راه ثابت شدن اول ماه
مسأله 1739 :
اول ماه بچهار چيز ثابت مىشود:
(اول) آن که خود انسان ماه را ببيند.
(دوم) عده اى که از گفته آنان يقين يا اطمينان پيدا مىشود، بگويند ماه را ديده ايم و همچنين است هر چيزى که بواسطه آن يقين يا اطمينان پيدا شود.
(سوم) دو مرد عادل بگويند که در شب ماه را ديده ايم، ولى اگر صفت ماه را بر خلاف يکديگر بگويند، اول ماه ثابت نمىشود.
(چهارم) سى روز از اول ماه شعبان بگذرد که بواسطه آن اول ماه رمضان ثابت مىشود، وسى روز از اول رمضان بگذرد که بواسطه آن، اول ماه شوال ثابت مىشود.
مسأله 1740 :
اول ماه بحکم حاکم شرع ثابت نمىشود، ورعايت احتياط اولى است.
مسأله 1741 :
اول ماه با پيشگوئى منجمين ثابت نمىشود. ولى اگر انسان از گفته آنان يقين يا اطمينان پيدا کند، بايد به آن عمل نمايد.
مسأله 1742 :
بلند بودن ماه يا دير غروب کردن آن، دليل نمىشود که شب پيش، شب اول ماه بوده است، بلى اگر پيش از ظهر ماده ديده شود آن روز اول ماه محسوب مىشود و هم چنين اگر ماه طوق داشته باشد، معلوم مىشود مال شب سابق بوده.
مسأله 1743 :
اگر اول ماه رمضان براى کسى ثابت نشود وروزه نگيرد، چنانچه بعد ثابت شود که شب پيش اول ماه بوده، بايد روزه آنروز را قضا نمايد.
مسأله 1744 :
اگر در شهرى اول ماه ثابت شود، در شهرهاى ديگر چه دور باشند چه نزديک چه در افق متحد باشند يا نه نيز ثابت مىشود در صورتيکه در شب مشترک باشند ولو اين که اول شب يکى آخر شب ديگرى باشد.
مسأله 1745 :
اول ماه به تلگراف ثابت نمىشود، مگر انسان بداند که تلگراف از روى شهادت دو مرد عادل يا از راه ديگرى بوده که شرعا معتبر است.
مسأله 1746 :
روزى را که انسان نمىداند آخر رمضان است يا اول شوال، بايد روزه بگيرد. ولى اگر در اثناء روز بفهمد که اول شوال است بايد افطار کند.
مسأله 1747 :
اگر زندانى نتواند به ماه رمضان يقين کند، بايد به گمان عمل نمايد، و اگر آن هم ممکن نباشد، هر ماهى را که احتمال مىدهد ماه رمضان است روزه بگيرد صحيح است ولى بايد بعد از گذشتن يازده ماه از ماهى که روزه گرفته دوباره يک ماه روزه بگيرد.