مسأله ۹۶.:
قبله اسلام، مکانی است که کعبه در آن واقع است - حجر اسماعيل جزء قبله نیست - و امتداد این مکان از دو طرف عمق و ارتفاع تا آنچه فرض دارد، قبله است. هر عملی در اسلام که مراعات قبله در آن لازم است؛ مانند نماز، سر بریدن حیوان و ... باید با توجه به این مکان خاص انجام شود، چون این مکان مخصوص قبله است. هنگام بازسازی کعبه بر اثر زلزله، سیل یا حوادث دیگر، قبله محفوظ است، هر چند کعبه ویران شده، در دست عمران جدید باشد.
مسأله ۹۷.:
نماز واجب و مستحب باید روبه قبله باشد. به جا آوردن نماز مستحب در حال حرکت پیاده یا سواره، به هر طرف باشد، صحيح است، زیرا قبله نماز مستحب در این حال، بر اساس قايتماتولوا فثم وجه الليه (بقره/۱۱۵) وسیع است.
مسأله ۹۸.:
کسی که ایستاده یا نشسته نماز می خواند، باید طوری قرار گیرد که قسمت جلوی بدن او رو به قبله باشد. انحراف اندک سرانگشت یا زانو از قبله، مانع صدق رو به قبله بودن نیست، هرچند احتیاط در پرهیز از انحراف اندک انگشت و زانو و مانند آن است.
مسأله ۹۹.:
کسی که وظیفه او نشسته خواندن نماز است و نتواند ساق پا را رو به قبله کند، باید جلوی بدن او، یعنی صورت، سینه و شکم، رو به قبله باشد.
مسأله ۱۰۰.:
کسی که نمی تواند نشسته نماز بخواند، احتياطا به پهلوی راست و اگر نشد به پهلوی چپ و اگر نه، به پشت قرار گیرد. در صورتی که به پهلو قرار گرفت، باید جلوی بدن او رو به قبله باشد و اگر به پشت قرار گرفت، باید کف پای او رو به قبله باشد.
مسأله ۱۰۱.:
نماز احتیاط، سجدۂ فراموش شده و تشهد فراموش شده، باید رو به قبله باشد و در سجده سهو، احتیاط آن است که رو به قبله باشد.
مسأله ۱۰۲.:
نماز مستحب را در حال اختیار می توان در حالت راه رفتن یا سوار شدن بر اتومبیل، کشتی، قطار و هواپیما خواند و قبله خاص ندارد؛ ولی نماز واجب را فقط در حال ضرورت و عدم امکان انجام آن تا پایان وقت، میتوان در حالت سواری انجام داد و رعایت قبله معروف، لازم نیست.
مسأله ۱۰۳.:
برای انجام دادن نماز یا کاری که باید قبله در آن مراعات شود، باید به جهت قبله علم داشته باشد، نیز می تواند به شهادت دو عادل که از روی حسن - نه حدس - شهادت می دهند، عمل کند؛ همچنین به قول منجم و ریاضی۔ دان ماهر و موثق که از گفته او اطمینان حاصل می شود، می توان عمل کرد. محرابی که معصوم سلامت در آن، بدون میل به طرف راست یا چپ، نماز گزارده و هیچ تغییری در آن پدید نیامده، نیز قبر معصوم ستافتین که به همان وضع اول مانده باشد، همچنین قبله نماهای دقیق در صورت اطلاع کامل از کیفیت استفاده از آنها می توانند معیار قبله شناسی باشند و در غیر صورتهای یاد شده، میشود به محراب مساجد مسلمانان و قبور اموات آنان، در حالت عدم علم به تسامح آنها در رعایت قبله، اكتفا نمود.
مسأله ۱۰۴.:
گزارش صاحبخانه، مدیر هتل و مانند آن، حجت شرعی نیست، مگر آنکه مایه اطمینان باشد و اگر به قول آنها گمان حاصل شد، نه طمأنینه و بتوان به گمان قوی تر رسید، باید به آن گمان قوی تر نائل آمد و برابر آن عمل نمود.
مسأله ۱۰۵.:
در صورت عدم امکان شناخت قبله، نماز به یک طرف که احتمال قبله بودن آن وجود دارد، کافی است، هرچند احتیاط مستحب، در صورت وسعت وقت، تکرار نماز به چهار طرف است و اگر نسبت به بعضی از اطراف اصلا احتمال قبله بودن مطرح نیست، نماز به آن طرف، بر خلاف احتیاط است.
مسأله ۱۰۶.:
اگر یقین یا اطمینان دارد که قبله یکی از دو طرف معین است، باید به هر دو طرف نماز بخواند و اگر فقط به یک طرف گمان دارد، نماز به همان طرف کافی است و احتیاط مستحب، در تکرار نماز است.
مسأله ۱۰۷.:
کسی که در فرض عدم شناخت قبله می خواهد در نمازهای ترتیبی، مانند نماز ظهر و عصر و نماز مغرب و عشاء، به احتیاط عمل کند، نماز اول را به چهار طرف یا به اطرافی که قبله بودن آن محتمل است، انجام میدهد؛ آنگاه نماز دوم را به همان اطراف میخواند، هرچند انجام دادن هر دو نماز به یک طرف و تکرار آنها با هم، به اطراف دیگر کافی است.
مسأله ۱۰۸.:
کسی که توان شناخت قبله را ندارد و می خواهد حیوانی را ذبح کند که تأخیر آن تا وقت شناخت قبله، ضرر یا حرج دارد، باید برابر گمان خود عمل کند و اگر به هیچ طرف گمان ندارد، به هر طرف انجام دهد، صحیح است و اگر بعد معلوم شد که سر بریدن رو به قبله نبوده، گوشت آن حیوان در مورد یادشده، حلال است.