شکهاى صحيح
مسأله 1208 :
در نه صورت اگر در شماره رکعتهاى نماز چهار رکعتى شک کند، بنابر احتياط مستحب بايد فورا فکر نمايد پس اگر يقين يا گمان به يک طرف شک پيدا کرد، همان طرف را بگيرد و نماز را تمام کند، وگرنه به دستورهائى که گفته مىشود عمل نمايد، و آن نه صورت از اين قرار است:
(اول) آن که بعد از تمامى ذکر سجده دوم شک کند که دو رکعت خوانده است يا سه رکعت، بايد بنا بگذارد که سه رکعت خوانده است ويک رکعت ديگر بخواند و نماز را تمام کند و بعد از نماز بنابر احتياط واجب يک رکعت نماز احتياط ايستاده بجا آورد.
(دوم) شک بين دو و چهار بعد از تمامى ذکر از سجده دوم که بايد بنا را بگذارد چهار رکعت خوانده و نماز را تمام کند، و بعد از نماز دو رکعت نماز احتياط ايستاده بخواند.
(سوم) شک بين دو و سه و چهار بعد از تمامى ذکر سجده دوم که بايد بنا را بر چهار بگذارد و بعد از نماز دو رکعت نماز احتياط ايستاده و بعد دو رکعت نشسته بجا آورد.
(چهارم) شک بين چهار وپنج بعد از تمام کردن ذکر از سجده دوم که بايد بنا را بر چهار بگذارد و نماز را تمام کند، و بعد از نماز دو سجده سهو بجا آورد ولى اگر بعد از سجده اول، يا پيش از تمامى ذکر از سجده دوم، يکى از اين چهار شک براى او پيش آيد، نمازش باطل است.
(پنجم) شک بين سه و چهار، که در هر جاى نماز باشد، بايد بنا را بر چهار بگذارد و نماز را تمام کند، و بعد از نماز يک رکعت نماز احتياط ايستاده يا دو رکعت نشسته بجا آورد.
(ششم) شک بين چهار و پنج در حال ايستادگى که بايد بنشيند و تشهد بخواند و سلام نماز را بدهد، و يک رکعت نماز احتياط ايستاده يا دو رکعت نشسته بجا آورد.
(هفتم) شک بين سه و پنج در حال ايستادگى که بايد بنشيند و تشهد بخواند و سلام نماز را بدهد و دو رکعت نماز احتياط ايستاده بجا آورد.
(هشتم) شک بين سه و چهار و پنج در حال ايستادگى، که بايد بنشيند وتشهد بخواند وبعد از سلام نماز، دو رکعت نماز احتياط ايستاده وبعد دو رکعت نشسته بجا آورد.
(نهم) شک بين پنج و شش در حال ايستادگى که بايد بنشيند و تشهد بخواند و سلام نماز را بدهد ودو سجده سهو بجا آورد. و نيز بنابر احتياط واجب دو سجده سهو براى ايستادن بيجا در اين چهار صورت بجا آورد.
مسأله 1209 :
اگر يکى از شکهاى صحيح براى انسان پيش آيد بنابر احتياط واجب نبايد نماز را بدهد و دو سجده سهو بجا آورد. و نيز بنابر احتياط واجب دو سجده سهو براى ايستادن بيجا در اين چهار صورت بجا آورد.
مسأله 1210 :
اگر يکى از شکهائى که نماز احتياط براى آنها واجب است در نماز پيش آيد، چنانچه انسان نماز را تمام کند، احتياط مستحب آنست که نماز احتياط را بخواند، و بدون خواندن نماز احتياط، نماز را از سر نگيرد، و اگر پيش از انجام کارى که نماز را باطل مىکند نماز را از سر بگيرد، نماز دومش هم باطل است، ولى اگر بعد از انجام کارى که نماز را باطل مىکند، مشغول نماز شود، نماز دومش صحيح است.
