احکام تخلی و استبراء (آیت الله جعفر سبحانی)

احکام تَخَلّى

مسأله 50 :

واجب است انسان وقت تخلى و مواقع ديگر، عورت خود را از کسانى که مکلفند، اگرچه مثل خواهر و مادر با او محرم باشند، و همچنين از ديوانه مميّز و بچه هاى مميّز که خوب و بد را مى فهمند، بپوشاند ولى زن و شوهر لازم نيست عورت خود را از يکديگر بپوشانند.

مسأله 51 :

موقع تخلى بايد رو به قبله و پشت به قبله نباشد.

مسأله 52 :

اگر موقع تخلى، طرف جلوى بدن کسى، رو به قبله يا پشت به قبله باشد و عورت را از قبله بگرداند کفايت نمى کند، و اگر جلوى بدن او رو به قبله يا پشت به قبله نباشد، احتياط واجب آن است که عورت را رو به قبله يا پشت به قبله ننمايد.

مسأله 53 :

در موقع تطهير مخرج بول و غائط، رو به قبله و پشت به قبله بودن اشکال ندارد، ولى اگر استبراء همراه با خروج بول باشد احتياط واجب آن است که رو به قبله و پشت به قبله نباشد.

مسأله 54 :

اگر براى آنکه نامحرم او را نبيند مجبور شود رو به قبله يا پشت به قبله بنشيند، بايد رو به قبله يا پشت به قبله بنشيند. و نيز اگر از راه ديگر ناچار باشد که رو به قبله يا پشت به قبله بنشيند مانعى ندارد و اگر در تأخير بول ضررى نباشد، احوط تأخير است.

مسأله 55 :

احتياط واجب آن است که بچه را در وقت تخلى رو به قبله يا پشت به قبله ننشانند، ولى اگر خود بچه بنشيند جلوگيرى از او واجب نيست.

صفحه 123

مسأله 56 :

در چهار جا تخلى حرام است:

اول در کوچه هاى بن بست.

دوم در ملک کسى که اجازه تخلى نداده است.

سوم در جائى که براى عده مخصوصى وقف شده است مثل بعضى از مدرسه ها.

چهارم روى قبر مؤمنين . و همچنين هر جايى که تخلى در آن نوعى بى احترامى به مقدسات باشد.

مسأله 57 :

در سه صورت مخرج غائط فقط با آب پاک مى شود:

اول آنکه با غائط نجاست ديگرى مثل خون بيرون آمده باشد.

دوم آنکه نجاستى از خارج به مخرج غائط رسيده باشد.

سوم آنکه اطراف مخرج بيشتر از مقدار معمول آلوده شده باشد، و در غير اين سه صورت مى شود مخرج را با آب شست و يا به شيوه اى که بعداً گفته مى شود با پارچه و سنگ و مانند اينها پاک کرد، اگرچه شستن با آب بهتر است.

مسأله 58 :

مخرج بول با غير آب پاک نمى شود. و با آب قليل بايد دو مرتبه شست ولى اگر با شيلنگ متصل به کرّ بشويد يک مرتبه کافى است.

مسأله 59 :

اگر مخرج غائط را با آب بشويند، بايد چيزى از غائط در آن نماند، ولى باقى ماندن رنگ و بوى آن مانعى ندارد، و اگر در دفعه اول طورى شسته شود که ذره اى از غائط در آن نماند، دوباره شستن لازم نيست.

مسأله 60 :

هرگاه با سنگ و کاغذ و مانند اينها غائط را از مخرج برطرف کند مى تواند با آن نماز بخواند. و ذرات کوچکى که جز با آب پاک نمى شود، ضرر ندارد ولى پاک شدن محل در صورت وجود ذرات نجس، نياز به شستن با آب دارد.

