اگر نظر مرجع تقلید را از اشخاص مورد اطمینان بشنویم امّا اشخاص مورد اطمینان دیگری خلاف آن را بیان کنند، وظیفه چیست؟

پاسخ

• خویی، تبریزی و وحید: در صورت اختلاف تاریخ دو نقل فتوا و احتمال بازگشت مجتهد از فتوای اوّلی که شنیده شده است، به نقل دوم عمل می شود و در غیر این دو مورد بنابر احتیاط واجب تا زمان روشن شدن حکم به احتیاط عمل می شود. [1].
• بهجت و صافی: به فتوایی عمل می شود که ناقل آن مورد اعتمادتر است و در صورت تساوی در اعتماد، هر دو از حجیّت ساقط می شود و چنانچه به دست آوردن فتوای مجتهد ممکن نباشد، باید مطابق نقلی که به احتیاط موافق است عمل شود و یا آنکه به احتیاط عمل کند. [2]
• مکارم و نوری: در صورتی که در وثاقت هم تراز نیستند، به قول شخصی که موثق تر است عمل می شود و اگر در وثاقت مساوی اند، هر دو از حجیّت ساقط می شوند. [3]
• امام: نقل هر دو از حجیّت ساقط است، خواه در وثاقت مساوی باشند یا نه. در این صورت اگر به دست آوردن فتوای مجتهد ممکن نباشد باید مطابق نقلی که با احتیاط موافق است عمل نماید و یا آنکه به احتیاط عمل کند. [4]
• فاضل: نقل هر دو از حجیت ساقط می شود.. [5]
• سیستانی: در صورت اطمینان به مطابقت نقل یکی از آن دو ناقل با فتوای فعلی مجتهد، به گفته ی او عمل می شود و الّا اگر از نقل هر دو، اطمینانی که منشأ عقلائی دارد حاصل شود، هر دو ساقط می¬شوند و اگر امکان داشته باشد باید از خود مجتهد سؤال کند و در غیر این صورت باید احتیاط نماید و یا در صورت امکان منتظر بماند تا بتواند از خود مجتهد سؤال نماید. [6]

منابع:

1. خویی و تبریزی و وحید: منهاج الصالحین، ج 1، کتاب التقلید، م 28.
2. بهجت: وسیلة النجاة، م 28؛ صافی: هدایة العباد، ج 1، التقلید، م 25.
3. مکارم و نوری: العروة الوثقی، ج 1، کتاب التقلید، م59.
4. امام: تحریرالوسیلة، ج 1، کتاب التقلید، م 22.
5. مکارم و نوری: العروة الوثقی، ج 1، کتاب التقلید، م59فاضل: العروة الوثقی، ج 1، کتاب التقلید، م 59.
6. سیستانی: العروة الوثقی، ج 1، کتاب التقلید، م 59 و منهاج الصالحین، ج 1، کتاب التقلید، م 28.