احکام مالى که انسان آن را پیدا مى کند (آیت الله سید محمد صادق روحانی)

احکام مالى که انسان آن را پيدا مى کند

مسأله 2560 :

مالى که انسان پيدا مى کند اگر نشانه‌اى نداشته باشد که به واسطه آن ، صاحبش معلوم شود ، مى تواند به قصد اينکه ملک خودش شود آن را بردارد .

مسأله 2561 :

اگر مالى پيدا کند که نشانه دارد وقيمت آن از 6 / 12 نخود نقره سکه دار کمتر است ، چنانچه صاحب ان معلوم باشد وانسان نداند راضى است يا نه ، نمى تواند بدون اجازه او بر دارد ، واگر صاحب آن معلوم نباشد مى تواند به قصد اينکه ملک خودش شود بردارد وچنانچه عين مال باقى است بايد هر وقت صاحبش پيدا شد ، آن را به او بدهد واگر باقى نيست لازم نيست عوض آن را به او بدهد .

مسأله 2562 :

هر گاه چيزى که پيدا کرده نشانه اى دارد که به واسطه آن مى تواند صاحبش را پيدا کند ، اگر چه بداند صاحب آن سنى يا کافرى است که در / صفحة 441 / امان مسلمانان است ، در صورتى که قيمت آن چيز به 6 / 12 نخود نقره سکه دار برسد بايد تا يک سال اعلان کند ومقتضاى احتياط در کيفيت اعالن آن است که ، از روزى که آن را پيدا کرده تا يک هفته روزى دو مرتبه ، وبعد تا يک ماه هفته اى يک مرتبه ، وبعد تا يک سال ماهى يک مرتبه در محل اجتماع مردم اعلان کند .

مسأله 2563 :

اگر رانسان خودش نخواهد اعلان کند ، مى تواند به کسى که اطمينان دارد بگويد که از طرف او اعلان نمايد .

مسأله 2564 :

اگر تا يکسال اعلان کند وصاحب مال پيدا نشود ، مى تواند آن را براى خود بردارد به قصد اينکه هر وقت صاحبش پيدا شد عوض آن را به او بدهد ، يا براى او نگهدارى کند که هر وقت پيدا شد به او بدهد ، يا از طرف صاحبش صدقه بدهد . به قصد اينکه اگر صاحبش پيدا شد وراضى به صدقه نشد عوض آن را به او بدهد .

مسأله 2565 :

اگر بعد از آنکه يک سال اعلان کرد وصاحب مال پيدا نشد مال را براى صاحبش نگهدارى کند واز بين برود ، چنانچه در نگهدارى آن کوتاهى نکرده وتعدى يعنى زياده روى هم ننموده ضامن نيست . ولى اگر از طرف صاحبش صدقه داده باشد ، يا براى خود برداشته باشد ، در هر دو صورت ضامن است . کسى که مالى را پيدا کرده ، اگر عمدا به دستورى که گفته شد اعلان نکند ، گذشته از اينکه معصيت کرده ، باز هم واجب است اعلان کند .

مسأله 2566 :

اگر بچه بالغ چيزى پيدا کند ولى او بايد اعلان نمايد اگر خودش اعلان نکند .

مسأله 2567 :

اگر اسنان در بين سالى که اعلان مى کند ، از پيدا شدن صاحب مال نا اميد شود وبخواهد آن را صدقه بدهد اشکال ندارد .

مسأله 2568 :

اگر در بين سالى که اعلان مى کند مال از بين برود ، چنانچه در نگهدارى آن کوتاهى کرده ، يا تعدى يعنى زياده روى کرده باشد ، بايد عوض / صفحة 442 / آن به صاحبش بدهد واگر کوتاهى نکرده وزاده روى هم ننموده ، چيزى بر او واجب نيست .