مسأله 1211 :
وقتى يکى از شکهاى باطل براى انسان پيش آيد، و بداند که اگر به حالت بعدى منتقل شود براى او يقين يا گمان پيدا مىشود، جائز نيست با حالت شک نماز را ادامه دهد، مثلا اگر در حال ايستادن شک کند که يک رکعت خوانده يا بيشتر و بداند که اگر به رکوع رود به يک طرف يقين يا گمان پيدا مىکند جائز نيست با اين حال رکوع کند.
مسأله 1212 :
اگر اول گمانش بيک طرف بيشتر باشد، بعد دو طرف در نظر او مساوى شود، بايد به دستور شک عمل نمايد. و اگر اول دو طرف در نظر او مساوى باشد و به طرفى که وظيفه او است بنا بگذارد، بعد گمانش به طرف ديگر برود، بايد همان طرف را بگيرد و نماز را تمام کند.
مسأله 1213 :
کسى که نمىداند گمانش به يک طرف بيشتر است يا هر دو طرف در نظر او مساوى است بايد به دستور شک عمل کند.
مسأله 1214 :
اگر بعد از نماز بداند که در بين نماز حال ترديدى داشته، که مثلا دو رکعت خوانده يا سه رکعت، و بنا را بر سه گذاشته، ولى نداند که گمانش به خواندن سه رکعت بوده، يا هر دو طرف در نظر او مساوى بوده، بايد نماز احتياط را بخواند.
مسأله 1215 :
اگر موقعى که تشهد مىخواند، يا بعد از ايستادن شک کند که دو سجده را بجا آورده يا نه، ودر همان موقع يکى از شکهائى که اگر بعد از تمام شدن دو سجده اتفاق بيفتد صحيح مىباشد، براى او پيش آيد، مثلا شک کند که دو رکعت خوانده يا سه رکعت، چنانچه به دستور آن شک عمل کند نمازش صحيح است.
مسأله 1216 :
اگر پيش از آن که مشغول تشهد شود، يا پيش از ايستادن شک کند که يک يا دو سجده را بجا آورده يا نه، و در همان موقع يکى از شکهائى که بعد از تمام شدن دو سجده صحيح است، برايش پيش آيد نمازش باطل است.
مسأله 1217 :
اگر موقعى که ايستاده بين سه و چهار يا بين سه و چهار و پنج شک کند، و يادش بيايد که يک يا دو سجده از رکعت پيش را بجا نياورده نمازش باطل است.
مسأله 1218 :
اگر شک او از بين برود، و شک ديگرى برايش پيش آيد، مثلا اول شک کند که دو رکعت خوانده يا سه رکعت، بعد شک کند که سه رکعت خوانده يا چهار رکعت، بايد به دستور شک دوم عمل نمايد.
مسأله 1219 :
اگر بعد از نماز شک کند که در حال نماز مثلا بين دو و چهار شک کرده، يا بين سه و چهار، جايز است که نماز را به هم زده و دوباره بخواند.
مسأله 1220 :
اگر بعد از نماز بفهمد که در حال نماز شکى براى او پيش آمده، ولى نداند از شکهاى باطل يا صحيح بوده، و اگر از شکهاى صحيح بوده نداند کدام قسم آن بوده است، جايز است نماز را بهم زده و دوباره بخواند.
مسأله 1221 :
کسى که نشسته نماز مىخواند، اگر شکى کند که بايد براى آن يک رکعت نماز احتياط ايستاده يا دو رکعت نشسته بخواند، بايد يک رکعت نشسته بجا آورد. واگر شکى کند که بايد براى آن دو رکعت نماز احتياط ايستاده بخواند، بايد دو رکعت نشسته بجا آورد.
مسأله 1222 :
کسى که ايستاده نماز مىخواند، اگر موقع خواندن نماز احتياط از ايستادن عاجز شود، بايد مثل کسى که نماز را نشسته مىخواند که حکم آن در مسأله پيش گفته شد، نماز احتياط را بجا آورد.
مسأله 1223 :
کسى که نشسته نماز مىخواند، اگر موقع خواندن نماز احتياط بتواند بايستد، بايد به وظيفه کسى که نماز را ايستاده مىخواند عمل کند.