رکوع
مسأله 1031 :
در هر رکعت بعد از قرائت بايد به اندازه اى خم شود که بتوانددست را بزانو بگذارد واين عمل را رکوع مى گويند.
مسأله 1032 :
اگـر بـه اندازه رکوع خم شود, ولى دستها را بزانو نگذارد اشکال ندارد, اگر چه احتياط مستحب اين است که دستها را به زانو بگذارد.
مسأله 1033 :
هرگاه رکوع را بطور غير معمول بجا آورد, مثلا به چپ يا راست خم شود, اگر چه دستهاى او به زانو برسد, صحيح نيست .
مسأله 1034 :
خم شدن بايد به قصد رکوع باشد, پس اگر به قصد کار ديگر - مثلابراى کشتن جـانـور خـم شود - نمى تواند آن را رکوع حساب کند بلکه بايد بايستد ودوباره براى رکوع خم شود وبواسطه اين عمل , رکن زياد نشده ونماز باطل نمى شود.
مسأله 1035 :
کسى که دست يا زانوى او با دست و زانوى ديگران فرق دارد, مثلادستش خيلى بلند است که اگر کمى خم شود بزانو مى رسد, يا زانوى او پايين تر ازمردم ديگر است که بايد خيلى خم شود تا دستش به زانو برسد, بايد به اندازه معمول خم شود.
مسأله 1036 :
کسى که نشسته رکوع مى کند, بايد بقدرى خم شود که صورتش مقابل زانوها برسد وبهتر است بقدرى خم شود که صورت نزديک جاى سجده برسد.
مسأله 1037 :
احتياط مستحب آن است که در رکوع , سه مرتبه سبحان اللّه يا يک مرتبه سبحان ربـى الـعـظيم وبحمده بگويد, هر چند ظاهر اين است که گفتن هر ذکرى که به اين مقدار باشد مثل سه مرتبه اللّه اکبر کفايت مى کند, ولى در تنگى وقت و درحال ناچارى گفتن يک سبحان اللّه کافى است .
مسأله 1038 :
ذکر رکوع بايد به عربى صحيح گفته شود, و مستحب است آن راسه يا پنج يا هفت مرتبه بلکه بيشتر بگويند.
مسأله 1039 :
در رکوع بايد به مقدار ذکر واجب بدن آرام باشد, و در ذکر مستحب هم اگر آن را بقصد ذکرى که براى رکوع دستور داده اند, بگويد بنابر احتياط واجب ,آرام بودن بدن لازم است .
مسأله 1040 :
اگر موقعى که ذکر واجب رکوع را مى گويد, بى اختيار بقدرى حرکت کند که از حـال آرام بودن بدن خارج شود, بايد بعد از آرام گرفتن بدن دوباره ذکر را بگويد, ولى اگر کمى حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج نشود, ياانگشتان را حرکت دهد اشکال ندارد.
مسأله 1041 :
اگـر پيش از آن که به مقدار رکوع خم شود وبدن آرام گيرد عمدا ذکررکوع را بگويد, بايد بعد از رسيدن به رکوع وآرام گرفتن بدن دوباره ذکر را بگويد, وبنابر احتياط لازم نماز را پس از اتمام , اعاده نمايد, و اگر بهمان ذکر اول اکتفا نمايدنماز باطل است .
مسأله 1042 :
اگرپيش از تمام شدن ذکر واجب , عمدا سر از رکوع بردارد نمازش باطل است , و اگـر سهوا سر بردارد, چنانچه پيش از آن که از حال رکوع خارج شود,يادش بيايد که ذکر رکوع را تمام نکرده , بايد در حال آرامى بدن دوباره ذکر را بگويدو اگر بعد از آن که از حال رکوع خارج شد يادش بيايد, نماز او صحيح است .
مسأله 1043 :
اگر نتواند به مقدار ذکر در رکوع بماند, احتياط واجب آن است که بقيه آن را در حال برخاستن بگويد.
