احکام قسم خودرن
مسأله 2663 :
اگر قسم بخورد که کارى را انجام دهد يا ترک کند ، مثلا قسم بخورد که روزه بگيرد ، يا دود استعمال نکند چنانچه عمدا مخالفت کند ، بايد کفاره بدهد يعنى يک بنده آزاد کند يا به ده فقير طعام دهد ويا ده فقير را بپوشاند واگر اينها را نتواند بايد سه روز پى در پى روزه بگيرد .
مسأله 2664 :
قسم چند شرط دارد : اول - کسى که قسم مى خورد بايد بالغ وعاقل باشد واز روى قصد واختيار قسم بخورد ، پس قسم خوردن بچه وديوانه ومست وکسى که مجبورش کرده اند ، درست نيست ، وهمچنين است اگر در حال عصبانى بودن بى اختيار قسم بخورد . دوم - کارى را که قسم مى خورد انجام دهد ، بايد واجب ومستحب نباشد . سوم - يه يکى از اسمهاى خداوند عالم قسم خورد که به غير ذات مقدس او گفته‌ى نمى شود مانند ، خذا والله ، ونيز اگر به اسمى قسم بخورد که بغير خدا هم مى گويند ولى بقدرى به خذا گفته مى شود که هر وقت کسى آن اسم را بگويد ، ذات مقدس حق در نظرآيد ، مثل آنکه به خالق ورازق قسم بخورد صحيح است ، بلکه اگر به اسمى قسم بخورد که بغير خدا هم مى گويند وهر وقت گفته شد هم ذات مقدس حق در نظر نمى آيد مانند
حى وبصير صحيح است . چهارم - قسم را به زبان بياورد واگر بنويسد يا در قلبش آن را قصد کند صحيح نيست ولى آدم لال اگر با اشاره قسم بخورد صحيح است . پنجم - عم لکردن به قسم براى او ممکن باشد واگر موقعى که قسم مى خورد ممکن باشد وبعدا از عمل آن عاجز شود ، از وقتى که عاجز شود ، از وقتى که عاجز مى شود ، قسم او بهم مى خورد ، وهمچنين است اگر عمل کردن به نذر بقدرى مشقت پيدا کند که نشود آن را تحمل نمود / صفحة 463 /
مسأله 2665 :
اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلو گيرى کند ، يا شوهر از قسم خوردن زن جلو گيرى نمايد ، قسم آنان صحيح نيست .
مسأله 2666 :
اگر فرزند بدون اجازه پدر قسم بخورد ، پدر مى تواند قسم او را بهم بزند وقسم زن بدون اذن شوهر صحيح نيست .
مسأله 2667 :
اگر انسان از روى فراموشى ، يا ناچارى به قسم عمل نکند ، کفاره بر او واجب نيست ، وهمچنين است اگر مجبورش کنند که به قسم عمل ننمايد . وقسمى که آدم وسواسى مى خورد ، مثل اينکه مى گويد والله الان مشغول نماز مى شوم وبه واسطه وسواس مشغول نمى شود ، اگر وسواس او طورى باشد که بى اختيار به قسم عمل نکند کفاره ندارد .
مسأله 2668 :
کسى که قسم مى خورد ، اگر حرف او راست باشد قسم خوردن او مکروه است ، واگر دروغ باشد حرام واز گناهان بزرگ مى باشد ، ولى اگر براى اينکه خودش يا مسلمان ديگرى را از شر ظالمى نجات دهد ، قسم دروغ بخورد اشکال ندراد بلکه گاهى واجب مى شود ، اما اگر بتواند توريه کند ، يعنى موقع قسم خوردن طورى نيت کند که دروغ نشود ، ومشقت هم نداشته باشد بايد توريه نمايد ، مثلا اگر ظالمى بخواهد کسى را اذيت کند واز انسان بپرسد که او را نديده اى وانسان يک ساعت قبل او را ديده باشد ، بگويد اور ا نديده ام وقصد کند که از پنج پيش نديده ام .