ارث دسته اول (آیت الله سید موسی شبیری زنجانی)

ارث دسته اول (آیت الله سید موسی شبیری زنجانی)

مسأله 2740 :

اگر وارث میّت فقط یک نفر از طبقه اوّل باشد، مثلاً پدر یا مادر یا یک پسر یا یک دختر باشد، همه مال میّت به او می‌رسد و اگر تنها چند پسر یا چند دختر باشند همه مال را به طور مساوی قسمت می‌کنند و اگر پسر و دختر باشند، مال را طوری قسمت می‌کنند که هر پسر دو برابر هر دختر ببرد.

مسأله 2741 :

اگر وارث میّت فقط پدر یا مادر و یک یا چند پسر باشند، 16 مال را پدر یا مادر و 56 باقی مانده را پسر یا پسران می‌برند که اگر چند پسر باشند، آن را به طور مساوی تقسیم می‌کنند.

مسأله 2742 :

اگر وارث میّت فقط پدر یا مادر و پسر و دختر باشند، 16 مال را پدر یا مادر می‌برد و 56 باقیمانده را بین پسر و دختر به گونه‌ای تقسیم می‌کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد، بنابراین اگر پدر و یک پسر و یک دختر باشند، سهم پدر 318 و سهم پسر 1018 و سهم دختر 518 خواهد بود و اگر پدر و دو پسر و سه دختر باشند، سهم پدر742، سهم هر یک از دو پسر 1042 (بر روی هم 2042) و سهم هر یک از سه دختر 542 (بر روی هم 1542) خواهد بود، مسائل مشابه هم به همین شکل محاسبه می‌گردد.

مسأله 2743 :

اگر وارث میّت فقط پدر و یک دختر، یا مادر و یک دختر باشند، فرض پدر یا مادر 16 و فرض دختر 12 است و 26 باقیمانده را هم به همین نسبت بین ایشان تقسیم می‌کنند، در نتیجه سرانجام14 کلّ مال را پدر یا مادر و 34 آن را دختر می‌برد.

مسأله 2744 :

اگر وارث میّت فقط پدر یا مادر و چند دختر باشند، فرض پدر یا مادر 16 و فرض دختران 23 است و 16 باقیمانده را هم به همین نسبت بین خود تقسیم می‌کنند، بنابراین 15 کلّ مال را پدر یا مادر می‌برد و 45 مال به دخترها می‌رسد که به طور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند.

مسأله 2745 :

اگر وارث میّت فقط پدر و مادر و یک پسر باشند، پدر و مادر هر یک 16 مال و 46 باقی مانده را پسر می‌برد و اگر پدر و مادر و چند پسر یا چند دختر باشند، هر کدام از پدر و مادر 16 مال می‌برند و فرزندان 46 باقی مانده را به طور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند و اگر وارث پدر و مادر و پسر و دختر باشند، هر کدام از پدر و مادر 16 مال را می‌برد و 46 باقی مانده به فرزندان می‌رسد که آن را طوری تقسیم می‌کنند که هر پسری دو برابر یک دختر ببرد، بنابراین اگر میّت پدر و مادر و یک پسر و دو دختر داشته باشد، سهم هر یک از پدر و مادر 16 و سهم پسر 26 و سهم هر دختر 16 خواهد بود.

مسأله 2746 :

اگر وارث میّت، فقط پدر و مادر او باشند، گاه مادر حاجب دارد و گاه ندارد، - مراد از حاجب در این مسأله این است که میّت دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر و دو خواهر داشته باشد که همگی مسلمان و پدرشان با پدر میّت یکی باشد، (خواه مادرشان هم با مادر میّت یکی باشد، یا نه) - در صورتی که مادر حاجب داشته باشد 16 مال را می‌برد و 56 باقیمانده به پدر می‌رسد و در صورتی که مادر حاجب نداشته باشد 13 مال را می‌برد و 23 باقی مانده به پدر می‌رسد.

مسأله 2747 :

اگر وارث میّت فقط پدر و مادر و یک دختر باشد، چنانچه مادر حاجب (که در مسأله پیش توضیح داده شد) نداشته باشد، پدر و مادر هر یک 16 و دختر12 ارث می‌برد و 16 باقی مانده را هم به همین نسبت بین آنها قسمت می‌کنند، در نتیجه سرانجام پدر و مادر هر یک 15 کلّ مال و دختر 35 آن را ارث می‌برد و اگر مادر حاجب داشته باشد پدر و مادر هر یک 16 و دختر 12 ارث می‌برد16 باقی مانده را نیز بین پدر و دختر به نسبت سهمهایشان تقسیم کرده، 14 آن را به پدر و 34 آن را به دختر می‌دهند، بنابراین سهم دختر 1524 از کلّ مال، سهم پدر524 آن و سهم مادر 424 آن خواهد بود.

