معامله نقد و نسیه (آیت الله عبدالله جوادی آملی)

مسأله ۷۲۲.:

داد و ستد ممکن است به چهار صورت انجام شود که سه قسم آن صحیح و یک صورت آن باطل است و اقسام آن چنین اند: ۱. کالا و بها هر دو نقد باشد؛ ۲. کالا نقد و بها نسیه باشد؛ 3. کالا نسيه (الف) و بها نقد باشد که این سه قسم صحیح است؛ ۴. کالا و بها هر دو نسیه باشند که این قسم باطل است.

مسأله ۷۲۳.:

در خرید و فروش نقدی، پس از تمام شدن معامله، خریدار مالک کالا و فروشنده، مالک بها می شود و هر کدام حق مطالبه مال خود را دارد و بر دیگری تحویل مال او لازم است. تحویل کالا یا بها، به این است که کالا در اختیار کامل خریدار قرار گیرد و بهای آن در اختیار کامل فروشنده، واقع شود.

مسأله ۷۲۴.:

تحویل مال غیرمنقول، گذشته از در اختیار قراردادن آن، باید کاملا تخليه شود، به صورتی که هیچ مانعی برای استفاده خریدار از آن خانه یا مغازه و مانند آن نباشد.

مسأله ۷۲۵.:

در معامله نقدی، اگر یکی از دو طرف از تحویل آنچه بر عهده اوست امتناع کند، بر دیگری تحویل آنچه بر عهده او بوده، لازم نیست.

مسأله ۷۲۶.:

در داد و ستد نسیه، مدت تحویل بها باید معلوم باشد و در صورت ابهام تاریخ آن، باطل است؛ مانند آنکه کالایی را بفروشد که خریدار، بهای آن را هنگام رسیدن محصول بپردازد.

مسأله ۷۲۷.:

در داد و ستد نسیه، تحویل کالا بر فروشنده لازم است؛ ولی حق مطالبه بها را پیش از زمان مقرر ندارد، هرچند خریدار می تواند بهای آن را پیش از تاریخ تعهدشده بپردازد. البته قبول آن بر فروشنده لازم نیست و اگر خریدار نتواند بها را پرداخت کند و کالا موجود باشد، فروشنده می تواند معامله را به هم بزند و متاع خود را برگرداند.

مسأله ۷۲۸.:

بهای کالا باید برای خریدار معلوم باشد، پس اگر در داد و ستد نسیهای، خریدار بدون آگاهی از بهای کالا آن را بخرد، معامله باطل است. در صورتی که خریدار از بهای کالا آگاه باشد، فروشنده می تواند به او بگوید فلان مبلغ معين جهت نسیه بودن معامله افزوده می شود و خریدار اگر قبول کند، خرید و فروش صحیح است.

مسأله ۷۲۹.:

در خرید و فروش نسیه، پس از گذشت مقداری از مدت، اگر فروشنده با کم کردن بخشی از طلب خود بخواهد بقیه را دریافت کند و خریدار با این پیشنهاد موافق باشد، اشکالی ندارد. |