شرايط کساني که مستحق زکاتند
مسأله 2015 :
کسي که زکات مي گيرد بايد شيعه دوازده امامي باشد و اگر از راه شرعي شيعه بودن کسي ثابت، و به او زکات بدهند، و زکات تلف شود بعد معلوم شود شيعه نبوده لازم نيست دوباره زکات بدهد.
مسأله 2016 :
اگر طفل يا ديوانه اي از شيعه فقير باشد، انسان مي تواند به ولي او زکات بدهد به قصد اين که آنچه را مي دهد ملک طفل يا ديوانه باشد.
مسأله 2017 :
اگر به ولي طفل و ديوانه دسترسي ندارد مي تواند خودش يا بوسيله يک نفر امين زکات را به مصرف طفل يا ديوانه برساند و بايد موقعي که زکات را به مصرف آنان مي رساند نيّت زکات کند.
مسأله 2018 :
به فقيري که گدائي مي کند، مي شود زکات داد، ولي به کسي که زکات را در معصيت مصرف مي کند نمي شود زکات داد.
مسأله 2019 :
به کسي که معصيت کبيره را آشکارا انجام مي دهد احتياط واجب آن است که زکات ندهند و همچنين است به شارب الخمر.
مسأله 2020 :
به کسي که بدهکار است و نمي تواند بدهي خود را بدهد اگر چه مخارج او بر انسان واجب باشد مي شود زکات داد تا قرضش را بدهد. ولي اگر زن يا کس ديگري که مخارجش بر انسان واجب است براي خرجي خود قرض کند انسان نمي تواند بدهي او را از زکات بدهد.
مسأله 2021 :
انسان نمي تواند مخارج کساني را که خرجشان بر او واجب است مانند زن دائمي و اولاد و نوه ها و پدر و مادر و اجداد را از زکات بدهد. ولي اگر مخارج آنان را ندهد ديگران مي توانند به آنان زکات بدهند.
مسأله 2022 :
اگر انسان زکات به پسرش بدهد که خرج زن و نوکر و کلفت خود نمايد اشکال ندارد.
مسأله 2023 :
اگر پسر به کتابهاي علمي ديني احتياج داشته باشد پدر مي تواند براي خريدن آنها به او زکات بدهد.
مسأله 2024 :
پدر مي تواند به پسرش زکات بدهد که براي خود زن بگيرد پسر هم مي تواند براي آن که پدرش زن بگيرد زکات خود را به او بدهد.
مسأله 2025 :
به زني که شوهرش مخارج او را مي دهد، يا خرجي نمي دهد ولي ممکن است او را به دادن خرجي مجبور کنند، نمي شود زکات داد.
مسأله 2026 :
زني که صيغه شده اگر فقير باشد، شوهرش و ديگران مي توانند به او زکات بدهند ولي اگر شوهرش در ضمن عقد شرط کند که مخارج او را بدهد، يا به جهت ديگري دادن مخارجش بر او واجب باشد در صورتي که بتواند مخارج آن زن را بدهد يا بتوان شوهر را مجبور کرد نمي شود به آن زن زکات داد.
مسأله 2027 :
زن مي تواند به شوهر فقير خود زکات بدهد، اگر چه شوهر زکات را صرف مخارج آن زن و اولادش کند.
مسأله 2028 :
سيّد مي تواند از سيّد زکات بگيرد ولي سيّد نمي تواند از غير سيّد زکات بگيرد، ولي اگر خمس و ساير وجوهات کفايت مخارج او را نکند و از گرفتن زکات ناچار باشد، مي تواند از غير سيّد زکات بگيرد. امّا احتياط واجب آن است که اگر ممکن باشد فقط به مقداري که براي مخارج روزانه اش ناچار است، بگيرد.
مسأله 2029 :
به کسي که معلوم نيست سيّد است يا نه، مي شود زکات داد.