مسأله 1044 :
اگر بواسطه مرض ومانند آن در رکوع آرام نگيرد, نماز صحيح است ولى بايد پيش از آن که از حال رکوع خارج شود, ذکر واجب را بگويد.
مسأله 1045 :
هرگاه نتواند به اندازه رکوع خم شود, بايد به چيزى تکيه دهدورکوع کند و اگر مـوقـعى هم که تکيه داده نتواند بطور معمول رکوع کند, بايد به هراندازه مى تواند, خم شود ودر ايـن صـورت احتياط لازم آن است که نماز را دوباره بخواند, و رکوع آن را نشسته بجا آورد, و اگر هـيـچ نـتواند خم شود بايد موقع رکوع بنشيند ونشسته رکوع کند واحتياط لازم آن است که نماز ديگرى هم بخواند, و براى رکوع آن با سر اشاره نمايد.
مسأله 1046 :
کسى که مى تواند ايستاده نماز بخواند, اگر در حال ايستاده يانشسته نتواند رکوع کـنـد, بـايد ايستاده نماز بخواند وبراى رکوع با سر اشاره کند و اگرنتواند اشاره کند, بايد به نيت رکوع چشم ها را هم بگذارد وذکر آن را بگويد, و به نيت برخاستن از رکوع چشمها را باز کند و اگر از اين هم عاجز است , بايد در قلب نيت رکوع کند, و ذکر آن را بگويد.
مسأله 1047 :
کسى که نمى تواند ايستاده يا نشسته رکوع کند وبراى رکوع فقطمى تواند در حالى کـه نـشـسـته است کمى خم شود, يا در حالى که ايستاده است با سراشاره کند, بايد ايستاده نماز بـخـواند, و براى رکوع با سر اشاره نمايد, و احتياطمستحب آن است که نماز ديگرى هم بخواند, و موقع رکوع آن بنشيند, و هر قدرمى تواند براى رکوع خم شود.
مسأله 1048 :
اگر بعد از رسيدن بحد رکوع سر بردارد, و دو مرتبه به اندازه رکوع خم شود, يا بعد از آن کـه بـه انـدازه رکـوع خـم شود, بقدرى خم شود که از اندازه رکوع بگذرد و دوباره به رکوع برگردد, نمازش باطل است .
مسأله 1049 :
بعد از تمام شدن ذکر رکوع , بايد راست بايستد وبعد از آن که بدن آرام گرفت به سجده رود, و اگر عمدا پيش از ايستادن , يا پيش از آرام گرفتن بدن به سجده رود, نمازش باطل است .
مسأله 1050 :
اگر رکوع را فراموش کند وپيش از آن که به سجده برسد, يادش بيايد, بايد بايستد بعد به رکوع رود, و چنانچه بحالت خميدگى به رکوع برگردد, نمازش باطل است .
مسأله 1051 :
اگـر بعد از آن که براى سجده دوم پيشانى به زمين رسيد, يادش بيايد که رکوع نـکـرده نـمازش باطل است .
ولى تا داخل سجده دوم نشده اگر يادش بيايد که رکوع نکرده , بايد بـايستد و رکوع را بجا آورد وبعد از تمام شدن نماز براى زيادى سجده احتياطا دو سجده سهو بجا آورد, و اگر احتياطا نماز را دوباره بخواندبهتر است .
مسأله 1052 :
مستحب است پيش از رفتن به رکوع در حالى که راست ايستاده تکبير بگويد, و در رکوع زانوها را به عقب دهد, و پشت را صاف نگهدارد, و گردن رابکشد, و مساوى پشت نگهدارد, و بـيـن دو قـدم را نـگـاه کـند, و پيش از ذکر يا بعد ازآن صلوات بفرستد, و بعد از آن که از رکوع برخاست و راست ايستاد در حال آرامى بدن بگويد: سمع اللّه لمن حمده .
مسأله 1053 :
مستحب است در رکوع زن دست را از زانو بالاتر بگذارد, و زانوهارا به عقب ندهد.