جاهائى که فقط قضاى روزه واجب است
مسأله 1697 :
در چند صورت فقط قضاى روزه بر انسان واجب است و کفاره واجب نيست: اول ـ آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمداً قى کند . دوم ـ آنکه در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصيلى که در مسأله (1639) گفته شد تا اذان صبح از خواب دوم بيدار نشود . سوم ـ عملى که روزه را باطل مى کند بجانياورد، ولى نيت روزه نکند، ياريا کند، يا قصد کند که روزه نباشد، يا قصد کند کارى که روزه را باطل مى کند انجام دهد. چهارم ـ آنکه درماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و با حال جنابت يک روز يا چند روز روزه بگيرد . پنجم ـ آنکه درماه رمضان بدون اينکه تحقيق کند صبح شده يا نه، کارى که روزه را باطل مى کند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده. و نيز اگر بعد از تحقيق با اينکه گمان دارد صبح شده، کارى که روزه را باطل مى کند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده قضاى آن روز بر او واجب است . بلکه اگر بعد از تحقيق شک کند صبح شده يانه و کارى که روزه را باطل مى کند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده، واجب است که قضاى روزه آن روز را بجا آورد. ششم ـ آنکه کسى بگويد صبح نشده و انسان به گفته او کارى که روزه را باطل مى کند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است. هفتم ـ آنکه کسى بگويد صبح شده و انسان به گفته او يقين نکند، يا خيال کند شوخى مى کند و کارى که روزه را باطل مى کند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده است. هشتم ـ آنکه کور و مانند آن به گفته کس ديگر افطار کنند، بعد معلوم شود مغرب نبوده است. نهـم ـ آنکه در هواى صاف به واسطه تاريکى يقين کند که مغرب شده و افطار کند، بعد معلوم شود مغرب نبوده است. ولى اگر در هواى ابر به اطمينان اينکه مغرب شده افطار کند، بعد معلوم شود مغرب نبوده، قضا لازم نيست. دهـم ـ آنکه براى خنک شدن، يا بى جهت مضمضه کند، يعنى آب در دهان بگرداند و بى اختيار فرو رود. ولى اگر فراموش کند که روزه است و آب را فرو دهد، يا براى وضوى نماز واجب مضمضه کند و بى اختيار فرو رود، قضا بر او واجب نيست.
مسأله 1698 :
اگر غير آب چيز ديگرى را در دهان ببرد و بى اختيار فرو رود، يا آب داخل بينى کند و بى اختيار فرو رود، قضا بر او واجب نيست.
مسأله 1699 :
مضمضه زياد براى روزه دار مکروه است. و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد، بهتر است سه مرتبه آب دهان را بيرون بريزد.
مسأله 1700 :
اگر انسان بداند که به واسطه مضمضه بى اختيار، يا از روى فراموشى آب وارد گلويش مى شود، نبايد مضمضه کند.
مسأله 1701 :
اگر در ماه رمضان، بعد از تحقيق يقين کند که صبح نشده و کارى که روزه را باطل مى کند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده، قضا لازم نيست.
مسأله 1702 :
اگر انسان شک کند که مغرب شده يا نه، نمى تواند افطار کند. ولى اگر شک کند که صبح شده يا نه، پيش از تحقيق هم مى تواند کارى که روزه را باطل مى کند انجام دهد.