مسأله 2748 :

اگر میّت اولاد نداشته باشد، نوه پسری او اگر چه دختر باشد سهم پسر میّت را می‌برد و نوه دختری او اگر چه پسر باشد سهم دختر میّت را می‌برد، مثلاً اگر میّت یک پسر از دختر خود و یک دختر از پسرش داشته باشد سهم پسر دختر 13 و سهم دختر پسر 23 خواهد بود و در صورت متعدّد بودن نوادگان، سهم پسر دو برابر سهم دختر است، بنابراین نوادگان دختری 13 سهم خود را به گونه‌ای تقسیم می‌کنند که هر پسر دو برابر هر دختر ببرد و نوادگان پسری هم 23 سهم خود را به این شکل تقسیم می‌کنند.

مسأله 2749 :

اگر همراه طبقه اوّل، شوهر یا زن وجود داشته باشد و در طبقه اوّل وارث قرابت‌بر وجود داشته باشد، تقسیم ارث روشن است:

نخست شوهر و زن و وارث فرض‌بر دیگر (اگر وجود داشته باشد) ارث خود را می‌برد و باقی مانده به وارث قرابت‌بر می‌رسد، بنابراین اگر وارث شوهر و پسر باشد، شوهر 14 و بقیّه به پسر می‌رسد و اگر شوهر و پدر و مادر و پسر و دختر باشد، شوهر 14 و هر یک از پدر و مادر 16 و 512 باقی مانده را پسر و دختر برده و پسر دو برابر دختر می‌برد، در نتیجه سهام نهایی بدین گونه خواهد بود:

شوهر 936، پدر و مادر هر یک636، پسر 1036 و دختر 536.

مسأله 2750 :

اگر همراه افراد فرض‌بر طبقه اوّل، شوهر یا زن هم باشند، در اینجا گاه مجموع فرضها از کلّ ترکه بیشتر می‌شود که در این صورت از سهم دختر یا دختران کم می‌شود و سهم پدر و مادر و شوهر و زن تغییری نمی‌کند و گاه مجموع فرضها از کلّ ترکه کمتر می‌گردد که در این صورت مقدار باقی مانده به پدر و مادر و دختر یا دختران به نسبت سهام داده می‌شود و به سهم زن و شوهر اضافه نمی‌گردد.

چند مثال از بیشتر شدن مجموع فرضها از کلّ ترکه:

1 - شوهر و پدر و چند دختر با هم باشند، فرض شوهر 14، فرض پدر 16 و فرض دختران 23 بوده که مجموعا1312 شده و 112 از کلّ ترکه بیشتر می‌گردد این 112 از سهم دختران کم می‌شود، در نتیجه سهم شوهر 312 و سهم پدر 212 باقی مانده و سهم دختران از 812 به 712 کاهش می‌یابد.

2 - شوهر و پدر و مادر و یک دختر با هم باشند، در این صورت فرض شوهر 14 و فرض پدر 16 و فرض مادر 16 و فرض یک دختر 12 می‌گردد که مجموع آن 1312 و 112 از کلّ ترکه بیشتر است، در اینجا هم سهم شوهر همان 312 و سهم پدر و مادر هر یک 212 بوده و سهم دختر از 612 به 512 کاهش می‌یابد.

3 - زن و پدر و مادر و دختران با هم باشند، در این صورت فرض زن 18 (با توضیحی که بعداً خواهد آمد) و فرض هر یک از پدر و مادر 16 و سهم دختران 23 می‌باشد که مجموع آنها 2724 می‌باشد، در اینجا سهم زن همان 324 و سهم هر یک از پدر و مادر 424 بوده و سهم دختران از 1624 به 1324 کاهش می‌یابد.

چند مثال از کم آمدن مجموع فرضها از کلّ ترکه:

1 - شوهر و پدر یا مادر و یک دختر با هم باشند، فرض شوهر 14 و فرض پدر یا مادر16 و فرض دختر 12 بوده که مجموعا 1112 بوده که 112 از ترکه باقی می‌ماند که به نسبت سهام بین پدر (یا مادر) و دختر تقسیم می‌گردد، در نتیجه سهم نهایی شوهر همان 416 بوده و سهم پدر یا مادر به 316 و سهم دختر به 916 افزایش می‌یابد.

2 - زن و پدر یا مادر و یک دختر با هم باشند، فرض زن 18 و فرض پدر یا مادر 16 و فرض دختر 12 بوده که مجموعا 1924 گردیده که 524 از ترکه باقی مانده که به نسبت سهام پدر (یا مادر) و دختر بین آنها تقسیم می‌گردد، در نتیجه سهم زن همان 432 باقی مانده و سهم پدر یا مادر به 732 و سهم دختر به 2132 افزایش می‌یابد.

3 - زن و پدر یا مادر و دختران با هم باشند، فرض زن 18 و فرض پدر یا مادر16 و فرض دختران 23 خواهد بود که مجموعا 2324 گردیده و 124 باقی می‌ماند که به نسبت سهام بین پدر (یا مادر) و دختران قسمت می‌شود، در نتیجه سهم زن همان 540 بوده و سهم پدر یا مادر به 740 و سهم دختران به 2840 افزایش می‌یابد.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

Powered by TayaCMS