احکام ضامن شدن
مسأله 2306 :
اگر انسان بخواهد ضامن شود که بدهى کسى را بدهد ، ضامن شدن او در صورتى صحيح است که به هر لفظى اگر جه عربى نباشد ويا با فعلى به طلبکرا بفهماند که من ضامن شده ام طلب تو را بدهم ، وطلبکار هم رضايت خود را بفهماند ، ولى راضى بودن بدهکار شرط نيست .
مسأله 2307 :
ضامن وطلبکار بايد مکلف وعاقل باشند وکسى هم آنها را مجبور نکرده باشد ونيز بايد سفيه نباشند يعنى مال خود را در کارهاى بيهوده مصرف نکنند ، واين شرطها در بدهکا نيست مثلا اگر کسى ضامن شود که بدهى بچه يا ديوانه را بدهد صحيح است .
مسأله 2308 :
هر گاه براى ضامن شدن خودش شرطى قرار دهد ، مثلا بگويد اگر بدهکار قرض تو را نداد من مى دهم بنا بر احتياط واجب ضامن شدن او باطل است .
مسأله 2309 :
کسى که انسان ضامن بدهى او مى شود لازم نيست بدهکار باشد ، پس اگر کسى بخواهد از ديگرى قرض کند ، انسان مى تواند ضامن او شود ويگويد به او قرض بده من ضامن قرض هستم اگر قرض گيرنده اداء نکرد من مى دهم .
مسأله 2310 :
در صورتى انسان مى تواند ضامن شود که طلبکار وبدهکار وجنس بدهى همه معين باشند ، پس اگر دو نفر از کسى طلبکار باشند وانسان بگويد من ضامن هستم که طلب يکى از شماها را بدهم ، چون معين نکرده که طلب کدام را مى دهد ضامن شدن او باطل است . ونيز اگر کسى از دو نفر طلبکار باشد وانسان بگويد من ضامن هستم که طلب يکى از آن دو نفر را به تو بدهم ، چون معين نکرده که بدهى کدام را مى دهد ، ضامن شدن او باطل است . وهمچنين اگر / صفحة 399 / کسى از ديگرى مثال ده من گندم وده تومان پول طلبکار باشد وانسان بگويد من ضامن يکى از دو طلب تو هستم ومعين نکند که ضامن گندم است يا ضامن پول صحيح نيست .
مسأله 2311 :
اگر طلبکار طلب خود را به ضامن ببخشد ، ضامن نمى تواند از بدهکار چيزى بگيرد واگر مقدارى از آن را ببخشد ، نمى تواند آن مقدار را مطالبه نمايد .
مسأله 2312 :
اگر انسان ضامن شود که بدهى کسى را بدهد ، نمى تواند از ضامن شدن خود بر گردد .
مسأله 2313 :
ضامن وطلبکار مى توانند شرط کنند که هر وقت بخواهند ضامن بودن ضامن را بهم بزنند .
مسأله 2314 :
هر گاه انسان در موقع ضامن شدن ، بتواند طلب طلبکار را بدهد اگر چه بعد فقير شود ، طلبکار نم يتواند ضامن بودن او را بهم بزند وطلب خود را از بدهکار اول مطالبه نمايد ، وهمچنين است اگر در آن موقع نتواند طلب او را بدهد ولى طلبکار بداند وبه ضامن شدن او راضى شود .
مسأله 2315 :
اگر انسان در موقعى که ضامن مى شود ، نتواند طلب طلبکار را بدهد وطلبکار در آن وقت نداند وبعد ملتفت شود ، مى تواند ضامن بودن او را بهم بزند ولو اينکه پيش از آنکه طلبکار ملتفت شود ، ضامن قدرت پيدا کرده باشد .
مسأله 2316 :
اگر کسى بدون اجازه بدهکار ضامن شود که بدهى او را بدهد ، نمى تواند چيزى از او بگيرد .
مسأله 2317 :
اگر کسى با اجازه بدهکار ضامن شود که بدهى او رابدهد مى تواند مقدارى را که ضامن شده از او مطالبه نمايد ، ولى اگر بجاى جنسى که بدهکار بوده جنس ديگرى به طلبکار او بدهد ، نمى تواند چيزى را که داده از او مطالبه نمايد 7 مثلا اگر ده من گندم بدهکار باشد وضامنده من برنج بدهد ، نمى تواند برنج را از او مطالبه نمايد ، اما اگر خودش راضى شود که بدهد اشکال ندارد . / صفحة 400 /