مسأله 2569 :

اگر مالى را که نشانه دارد وقيمت آن به 6 / 12 نخود ونقره سکه دار مى رسد در جايى پيدا کند که معلوم است به واسطه اعلان ، صاحب آن پيدا نمى شود ، مى تواند در روز اول آن را از طرف صاحبش صدقه بدهد ، و چنانچه صاحبش پيدا شود وبه صدقه دادن راضى نشود ، بايد عوض آن را به او بدهد وثواب صدقه اى که داده مال خود او است .

مسأله 2570 :

اگر چيزى را پيدا کند وبه خيال اينکه مال خود او است بر دارد ، بعد بفهمد مال خودش نبوده ، بايد تا يکسال اعلان نمايد ، وهمچنين بنا بر احتياط اگر مثلا پاى خود را به گمشده اى بزند وآن را از جاى خودش حرکت دهد .

مسأله 2571 :

لازم نيست موقع اعلان ، جنس چيزى را که پيدا کرده بگويد بلکه همينقدر که بگويد چيزى پيدا کرده ام کافى است .

مسأله 2572 :

اگر قيمت چيزى که پيدا کرده به 6 / 12 نخود نقره سکه دار برسد چنانچه اعلان کند ودر مسجد ، يا جاى ديگرى که محل اجتماع مردم است بگذارد وآن چيز از بين برود ، يا ديگرى آن را بردارد ، کسى که آن را پيدا کرده ضامن است .

مسأله 2573 :

هر گاه چيزى پيدا کند که اگر بماند فاسد مى شود . بايد قيمت آن را معين کند وبفروشد يا خودش به قيمت ، مال را بردارد وپولش را نگهدارد واگر صاحب آن بعد از تعريف پيدا نشد از طرف او صدقه بدهد بنا بر احتياط ، چنانچه صاحبش پيدا شد وراضى به صدقه نشد قيمت آن جنس را به او بدهد ، ومى تواند او را به حاکم شرع بدهد وضامن هم نيست .

مسأله 2574 :

اگر چيزى را که پيدا کرده موقع وضوة گرفتن ونماز خواندن همراه او باشد ، در صورتى که قصدش اين باشد که صاحب آن را پيدا کند اشکال ندارد . / صفحة 443 /

مسأله 2575 :

اگر کفش او را ببرند وکفش ديگرى بجاى آن بگذارند ، چنانچه بداند کفشى که مانده مال کسى است که کفش او را برده در صورتى که آن شخص عمدا تبديل نموده ويا ار جهلا بوده فعلا متصرف در آن کفش است ودسترسى به او هم نيست که رفع جهل شود - يا آنکه علم به رضايت او داشته باشد مى تواند بجاى کفش خودش بردارد ولى اگر آن طرف جاهل بوده ونمى داند فعلا متصرف در او هست يا نه بنا بر احتياط واجب اگر قيمت آن از 6 / 12 نخود نقره سکه دار بيشتر است بايد تا يکسال اعلان کند واگر قيمت آن از کفش خودش بيشتر باشد ، بايد هر وقت صاحب آن پيدا شد زيادى قيمت را به او بدهد وچنانچه از پيدا شدن او نا اميد شود ، بايد با اجازه حاکم شرع زيادى قيمت را از طرف صاحبش صدقه بدهد . واگر احتمال دهد کفشى که مانده مال کسى نيست که کفش او را برده در صورتى که قيمت آن از 6 / 12 نخود نقره سکه دار کمتر باشد ، مى تواند براى خود بردارد واگر بيشتر باشد بايد تا يکسال اعلان کند وبعد از يکسال احتياطا از طرف صاحبش صدقه بدهد .

مسأله 2576 :

اگر مالى را که کمتر از 6 / 12 نخود نقره سکه دار ارزش دارد پيدا کندواز آن صرف نظر نمايد ودر مسجد يا جاى ديگر بگذارد ، چنانچه کسى آن را بردارد ، مى تواند از طرف صاحبش به خودش تمليک نمايد وقبول کند وآن مال براى او حلال است .