تفصيل احکام:
تعريف قنوت
قنوت در لغت به طور مطلق به معناى خضوع وفرمانبردارىوتسليم بودن است، وبه دعا ونماز وپرستش نيز به عنوان مصداقهاىخضوع وتبعيت از خداوند، قنوت گفته مىشود. امادر اصطلاحفقهى، قنوت، دعا به شيوه خاص ودر موقعيت مخصوصى از نمازاست.
1 - قنوت عبارت است از دعا کردن با بلند کردن دستهادر مقابلصورت به گونهاى که کف دستها به طرف آسمان وپشت دستها به سوىزمين باشد، ودر اغلب نمازها بعد از خواندن حمد وسوره وقبل ازرکوع رکعت دوم، انجام مىشود، واگر نماز گزار بدون بلند کردندستها، دعا بخواند، ثواب دعا را - ان شاء اللَّه - خواهد داشت.
2 - قنوت در همه نمازهاى واجب ومستحب، مستحب است، ودرنمازهاى واجب يوميهاى که با صداى بلند خوانده مىشودمخصوصاً در نمازهاى صبح ومغرب وجمعه وهمچنين در نماز وتر،استحباب آن مؤکد است.
3 - استحباب قنوت - همانطورکه گفتيم - فقط يکبار قبل از رکوعرکعت دوم هرنماز است مگر در موارد ذيل که موقعيت وترتيبخاصى دارد:
الف - نماز عيدين: نماز عيد فطر وعيد قربان، پنج قنوت در رکعتاول وچهار قنوت در رکعت دوم دارد.
ب - نماز آيات: اين نماز دويا پنج قنوت دارد که در جاى خود - انشاء اللَّه - به آن اشاره خواهد شد.
ج - نماز جمعه: نماز جمعه دوقنوت دارد يکى قبل از رکوع رکعتاول وديگرى بعد از رکوع رکعت دوم.
د - نماز وتر: در نماز وتر نيز به پيروى از امام کاظمعليه السلام دعا بعد ازرکوع مستحب است.
4 - در قنوت، خواندن ذکر مخصوص شرط نيست بلکه جايز استنمازگزار هردعا وذکر ومناجاتى را که بخواهد بخواند، وصلواتبرپيامبرصلى الله عليه وآله بفرستد، وبراى خود وپدر ومادر ومؤمنين ومؤمناتطلب آمرزش نمايد.
همچنين جايز است قرآن، مخصوصاً آيات مشتمل بردعا رابخواند، ولى بهتر اين است که دعاها وذکرهاى منقول از پيامبرصلى الله عليه وآلهوائمه طاهرينعليه السلام خوانده شود که بهتر از همه کلمات فرج است:
لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ الْحَلِيمُ الْکَرِيمُ، لَا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ الْعَلِيُالْعَظِيمُ، سُبْحانَ اللَّهِ رَبِّ السَّمَواتِالسَّبْعِ وَرَبِّ الْأَرَضِين السَّبْعِ، وَمَا فِيهِنَّ وَمَا بَيْنَهُنَّ وَمَا فَوْقَهُنَّ وَمَا تْحتَهُنَّ، ورَبِّ الْعَرْشِالْعَظِيم، وَالْحَمْدُ للَّهِِ رَبِّ الْعَالَمِينَ.
5 - جايز است به غير عربى دعا بخواند گرچه احوط ترک آن است.
6 - بهتر اين است که قنوت را باصلوات برپيامبر وآل او آغاز کند وباصلوات براو وآل او ختم نمايد بلکه بهتر است در وسط قنوت همصلوات بفرستد.
7 - مستحب است قنوت در نماز مخصوصاً در نماز وتر طول دادهشود.
8 - در همه نمازها - چه نمازهايى که بلند خوانده مىشود ياآهسته -مستحب است قنوت باصداى بلند خوانده شود، حتى مأموم، در نمازجماعت، در صورتيکه امام جماعت صداى او را نشنود.