احکام محتضر و اموات
مسأله 571 :
مسلمانى را که محتضر است (يعنى در حال جان دادن است، مرد باشد يا زن، بزرگ باشد يا کوچک، احتياطا بايد به پشت بخوابانند به گونه‌اى که کف پاهاى او به طرف قبله باشد و اگر خواباندن او به اين روش ممکن نباشد، بنابر احتياط واجب تا اندازه‌اى که ممکن باشد بايد به اين دستور عمل کنند و چنانچه خواباندن او به اين روش به هيچ قسم ممکن نباشد، احتياطا او را رو به قبله بنشانند و يا به پهلوى راست يا به پهلوى چپ رو به قبله بخوابانند.
مسأله 572 :
احتياط واجب آن است که تا وقتى ميّت را از محل احتضار حرکت نداده‌اند، رو به قبله باشد؛ ولى پس از حرکت دادن او از محل احتضار، رو به قبله بودن وى واجب نيست.
مسأله 573 :
رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است.
مسأله 574 :
مستحب است شهادتين و اقرار به دوازده امام عليهم‌السلام و ساير عقايد حقّه را به کسى که در حال جان دادن است، به نحوى تلقين کنند که بفهمد و نيز مستحب است مطالبى را که گفته شد، تا وقت مرگ تکرار کنند.
مسأله 575 :
مستحب است اين دعاها را به گونه‌اى به محتضر تلقين کنند که بفهمد: «اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِىَ الْکَثيرَ مِنْ مَعاصيکَ وَاقْبَلْ مِنِّى الْيَسيرَ مِنْ طاعَتِکَ، يا مَنْ يَقْبَلُ الْيَسيرَ وَيَعْفُو عَنِ الْکَثيرِ إقْبَلْ مِنِّى الْيَسيرَ وَاعْفُ عَنِّى الْکَثيرَ إنَّکَ أنْتَ الْعَفُوُّ الْغَفُورُ أَللّهُمَّ ارْحَمْنى فَإنَّکَ رَحيمٌ».
(111)
مسأله 576 :
مستحب است کسى را که سخت جان مى‌دهد، اگر ناراحت نمى‌شود، به جايى که نماز مى‌خوانده ببرند.
مسأله 577 :
مستحب است براى راحت جان دادن محتضر، بر بالين او سوره‌هاى مبارکه يس، صافّات و احزاب و آية‌الکرسى و آيه پنجاه و چهارم سوره اعراف و سه آيه آخر سوره بقره و بلکه هر چه از قرآن ممکن است را بخوانند.
مسأله 578 :
تنها گذاشتن محتضر و گذاشتن چيز سنگين روى شکم او و بودن شخص جُنُب و حائض نزد او و همچنين حرف زدن زياد و گريه کردن و تنها گذاشتن زنها نزد او مکروه است.