تعزيرات
سوال 1889 :
آيا قاضى در تعزيرات، حق دارد گذشت کند؟
جواب :
در گناهانى که جنبه حق الناس دارد، مثل غيبت و تهمت، بعد از ثبوت و مطالبه طرف دعوى، تعزير لازم مى شود. و حاکم حق عفو ندارد. ولى اگر طرف دعوى مطالبه نکرد، حاکم مى تواند عفو کند. و در گناهانى که جنبه حق الناس ندارند، حاکم جامع الشرايط، طبق صلاحديد خود عمل مى کند.
سوال 1890 :
در فرض بالا، آيا بين تعزيرات فقهى و تعزيراتى که حکومتى مى باشد، فرقى هست؟
جواب :
فرقى نيست، ولى قاضى منصوب تابع نصب است، و بايد طبق مقررات آن عمل کند.
سوال 1891 :
آيا صرف نگهدارى نوار مبتذل و غير مجاز، و نيز صرف نگهدارى شراب، جرم
(صفحه499)
و قابل تعزير مى باشد؟
جواب :
خير، صرف نگهدارى چيزهاى مذکور، موجب تعزير نمى شود. بلکه بايد معلوم شود که هدف از نگهدارى آنها چه بوده؟ و بعد از طى مراحل امر به معروف و نهى از منکر، اگر قاضى مجتهد جامع الشرايط باشد، طبق نظر خود عمل کند. والاّ تابع نصب است.
سوال 1892 :
در مورد پوشيدن طلا توسط مردان و تظاهر به آن، با صرفِ مشاهده توسط قاضى مى توان تعزير کرد يا خير؟
جواب :
در تظاهر به گناه و حرام پس از طى مراحلِ امر به معروف و نهى از منکر، قاضى که مجتهد جامع الشرايط باشد، طبق نظر خود عمل مى کند، و اگر منصوب است، تابع نصب است.
سوال 1893 :
آيا جريمه و جزاى نقدى، دين است يا مجازات؟ و در صورت نپرداختن جريمه از ناحيه محکوم، آيا مى شود جريمه را تبديل به حبس کرد؟
جواب :
جريمه و جزاى نقدى که بجاى تعزير بدنى است و حاکم شرع صلاح دانسته و تعزير بدنى را به جزاى نقدى تبديل کرده دين نيست. و حاکم مى تواند آن را به حبس تبديل کند.
سوال 1894 :
با توبه مجرم در امورى که باعث تعزير مى شود، آيا حاکم مى تواند عفو کند؟
جواب :
در اين امور بعد از ثبوت توبه حاکم مخير است طبق نظر و مصلحت عمل کند.
سوال 1895 :
در تعزيراتى که حق الناس محسوب مى شود، آيا با گذشت شاکى تعزير ساقط مى گردد؟
جواب :
بلى، در حق الناس با عفو شاکى، تعزير ساقط مى شود.
سوال 1896 :
ضابطه تشخيص حق الله و حق الناس به نظر حضرتعالى چيست؟
جواب :
ظاهراً حق الناس حقى است که سلطنت و ولايت استيفا يا عفو از آن، براى ذى حق جعل شده و منوط به اختيار و مطالبه اوست. مانند: قصاص، حدّ
(صفحه500)
قذف، تعزير در فحش و امثال آن، و حق الله حقى است که استيفا يا عفو از آن منوط به امر الهى است. مانند: حدّ زنا، شرب خمر، تعزير مرتکب کبيره و يا تارک واجبات.
سوال 1897 :
در جنايتى که موجب قصاص نفس يا اعضاى بدن مى شود، مجنى عليه به هردليلى جانى را عفو مى کند; آيا حاکم مى تواند به خاطر مصالحى از جمله حفظ اجتماع و يا تجرى جانى، وى را تعزير کند؟
جواب :
اگر براى حفظ نظم، لازم مى داند يا از قرائن معلوم است که بدون تعزير، جنايت را تکرار مى کند، بايد تعزير شود.
سوال 1898 :
شخصى مقدمات جنايت را فراهم کرده است، ولى در اثر حادثه اى نتوانست جنايت را انجام دهد و دستگير شده است، آيا مى توان او را تعزير کرد؟
جواب :
اگر اقدام در جهت برهم زدن نظم يا براندازى جمهورى اسلامى است، بايد تعزير شود.