احکام قبله (آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی)

احکام قبله

مسأله 804 :

خانه کعبه که در مکه معظّمه مى‌باشد قبله است و بايد روبروى آن نماز خواند، ولى کسى که از آن دور است، اگر به نحوى بايستد که بگويند رو به قبله نماز مى‌خواند، کافى است. اعمال ديگرى مانند سربريدن حيوانات که بايد رو به قبله انجام گيرند نيز همين حکم را دارند.

-------------------

1 ـ انبياء(21):87 و 88.

2 ـ انعام(6):59.

(153)

مسأله 805 :

کسى که نماز واجب را ايستاده مى‌خواند، بايد به گونه‌اى بايستد که بگويند رو به قبله ايستاده و لازم نيست زانوها و انگشتان پاى او نيز رو به قبله باشند.

مسأله 806 :

کسى که بايد نشسته نماز بخواند، بايد به گونه‌اى بنشيند که صورت، سينه و شکم او رو به قبله باشد، ولى لازم نيست زانوهاى خود را به سمت قبله قرار دهد، ولى اگر نتواند به نحو معمول بنشيند و هنگام نشستن، کف پاها را به زمين بگذارد، بايد به نحوى بنشيند که پاهاى او نيز رو به قبله باشد.

مسأله 807 :

کسى که نمى‌تواند نشسته نماز بخواند، بايد در حال نماز به گونه‌اى به پهلوى راست بخوابد که جلوى بدن او رو به قبله باشد و اگر ممکن نباشد، بايد به نحوى به پهلوى چپ بخوابد که جلوى بدن او رو به قبله باشد و اگر به اين نحو نيز نتواند قرار گيرد، بايد به گونه‌اى به پشت بخوابد که کف پاى او رو به قبله باشد.

مسأله 808 :

نماز احتياط و سجده و تشهّد فراموش شده را بايد رو به قبله بجا آورد و سجده سهو نيز بنا بر احتياط واجب بايد رو به قبله بجا آورده شود.

مسأله 809 :

نماز مستحبّى را مى‌توان در حال راه رفتن و سواره خواند و اگر انسان در اين دو حال نماز مستحبّى بخواند، لازم نيست رو به قبله باشد؛ ولى اگر در حال استقرار نماز مى‌خواند، بنا بر احتياط بايد رو به قبله باشد.

مسأله 810 :

کسى که مى‌خواهد نماز بخواند، بايد براى پيدا کردن قبله کوشش نمايد تا يقين يا اطمينان کند که قبله کدام طرف است و اگر علم يا اطمينان به قبله براى او حاصل نشود، مى‌تواند به گفته دو شاهد عادل که از روى نشانه‌هاى حسّى شهادت مى‌دهند يا به قول کسى که از روى قاعده علمى قبله را مى‌شناسد و مورد اطمينان است، عمل کند و اگر از اين راه‌ها ممکن نشد، بايد به گمانى که به وسيله محراب مسجد مسلمانان يا قبرهاى آنان يا از راههاى ديگر پيدا مى‌شود، عمل نمايد و حتّى اگر از گفته فاسق يا کافرى هم که به واسطه قواعد علمى قبله را مى‌شناسد گمان به قبله پيدا کند، کافى است.

مسأله 811 :

اگر کسى که گمان به قبله دارد بتواند گمان قوى‌ترى پيدا کند، نمى‌تواند به گمان خود عمل نمايد؛ مثلاً اگر ميهمان از گفته صاحب خانه گمان به قبله پيدا کند ولى

(154)

بتواند از راه ديگر گمان قوى‌ترى پيدا نمايد، نبايد به حرف او عمل کند.

مسأله 812 :

اگر براى پيدا کردن قبله وسيله‌اى نداشته باشد يا با اين که کوشش کرده گمان او به هيچ جهتى تمايل پيدا نکرده باشد، بنابر احتياط چهار نماز به چهار طرف مى‌خواند، اگرچه بعيد نيست خواندن يک نماز به هر جهتى که خواست، کافى باشد.

مسأله 813 :

اگر يقين يا گمان کند که قبله در يکى از دو طرف است، بايد به هر دو طرف نماز بخواند.

مسأله 814 :

کسى که به چند طرف نماز مى‌خواند، اگر بخواهد نماز ظهر و عصر يا مغرب و عشاء را بخواند، مى‌تواند نماز اوّل را به تمام جهات بخواند و بعد نماز دوم را شروع کند و يا آن که هر دو نماز را به يک جهت بخواند و سپس هر دو را در جهات ديگر تکرار کند، اگرچه روش اول بهتر است.

مسأله 815 :

اگر کسى که يقين به قبله ندارد بخواهد غير از نماز عملى انجام دهد که بايد رو به قبله صورت گيرد، مثلاً بخواهد سر حيوانى را ببرد، در صورت ضرورت، مى‌تواند به گمان عمل نمايد وگرنه در صورت امکان بايد آن عمل را به تأخير اندازد و پس از حصول اطمينان به جهت قبله آن را به جا آورد.