موضوعات احکام به اموری گفته می شود که احکام شرعی بر روی آنها بار شده و شارع مقدس در مورد آنها حکم شرعی صادر نموده باشد، مانند شراب که حکم نجاست و حرمت شرب از طرف شارع بر آن بار شده است و موضوع حکم نجاست و حرمت شرب قرار گرفته است.[1].
موضوعات احکام دو قسم می باشند:
- موضوعات مستنبط: به موضوعاتی گفته می شود که تشخیص آنها نیاز به استنباط و دقتِ نظر دارد و تشخیص آن برای همه مقدور نیست، مانند: غنا و وطن
- ) موضوعات صرفه: به موضوعاتی گفته می شود که تشخیص آنها نیاز به استنباط نداشته و برای همه ی مکلّفین مقدور می باشد، مانند: خون و شراب.