فروش خانه، وسائل نقليه و زمين
سوال 880 :
آيا به خانه‌اى که قبلا با مالى که خمس آن داده نشده، ساخته شده، خمس تعلق مى‌گيرد؟ بر فرض وجوب پرداخت خمس، آيا خمس بر اساس قيمت فعلى محاسبه مى‌شود يا قيمت زمان ساخت آن؟ ج: اگر خانه از درآمد بين سال براى زندگى و سکونت ساخته شده و پس از سکونت در آن به فروش رفته است، پول فروش آن خمس ندارد، ولى اگر از درآمدى که سال بر آن گذشته، ساخته شده است، خمس پولى که در ساخت آن هزينه شده، بايد پرداخت شود.
سوال 881 :
مدتى قبل آپارتمان مسکونى خود را فروختم. اين معامله هم زمان با رسيدن سال خمسى من بود و چون خود را موظف به اداى حقوق شرعى مى‌دانم، بر اثر شرايط خاص زندگى‌ام در اين رابطه با مشکل مواجه شده‌ام، اميدوارم مرا در اين رابطه راهنمائى فرمائيد. ج: اگر خانه مسکونى فروخته شده را با پولى که خمس نداشته و يا با درآمد بين سال خريده‌ايد، پول فروش آن در هر صورت خمس ندارد.
سوال 882 :
خانه نيمه سازى در يکى از شهرها دارم که به علت سکونت در ساختمان‌هاى دولتى نيازى به آن ندارم، لذا قصد دارم آن را فروخته و با پول آن ماشينى براى استفاده شخصى بخرم، آيا به پول آن خمس تعلق مى‌گيرد؟ ج:اگر خانه‌مزبور را از درآمدسالانه‌و در بين‌سال‌به قصدسکونت‌در آن ساخته‌يا خريده‌ايد، و در همان سال آن را فروخته‌ايد پول فروش آن اگر درهمان سال فروش در مؤونه زندگى‌مصرف شود، خمس ندارد، و همچنين اگر بعد از سکونت در آن، درسال بعد آن را فروخته باشيد، پول فروش آن خمس ندارد.
سوال 883 :
تعدادى درب پروفيلى براى خانه مسکونى‌ام خريدارى کردم، ولى بعد از دو سال به علت عدم تمايل به استفاده، آنها را فروخته و پولش را به حساب شرکت آلومينيوم واريز کردم تا به جاى دربهاى قبلى، به همان قيمت براى من دربهاى آلومينيومى بسازد، آيا به آن پول خمس تعلق مى‌گيرد؟ ج: در فرض مرقوم، پول فروش آن خمس ندارد.
سوال 884 :
مبلغ صد هزار تومان به مؤسسه‌اى پرداخت نمودم تا در آينده زمين مسکونى به من تحويل دهد و الآن يک سال از آن مى‌گذرد و از طرفى قسمتى از آن پول مال خودم است و قسمت ديگر را قرض کرده و مقدارى از قرض را هم پرداخته‌ام، آيا به آن خمس تعلق مى‌گيرد؟ مقدار آن چقدر است؟ ج: اگر گرفتن زمين براى ساخت مسکن مورد نياز متوقف بر پيش پرداخت مقدارى از پول آن باشد، مبلغ پرداخت شده خمس ندارد، حتى اگر از درآمد کسب شما باشد.
سوال 885 :
اگر شخصى خانه خود را فروخته و پول آن را براى استفاده از سود آن در بانک بگذارد و سپس سال خمسى اش فرا برسد، چه حکمى دارد؟ و اگر اين پول را براى خريد خانه ، پس انداز نمايد، چه حکمى دارد؟ ج: اگر خانه را از درآمد سالانه شغلى و در اثناى همان سال براى سکونت و به حساب مخارج سالانه، ساخته يا خريده و بعد آن را فروخته باشد، پول فروش آن در هر صورت خمس ندارد.
سوال 886 :
آيا به اموالى که به تدريج براى خريد خانه يا ساير مايحتاج زندگى پس انداز مى‌شود، خمس تعلق مى‌گيرد؟ ج: اگر خريد مايحتاج زندگى برحسب وضع مالى شخص متوقف بر پس انداز درآمد سال باشد، و بنا دارد پس اندازها را در آينده نزديک مثلا دو سه ماه ديگر، صرف خريد مايحتاج زندگى نمايد، خمس ندارد.
سوال 887 :
چند سال پيش ماشينى خريدم که در حال حاضر فروش آن به چندين برابر قيمت ممکن است، با توجه به اينکه پول خريد آن، مخمس نبوده است، و در صورت فروش و گرفتن قيمت فعلى آن، مى‌خواهم خانه‌اى براى سکونت بخرم، آيا به مجرد دريافت پول، همه آن خمس دارد يا فقط به پولى که با آن ماشين را خريده‌ام، خمس تعلق مى‌گيرد و مقدار باقيمانده که همان مقدار افزايش قيمت ماشين است، جزء درآمد سال فروش ماشين محسوب مى‌شود که اگر تا پايان سال فروش در مخارج زندگى مصرف نشود، خمس به آن تعلّق مى‌گيرد؟ ج:اگر ماشين‌جزء مؤونه شما باشدو آن‌را از درآمدبين‌سال جهت‌استفاده‌شخصى زندگى‌خريده‌باشيد، پول فروش آن خمس ندارد. ولى اگر ماشين را براى کار کردن خريده‌ايد، در صورتى که با مال قرضى يا نسيه خريده باشيد، فقط خمس مالى که براى اداى دين صرف کرده‌ايد، واجب‌است، و اگر آن‌را با عين درآمدى که خمس به آن تعلق گرفته ولى پرداخت نشده، خريده‌ايد، بايد خمس تمام پول فروش آن‌را بپردازيد.
سوال 888 :
من مالک خانه بسيار محقرى هستم، و به عللى تصميم به خريد خانه ديگرى گرفتم، ولى به علت بدهى مجبور به فروش ماشينى که از آن استفاده مى‌کردم و گرفتن مبلغى وام از بانک استان و صندوق قرض الحسنه شهرمان شدم تا بتوانم پول خانه را بپردازم، با توجه به اينکه ماشين را قبل از تاريخ سال خمسى ام فروخته و پول آن را براى پرداخت مقدارى از بدهى هايم مصرف کرده‌ام، آيا به پول حاصل از فروش ماشين خمس تعلق مى‌گيرد يا خير؟ ج: در فرض سوال، پول حاصل از فروش ماشين خمس ندارد.
سوال 889 :
خانه، ماشين و لوازم مورد نياز انسان يا خانواده او که از درآمد سال خريده شده است، اگر در اثر ضرورت و يا به منظور تبديل به جنس بهتر فروخته شود، از جهت خمس چه حکمى دارد؟ ج: پول حاصل از فروش چيزى که از مؤونه بوده، خمس ندارد.
سوال 890 :
اگر خانه يا ماشين يا غير آنها از احتياجات زندگى با پولى که خمس آن پرداخت شده، جهت استفاده شخصى نه به قصد استفاده از آنها براى فروش يا تجارت خريدارى شده و سپس به علتى فروخته شود، آيا به اضافه قيمت آنها که بر اثر افزايش قيمت بازار بوده، خمس تعلق مى‌گيرد؟ ج: سود حاصل از افزايش قيمت در فرض سوال، خمس ندارد.