جواهري که بواسطه فرو رفتن در دريا بدست مي آيد
مسأله 1892 :
اگر بواسطه غوّاصي يعني فرو رفتن در دريا لؤلؤ و مرجان يا جواهر ديگري که با فرو رفتن در دريا بدست مي آيد بيرون آورند، روئيدني باشد يا معدني، چنانچه بعد از کم کردن مخارجي که براي بيرون آوردن آن کرده اند قيمت آن به (18) نخود طلا برسد، بايد خمس آن را بدهند چه در يک دفعه آن را از دريا بيرون آورده باشند يا در چند دفعه، آنچه بيرون آمده از يک جنس باشد يا از چند جنس، ولي اگر چند نفر آن را بيرون آورده باشند هر کدام آنان که قيمت سهمش به (18) نخود طلا برسد، بايد خمس بدهد.
مسأله 1893 :
اگر بدون فرو رفتن در دريا به وسيله اسبابي جواهر بيرون آورد و بعد از کم کردن مخارجي که براي آن کرده قيمت آن به (18) نخود طلا برسد بنابر احتياط مستحب خمس آن را بدهد، ولي اگر از روي آب دريا يا از کنار دريا جواهر بگيرد، در صورتي بايد خمس آن را بدهد که اين کار شغلش باشد و از مخارج سالش به تنهائي يا با منفعت هاي ديگر زياد بيايد.
مسأله 1894 :
خمس ماهي و حيوانات ديگري که انسان بدون فرو رفتن در دريا مي گيرد در صورتي واجب است که براي کسب بگيرد و به تنهائي يا با منفعتهاي ديگر کسب او از مخارج سالش زيادتر باشد.
مسأله 1895 :
اگر انسان بدون قصد اينکه چيزي از دريا بيرون آورد در دريا فرو رود و اتفاقاً جواهري بدستش آيد در صورتي که قصد کند آن چيز ملکش باشد بايد خمس آن را بدهد.
مسأله 1896 :
اگر انسان در دريا فرو رود و حيواني را بيرون آورد و در شکم آن جواهري پيدا کند که قيمتش هيجده نخود طلا يا بيشتر باشد چنانچه آن حيوان مانند صدف باشد که نوعاً در شکمش جواهر است بايد خمس آن را بدهد و اگر آن حيوان اتفاقاً آن جواهر را بلعيده باشد، احتياط واجب پرداختن خمس آن است.
مسأله 1897 :
اگر در رودخانه هاي بزرگ مانند دجله و فرات فرو رود و جواهري بيرون آورد، چنانچه در آن رودخانه جواهر عمل مي آيد، بايد خمس آن را بدهد.
مسأله 1898 :
اگر در آب فرو رود و مقداري عنبر بيرون آورد که قيمت آن (18) نخود طلا يا بيشتر باشد بايد خمس آن را بدهد، و چنانچه از روي آب يا از کنار دريا بدست آورد اگر قيمت آن به مقدار (18) نخود طلا هم نرسد، بنابر احتياط خمس آن واجب است.
مسأله 1899 :
کسي که کسبش غوّاصي يا بيرون آوردن معدن است اگر خمس آنها را بدهد و چيزي از مخارج سالش زياد بيايد، لازم نيست دوباره خمس آن را بدهد.
مسأله 1900 :
اگر بچه اي معدني را بيرون آورد، يا مال حلال مخلوط به حرام داشته باشد، يا گنجي پيدا کند، يا بواسطه فرو رفتن در دريا جواهري بيرون آورد، ولي او بايد خمس آنها را بدهد.