احکام بعد از مرگ
مسأله 579 :
مستحب است بعد از مرگ دهان، چشمها و چانه ميّت را ببندند و دست و پاى او را دراز کنند و پارچه‌اى روى او بيندازند و اگر شب مرده است، در جايى که مرده چراغ روشن کنند و براى تشييع جنازه او مؤمنين را خبر کنند و در دفن او عجله نمايند، ولى اگر يقين به مردن او ندارند، بايد صبر کنند تا مرگ او معلوم شود و نيز اگر ميّت حامله باشد و بچّه در شکم او زنده باشد، بايد تدفين را به قدرى عقب بيندازند که پهلوى چپ او را بشکافند و طفل را بيرون آورند و پهلو را بدوزند.
احکام غسل، کفن، نماز و دفن ميّت
مسأله 580 :
غسل، کفن، نماز و دفن مسلمان، بر هر مکلّفى واجب است و اگر بعضى آن را انجام دهند، از ديگران ساقط مى‌شود و چنانچه هيچ کس انجام ندهد، همه معصيت کرده‌اند.
مسأله 581 :
اگر کسى مشغول کارهاى ميّت شود، بر ديگران واجب نيست اقدام نمايند، ولى اگر او عمل را ناتمام بگذارد، بايد ديگران آن را تمام کنند.
مسأله 582 :
اگر انسان يقين کند که ديگرى مشغول کارهاى ميّت شده، واجب
(112)
نيست به کارهاى ميّت اقدام کند، ولى اگر شک يا گمان داشته باشد، بايد اقدام نمايد.
مسأله 583 :
اگر کسى بداند غسل يا کفن يا نماز يا دفن ميّت را باطل انجام داده‌اند، بايد آن را دوباره انجام دهد، ولى اگر گمان داشته باشد که باطل بوده يا شک داشته باشد که صحيح بوده يا نه، لازم نيست اقدام نمايد. همچنين اگر مسلمان غير امامى را هم‌مذهبان او طبق مذهب خود تجهيز و دفن کرده باشند، کافى است.
مسأله 584 :
براى غسل، کفن، نماز و دفن ميّت، لازم نيست از ولىّ او اجازه بگيرند اگرچه بهتر است از او اجازه بگيرند، اما در صورتى که ولى خود اقدام به اين کارها کرد و يا کسى را جهت انجام آن معين نمود، مخالفت با او جايز نيست.
مسأله 585 :
ولىّ زن که در غسل، کفن، نماز و دفن او دخالت مى‌کند، شوهر اوست و اگر شوهر نداشته باشد، کسى که در زمان حيات او سرپرستى او را به عهده داشته بر ديگران در اين امر مقدم است.
مسأله 586 :
اگر کسى بگويد من وصى يا ولىّ ميّت هستم يا ولىّ ميّت به من اجازه داده که غسل، کفن و دفن او را انجام دهم، چنانچه اطمينان به اين ادعاى او حاصل شود و شخص ديگرى نيز چنين ادعايى نکند، انجام کارهاى ميّت با اوست؛ اما اگر شخص ديگرى نيز چنين ادعايى بکند، اگر به ادعاى يکى اطمينان حاصل شود، او مقدم است وگرنه هر کدام بينّه داشته باشند، مقدم هستند.
مسأله 587 :
اگر ميّت براى غسل، کفن، دفن و نماز خود غير از ولىّ کس ديگرى را معين کند، اجازه آن شخص کافى است و کسى که ميّت او را براى انجام اين اعمال معيّن کرده، واجب نيست اين وصيّت را قبول کند، ولى اگر قبول کند بايد به آن عمل نمايد