مسأله 61 :

اگر شک کند که مخرج را تطهير کرده يا نه، بايد خود را تطهير نمايد. اگرچه هميشه بعد از بول يا غائط فوراً تطهير مى کرده، ولى اگر بعد از نماز شک کند که قبل از نماز، مخرج را تطهير کرده يا نه، نمازى که خوانده صحيح است، ولى براى نمازهاى بعد بايد تطهير کند.

صفحه 124

اِسْتِبْراءْ

مسأله 62 :

استبراء عمل مستحبى است که مردها بعد از بيرون آمدن بول انجام مى دهند، و آن داراى اقسامى است و بهترين آنها اين است که بعد از قطع شدن بول; اگر مخرج غائط نجس شده، اول آن را تطهير کنند، بعد سه دفعه با انگشت ميانه از مخرج غائط تا بيخ آلت بکشند و بعد، انگشت شست را روى آلت و انگشت پهلوى شست را زير آن بگذارند و سه مرتبه تا سر آلت بکشند و پس از آن سه مرتبه سر آلت را فشار دهند.

مسأله 63 :

آبى که گاهى بعد از ملاعبه و بازى کردن از انسان خارج مى شود و به آن مَذْىْ مى گويند پاک است. و نيز آبى که گاهى بعد از منى بيرون مى آيد و به آن

وَذْىْ گفته مى شود و آبى که گاهى بعد از بول بيرون مى آيد و به آن

وَدْى مى گويند اگر آلوده به بول نباشد پاک است. و چنانچه انسان بعد از بول استبراء کند و بعد آبى از او خارج شود، و شک کند که بول است يا يکى از اينها، پاک مى باشد.

مسأله 64 :

اگر انسان شک کند استبراء کرده يا نه و رطوبتى از او بيرون آيد که نداند پاک است يا نه، نجس مى باشد و چنانچه وضو گرفته باشد باطل مى شود. ولى اگر شک کند استبرائى که کرده درست بوده يا نه و رطوبتى از او بيرون آيد که نداند پاک است يا نه، پاک مى باشد، وضو را هم باطل نمى کند.

مسأله 65 :

کسى که استبراء نکرده اگر به واسطه آنکه مدتى از بول کردن او گذشته، اطمينان کند بول در مجرا نمانده است و رطوبتى ببيند و شک کند پاک است يا نه، آن رطوبت پاک مى باشد، وضو را هم باطل نمى کند.

مسأله 66 :

اگر انسان بعد از بول استبراء کند و وضو بگيرد; چنانچه بعد از وضو رطوبتى ببيند که بداند يا بول است يا منى، واجب است احتياطاً غسل کند، و وضو هم بگيرد. ولى اگر وضو نگرفته باشد فقط گرفتن وضو کافى است.

مسأله 67 :

براى زن استبراى از بول لازم نيست و اگر رطوبتى ببيند و شک کند پاک است يا نه، پاک مى باشد. وضو و غسل او را هم باطل نمى کند.

صفحه 125

مستحبات و مکروهات تخلى

مسأله 68 :

اين کارها در موقع تخلى مکروه است: 1. نشستن روبروى خورشيد و ماه ولى اگر عورت خود را به وسيله اى بپوشاند مکروه نيست. 2. نشستن روبروى باد. 3. تخلى در جاده و خيابان و کوچه و درب خانه و زير درختى که ميوه مى دهد. 4. چيز خوردن. 5. توقف زياد. 6. تطهير کردن با دست راست. 7. حرف زدن; ولى اگر ناچار باشد يا ذکر خدا بگويد اشکال ندارد. 8. ايستاده بول کردن. 9. بول کردن در زمين سخت و سوراخ جانوران و در آب; خصوصاً آب ايستاده.

مسأله 69 :

خوددارى کردن از بول و غائط مکروه است. و اگر ضرر برساند حرام است.

مسأله 70 :

مستحب است انسان پيش از نماز و پيش از خواب و پيش از جماع و بعد از بيرون آمدن منى بول کند.