
بايد بين اذان و اقامه فاصله نيندازد و اگر بين آنها به قدرى فاصله بيفتد، که اذانى را که گفته اذان اين اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگويد و نيز اگر بين اذان و اقامه و نماز به قدرى فاصله بيندازد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره براى آن نماز، اذان و اقامه بگويد.
مسأله 789 :
اذان و اقامه بايد به عربى صحيح گفته شود، پس اگر به عربى غلط بگويد، يا به جاى حرفى حرف ديگر بگويد يا مثلا ترجمه آنها را به فارسى بگويد صحيح نيست.
مسأله 790 :
اذان و اقامه بايد بعد از داخل شدن وقت نماز گفته شود و اگر عمداً يا از روى فراموشى پيش از وقت بگويد باطل است.
مسأله 791 :
اگر پيش از گفتن اقامه شک کند که اذان گفته يا نه، بايد اذان را بگويد، ولى اگر مشغول اقامه شود و شک کند که اذان گفته يا نه گفتن اذان لازم نيست.
مسأله 792 :
اگر در بين اذان يا اقامه پيش از آنکه قسمتى را بگويد شک کند که قسمت پيش از آن را گفته يا نه، بايد قسمتى را که در گفتن آن شک کرده بگويد، ولى اگر در حال گفتن قسمتى از اذان يا اقامه شک کند که آنچه پيش از آن است گفته يا نه، گفتن آن لازم نيست.
مسأله 793 :
مستحب است انسان در موقع گفتن اذان، رو به قبله بايستد و با وضو يا
صفحه 242
غسل باشد و دست ها را به گوش بگذارد و صدا را بلند نمايد و بکشد و بين جمله هاى اذان کمى فاصله دهد و بين آنها حرف نزند.
مسأله 794 :
مستحب است بدن انسان در موقع گفتن اقامه آرام باشد و آن را از اذان آهسته تر بگويد و جمله هاى آن را به هم نچسباند ولى به اندازه اى که بين جمله هاى اذان فاصله مى دهد، بين جمله هاى اقامه فاصله ندهد.
مسأله 795 :
مستحب است بين اذان و اقامه يک قدم بردارد، يا قدرى بنشيند يا سجده کند، يا ذکر بگويد يا دعا بخواند يا قدرى ساکت باشد، يا حرفى بزند يا دو رکعت نماز بخواند.
مسأله 796 :
مستحب است کسى را که براى گفتن اذان معين مى کنند، عادل و وقت شناس و صدايش بلند باشد و اذان را در جاى بلند بگويد.