16. محجورين
(کسانى که نمى توانند در مال خود تصرف کنند)
مسأله 1894 :
بچه اى که بالغ نشده شرعاً نمى تواند بدون اذن ولى در مال خود تصرف کند و نشانه بالغ شدن يکى از سه چيز است:
اول) روئيدن موى درشت، زير شکم، بالاى عورت.
دوم) بيرون آمدن منى.
سوم) تمام شدن پانزده سال قمرى در مرد و تمام شدن نه سال قمرى در زن.
مسأله 1895 :
روئيدن موى درشت در صورت و پشت لب و در سينه و زير بغل و درشت شدن صدا و مانند اينها نشانه بالغ شدن نيست، مگر انسان به واسطه اينها به بالغ شدن يقين کند.
مسأله 1896 :
ديوانه و سفيه يعنى کسى که مال خود را در کارهاى بيهوده مصرف مى کند يا حاکم شرع او را از تصرف در اموال جلوگيرى کرده باشد نمى توانند در مال خود تصرف نمايند.
مسأله 1897 :
کسى که گاهى عاقل و گاهى ديوانه است، تصرفى که موقع ديوانگى در مال خود مى کند صحيح نيست.
مسأله 1898 :
انسان مى تواند در مرضى که به آن مرض از دنيا مى رود، هر قدر از مال خود را به مصرف خود و عيال و مهمان و کارهائى که اسراف شمرده نمى شود برساند و نيز اگر مال خود را به کسى ببخشد يا ارزانتر از قيمت بفروشد يا اجاره دهد صحيح است ولى احتياط آن است که در بيش از ثلث مال خود تصرف نکند، مگر به اجازه ورثه.
صفحه 422